התעוררות בעניני צניעות פאר די מענער

[אושפיזין]

משא”כ ווען איינער גייט מיט א קלייד ביז די פלאר זעה איך יא א אי צניעות און אויפאלענד און אומאיידלקייט.

אויפפאלנד אפשר ווי לאנג מ'איז א יחיד, אי צניעות און אומאיידלקייט?

איך קוק עס אן אומאיידל א פריצות.

[פוטיפר]

די גאנצע זאך פון טראגן לאנגע קליידער קוק איך נישט אן ווי א נייע שטיק"י מאדע איך קוק עס אן ס"ה פארשלאכעט...

[מאנטאג]

וועגן לאנג איז איין זאך, אבער וועגן קורץ איז צומאל ממש ממש געפערליך, יעצט מיט די לאנגע איז ממש א מחיה, די קורצע איז צומאל ממש שרעקליך, ערליכע היימישע אידענעס גייען ארויס מיט קורצע סקירטס וואס צומאל פונדערווייטנס זעט מען קוים אז עס קומט אן נאך די קניען.

אין די ספר הלבוש כהלכתה רעדט ער שטארק ארום דערוועגן און זאגט עס איז ממש מעיקרא דדינא צו גיין כאטש דריי אינטשעס אינטערן קני און לויט אסאך פוסקים כאטש פיר אינטשעס, דאס איז מער ווי מען מיינט און הלואי זאלן אלע גיין אזוי.

און אונז דארפן עס טאקע וויסן, אויף אונז ליגט די חיוב צו זיכער מאכן מען איז אויסגעהאלטן דערין ווי ערווענט דורכן פותח האשכול.

[הימלישע וואסער]

איך ווייס נישט צו די שאלה קומט דא אריין און צו מען מעג עס דא פרעגן, אבער איך וועל פרעגן, אין אויב איינער האט א תשובה וועל איך מיר פרייען

לעצטנס איז דא נייע סטייל ביי די פרויערישע סקירטס צו גיין לענגער ווי מען איז געגאנגען ביז היינט
דהיינו נישט ביז די פלאר אבער עטליכע אינטשעס לענגער ווי די קני מער ווי מען איז געגאנגען ביז היינט
די סטייל איז נישט אריינגעקומען פון די פרומע זייט פון די ווייבער שיל וואס ווילן מחמיר זיין אין צניעות צו גיין ווי לענגער
נאר אלס א נייע סטייל וואס יעצט האבן געוויסע פארשטאנען אז דאס איז שיין,

איז אזוי, מיין בני בית האט פארשטאנען אז דאס איז א סטייל ווי אלע סטיילס און ווי לאנג עס ווערט נישט איינגעגעסן ביים גאנצן היימישן חסידושן פרומען עולם דארף מען זיך אפהאלטן פון גיין מיט אזעלכע סקירטס, משא"כ איך האלט אז דאס איז נאר בעסער און מער צניעות'דיג און ווייניגער צוענדיג פאר מענער,

בין איך נייגעריג צו איינער ווייסט פון סיי ואספאר א הוראות פון גדולי ישראל איבער די נושא?

ישר כח פון פאראויס.

אין די פארגאנגענע בלאט רעדט ש ב מרגליות זייער גוט דערוועגן, לוינט זיך צו ליינען.
אין איין ווארט. דער וואס האט דאס אריין געברענגט האט קלאר יא געמיינט צו ציען אן אויג צו גיין מאדנע.

יענער האט א ראיה פון רות אז אויב עס איז צניעות'דיג איז נישט קיין פראבלעם אז עס ציט א אויג...

נישט געליינט יענע בראשור. דאכט זוך געווען אין וויליאמסבורג אויכעט. אבער ברוך שכונתי. כמיין הגע בעצמך... העסטע דען פארלאנגען צו גיין אנגעטוהן ביים ביטש אין פלארידע ווי דער אויסגעלאסענער גוי ווייל אז די העסט גיין צניעותדיג העסטו ציען א אויג? ופשוט הוא

[ליבי ובשרי]

די לענג וואס איז יעצט אין סטייל איז בכלל נישט די לענג ווי די דאסטערס/ראבס, וואס די פראבלעם ביי יענץ איז אז מזעהט גאר שטארק די צורה פון די פוס, משא"כ די לענג איז פשוט די לכתחילה'דיגע לענג אז מ'זאל נישט זעהן די די גאנצע קניה (דהיינו ביז נאך די אונטערשטע ביין - נישט בלויז ווי עס בייגט זיך) אין קיין שום פאל.
דאס איז לויט ווי איך האב געלערנט אין די צניעות ספרים, און איך פרוביר אין שטוב צו אנהאלטן די מאדע,
איך וויל וויסן ווי די אלע מוחים זענען געווען ווען בחוצת ...... האבן ארומגעוואקט די פרויען מיט די (אפציעלע) פרומסטע מלבושים אבער מיט אויפגעדעקטע קניען למחצה ולשליש.
איך זוך נישט יענעם אראפצורייסן, און יעדער זאל פאלגן זייער מנהל המוסדות, אבער רייס אויך נישט אונטער די וואס פרובירן צו מחזק זיין עקרי הצניעות מדינא.

[קלמן נחום]

ריכטיגע ווארעמע דיבורים
האסט מיר מעורר געווען צו טראכטן מער דערוועגן

[קאמאן סענס]

איינער פון די גדולי ישראל זאגט א שיינע מליצה לגבי דעם וואס ס'איז דא מענער וואס לייגן ארויף די שולד אז זיין פרוי גייט נישט אזוי באשיידן אויף איר ווען אין אמת'ן אריין איז ער דער וואס וויל דאס. אויף דעם זאגט דער פסוק "כי מרים הם על כן קרא שמה מרה", באמת זענען זיי די ביטערע אבער ער ווארפט עס ארויף אויף איר..., ודי.

[צו געזונט]

און נישט מדמה זיין מילתא למילתא!

צניעות איז פארהעלטנמעסיג און רעלאטיוו. לא ראוי זה כראוי זה. יעדער דארף וויסען זיין שטאנד און וואו מען געהער.

SO CALLED צניעות איז צומאל אוואו די קומענדע וואך סוף פרשה (אין א"י די וואך)
יא! די מאדערנע פרוי איז צניעות מיט א לענגערע קלייד און די חסידישע פרוי נישט!
די חסידישע פרוי צייגט ווען זי דרייווט און די מאדערנע נישט!

אקיצער, ווייסט וואו איר שטייט איין און טוהט וואס איז ריכטיג וואו מען געהער/וואוינט

[קרייסלער]

יעדע בית רחל תלמידה איז נתחנך געווארן אז מ'דארף גיין אנגעטוהן צניעות'דיג, קודם די עיקרי הלכה די לענג, אויסשניט, ארבל וכדומה און דערנאך איבער נישט זיין אויפפאלענד און רעש'יג, כאנישט קיין אהנוג וואס אנדערע שרייבן אז עס איז בלויז סקול רולס, אוודאי איז עס א רול אבער מ'רעדט דערפון, מ'איז עס מסביר

אין א געוויסע זין טאקע ווייל זיי גייען נישט מיט יוניפארמס לערנען זיי זיך אויס ביי יעדע קלייד וואס מ'קויפט צו אפמעסטן די לענד, שניט וכדומה

כנראה לעניית דעתי פעלט א יסודות'דיגע ידיעה ביי די נשים, זיך אנקליידן דארף מען זיך פארן שטוב נישט פארן גאס ודי זיי מיינען ח"ו נישט מכשיל צו זיין מענער נאר צו זיין אהערגעשטעלט פאר די גאס

[shalsheles]

כנראה לעניית דעתי פעלט א יסודות'דיגע ידיעה ביי די נשים, זיך אנקליידן דארף מען זיך פארן שטוב נישט פארן גאס ודי זיי מיינען ח"ו נישט מכשיל צו זיין מענער נאר צו זיין אהערגעשטעלט פאר די גאס

גערעכט, דאס איז א נקודה וואס ר״י שערי יושר הרב רוזנבלום זי״ע פלעגט אסאך ארויסברענגן אין זיינע דרשות.

[אונגארישע הייזער]

מי זה, ר' חיים דוד פריעד?

א חשוב'ער איד פון וומסב"ג, א מדריך לחתנים וואס האט אסאך מקבל געווען פונעם מאנטעווידא'ער רב ז"ל

[אורח הכבוד]

איך האב עס באזייטיגט

הדא דכתיב shoot the messenger

אויב די אויסוואל איז שאט'ן די אנאניעמער messenger מיט זיין פעקל אינאיינעם ווי איידער מקבל זיין די אימגעבעטענע מתנה און אין רעזאלטאט גייט -דירעקט צו אימדירעקט - זיין shoot the messenger אויף די בתי חינוך און מסורת אבותינו ורבותינו, דאן איז די אויסוואל געווען זייער קלאר,
איך בין נישט קיין קו וואס פאשעט פון יעדע פעלד און נישט קיין האומלעס וואס איז מקבל יעדעמס אימזיסטע מתנות,
איינער האט אמאל א גוט געדאנק מהיכי תיתי, אויב שפיר איך ביים ליינען אז ער ווייל מיר ראטעווען פון די פראבלעמען צו עולות צו טעותים וואס מיינע עלטערען און רבי'ס צו מנהלים וכ''ו האבן אנגעווערטשאפט צו פשוט פארזעהן וכ''ו, דאן יא, שאט מען דעם מעסינדזשער מיט זיין מעסידזש אינאיינעם (ער קען אנשטאט דעם געבן זיין מעסידזש פאר כלל ישראל...)

[אורח הכבוד]

איינער פון די גדולי ישראל זאגט א שיינע מליצה לגבי דעם וואס ס'איז דא מענער וואס לייגן ארויף די שולד אז זיין פרוי גייט נישט אזוי באשיידן אויף איר ווען אין אמת'ן אריין איז ער דער וואס וויל דאס. אויף דעם זאגט דער פסוק "כי מרים הם על כן קרא שמה מרה", באמת זענען זיי די ביטערע אבער ער ווארפט עס ארויף אויף איר..., ודי.

רביה''ק מסאטמאר זי''ע פלעגט דאס אסאך ממליץ זיין ביי דרשות, ס'געדריקט אפאר מאל און די ספרים

[farshlufen]

דער מאדנער גליון אליין האט מיר אויסגעזען ווי געמאכט דורך צענערלינגען, שטארק מסתבר אז אין ווייבער שול, כ'ווינדער זיך נאר מהיכן ירק [בלעטל] זה חי, דאס קאסט אין די צענדליגער אלפים צו מעילן.

[שאינו יודע]

איך האב עס באזייטיגט

הדא דכתיב shoot the messenger

אויב די אויסוואל איז שאט'ן די אנאניעמער messenger מיט זיין פעקל אינאיינעם ווי איידער מקבל זיין די אימגעבעטענע מתנה און אין רעזאלטאט גייט -דירעקט צו אימדירעקט - זיין shoot the messenger אויף די בתי חינוך און מסורת אבותינו ורבותינו, דאן איז די אויסוואל געווען זייער קלאר,
איך בין נישט קיין קו וואס פאשעט פון יעדע פעלד און נישט קיין האומלעס וואס איז מקבל יעדעמס אימזיסטע מתנות,
איינער האט אמאל א גוט געדאנק מהיכי תיתי, אויב שפיר איך ביים ליינען אז ער ווייל מיר ראטעווען פון די פראבלעמען צו עולות צו טעותים וואס מיינע עלטערען און רבי'ס צו מנהלים וכ''ו האבן אנגעווערטשאפט צו פשוט פארזעהן וכ''ו, דאן יא, שאט מען דעם מעסינדזשער מיט זיין מעסידזש אינאיינעם (ער קען אנשטאט דעם געבן זיין מעסידזש פאר כלל ישראל...)

קיינער רעדט נישט דארט פון עלטערן האבן ׳אנגעווארטשאפט׳ עפעס. ליין ביטע איבער

זאג נאר, ביי דיר אין שטוב גייט מען נישט מיט קיין 2 פיעס דאסטער? שטארק נוגע צו וויסן בנוגע די שמועס

[אורח הכבוד]

איך האב עס באזייטיגט

הדא דכתיב shoot the messenger

אויב די אויסוואל איז שאט'ן די אנאניעמער messenger מיט זיין פעקל אינאיינעם ווי איידער מקבל זיין די אימגעבעטענע מתנה און אין רעזאלטאט גייט -דירעקט צו אימדירעקט - זיין shoot the messenger אויף די בתי חינוך און מסורת אבותינו ורבותינו, דאן איז די אויסוואל געווען זייער קלאר,
איך בין נישט קיין קו וואס פאשעט פון יעדע פעלד און נישט קיין האומלעס וואס איז מקבל יעדעמס אימזיסטע מתנות,
איינער האט אמאל א גוט געדאנק מהיכי תיתי, אויב שפיר איך ביים ליינען אז ער ווייל מיר ראטעווען פון די פראבלעמען צו עולות צו טעותים וואס מיינע עלטערען און רבי'ס צו מנהלים וכ''ו האבן אנגעווערטשאפט צו פשוט פארזעהן וכ''ו, דאן יא, שאט מען דעם מעסינדזשער מיט זיין מעסידזש אינאיינעם (ער קען אנשטאט דעם געבן זיין מעסידזש פאר כלל ישראל...)

קיינער רעדט נישט דארט פון עלטערן האבן ׳אנגעווארטשאפט׳ עפעס. ליין ביטע איבער

מיין געדאנק איז לאו דוקא נוגע נאר אהער
נאר אויף די shoot the messenger סטיגמע
אז יא, אויב שפירט מען ביים ליינען אז ס'נישט און ארדענונג ווי יענער וויל דיר טראגען, דאן איז טאקע דאס די עצה און חיוב shoot the messenger מיט זיין מעסידזש

[מאראליש]

איך ווייס נישט צו די שאלה קומט דא אריין און צו מען מעג עס דא פרעגן, אבער איך וועל פרעגן, אין אויב איינער האט א תשובה וועל איך מיר פרייען

לעצטנס איז דא נייע סטייל ביי די פרויערישע סקירטס צו גיין לענגער ווי מען איז געגאנגען ביז היינט
דהיינו נישט ביז די פלאר אבער עטליכע אינטשעס לענגער ווי די קני מער ווי מען איז געגאנגען ביז היינט
די סטייל איז נישט אריינגעקומען פון די פרומע זייט פון די ווייבער שיל וואס ווילן מחמיר זיין אין צניעות צו גיין ווי לענגער
נאר אלס א נייע סטייל וואס יעצט האבן געוויסע פארשטאנען אז דאס איז שיין,

איז אזוי, מיין בני בית האט פארשטאנען אז דאס איז א סטייל ווי אלע סטיילס און ווי לאנג עס ווערט נישט איינגעגעסן ביים גאנצן היימישן חסידושן פרומען עולם דארף מען זיך אפהאלטן פון גיין מיט אזעלכע סקירטס, משא"כ איך האלט אז דאס איז נאר בעסער און מער צניעות'דיג און ווייניגער צוענדיג פאר מענער,

בין איך נייגעריג צו איינער ווייסט פון סיי ואספאר א הוראות פון גדולי ישראל איבער די נושא?

ישר כח פון פאראויס.

ביי די חנוכת הבית פון בית אסתר אין מאנטריאל האט די מנהל הרה"ח ר הערשל פליישמאן וואס האט מקבל געווען אסאך הדרכה און פירט שוין די סקול אסאך יארן שטארק גערעדט וועגן דעם און געזאגט אז אפילו עס קוקט אויס פרומער גיין אונז נישט מיט קיין נייע מאדעס דאס איז פונקט אזא מאדע ווי אלע אנדערע מאדעס

[עימעקס]

קלאר אזוי אז ס'איז א מאדע, והא ראי' ווען די לאנגע מאדע וועט זיך טוישן...

הלואי קען מען זאגן אז די לאנגע קליידער איז אכשר דרא, אולי ואולי וועלן זיין אזעלכע וואס וועלן נישט צוריקטוישן שפעטער

[ווייט פיש]

קלאר אזוי אז ס'איז א מאדע, והא ראי' ווען די לאנגע מאדע וועט זיך טוישן...

הלואי קען מען זאגן אז די לאנגע קליידער איז אכשר דרא, אולי ואולי וועלן זיין אזעלכע וואס וועלן נישט צוריקטוישן שפעטער

ווען די לאנגע מאדע וועט זיך טוישן וועלן די אלע וועלכע זענען גאווארן אריינגענארט דערין פילן יאנטשי צו דארטן בלייבן

[ניס קראכער]

איך האב עס באזייטיגט

הדא דכתיב shoot the messenger

אויב די אויסוואל איז שאט'ן די אנאניעמער messenger מיט זיין פעקל אינאיינעם ווי איידער מקבל זיין די אימגעבעטענע מתנה און אין רעזאלטאט גייט -דירעקט צו אימדירעקט - זיין shoot the messenger אויף די בתי חינוך און מסורת אבותינו ורבותינו, דאן איז די אויסוואל געווען זייער קלאר,
איך בין נישט קיין קו וואס פאשעט פון יעדע פעלד און נישט קיין האומלעס וואס איז מקבל יעדעמס אימזיסטע מתנות,
איינער האט אמאל א גוט געדאנק מהיכי תיתי, אויב שפיר איך ביים ליינען אז ער ווייל מיר ראטעווען פון די פראבלעמען צו עולות צו טעותים וואס מיינע עלטערען און רבי'ס צו מנהלים וכ''ו האבן אנגעווערטשאפט צו פשוט פארזעהן וכ''ו, דאן יא, שאט מען דעם מעסינדזשער מיט זיין מעסידזש אינאיינעם (ער קען אנשטאט דעם געבן זיין מעסידזש פאר כלל ישראל...)

קיינער רעדט נישט דארט פון עלטערן האבן ׳אנגעווארטשאפט׳ עפעס. ליין ביטע איבער

זאג נאר, ביי דיר אין שטוב גייט מען נישט מיט קיין 2 פיעס דאסטער? שטארק נוגע צו וויסן בנוגע די שמועס

למאי נפק"מ ווי אזוי מען גייט ביי אים אין שטוב? די נפק"מ איז ווי מען גייט אויפן גאס, ווען די אלע נשים וואס באקליידן זיך ווען אינדערהיים מיט די מאדישע קליידער וואלט קיינער נישט געהאט קיין פראבלעם,

[מיליטאנט]

ריכטיגע ווארעמע דיבורים
האסט מיר מעורר געווען צו טראכטן מער דערוועגן

RT

[ברוך פייבול]

כ'האב הערשט יעצט געזעהן ר' שש''ט'ס ארטיקל,
ער זאל מיר אויך אנטשולדיגן ער רעדט ווילד און בחור'יש, א טיעפע כעס ליינט זיך פון יעדע ווארט זיינער, ער ברענגט גראדע גאנץ פיינע סחורה, די מעשה פון ר' יונתן שטייף'ס טאכטער און די הוראה פון אדמו''ר מ'סאטמאר שליט''א, אבער ס'איז סארווירט אין א שמוציגע טעלער במחילת כבודו,
אריינגערוקט א שטעך קעגן ברסלב אויך אז רעד דיך נישט איין מ'וועט דיר ארויסשלעפן מיט די פאות פון שאול תחתית, אויף אידישקייט דארף מען הארעווען, אמת און ריכטיג, אבער שטעכעדיג, הייסט איר פארווארפט איהם פון ביידע וועלטן, כ'הער.
וואס פעהלט דיר אויס צו שטעכן? קענסט אנדערש נישט ארויס ברענגען דיין פוינט?
בנוגע די טעמע זעהט ער גראדע אויס צו זיין גערעכט מיט זיין פוינט.

[אלט מאנרא]

ווי איך פארשטיי רעדט מען דא פון צוויי באזינדערע נושאים

איינס אויב לאנגע קליידער איז צניעות'דיג
צוויי אויב די מאדע יעצט איז צו גיין אנגעטוהן צניעות'דיג אויב מען מעג נאכגיין די מאדע

יעצט אויף איינס מיין איך אז עס איז קלאר אז לאנג און נישט געפאסט איז צניעות'דיג

יעצט אויף די צווייטע נושא קען מען דן זיין אויב עס איז כדי זיך צו טוישן אז אפילו טאקע עס איז מער צניעות'דיג, ווייל די מאדע וועט זיך זיכער טוישן אויף מער פראסט און אויב פארט מען שוין מיטן מאדע באן וועט מען ביים סוף אנקימען שוואכער ווי ביז יצעט‎

מין בליק אויף די זאך איז אז די מאדע גייט יעצט ווערן אז מען זאל גיין מיט שליצן ווייל דאס איז די סטייל ביי די מאדערענע און דאס איז זייער נישט צניעות'דיג און די וועג ווי אזוי מען וויל עס אריין ברענגן דא ביי אונז איז דארך אנטיהן קודם דער ציבר מיט די לאנגע בגדים‎

[שאינו יודע]

איך האב עס באזייטיגט

הדא דכתיב shoot the messenger

אויב די אויסוואל איז שאט'ן די אנאניעמער messenger מיט זיין פעקל אינאיינעם ווי איידער מקבל זיין די אימגעבעטענע מתנה און אין רעזאלטאט גייט -דירעקט צו אימדירעקט - זיין shoot the messenger אויף די בתי חינוך און מסורת אבותינו ורבותינו, דאן איז די אויסוואל געווען זייער קלאר,
איך בין נישט קיין קו וואס פאשעט פון יעדע פעלד און נישט קיין האומלעס וואס איז מקבל יעדעמס אימזיסטע מתנות,
איינער האט אמאל א גוט געדאנק מהיכי תיתי, אויב שפיר איך ביים ליינען אז ער ווייל מיר ראטעווען פון די פראבלעמען צו עולות צו טעותים וואס מיינע עלטערען און רבי'ס צו מנהלים וכ''ו האבן אנגעווערטשאפט צו פשוט פארזעהן וכ''ו, דאן יא, שאט מען דעם מעסינדזשער מיט זיין מעסידזש אינאיינעם (ער קען אנשטאט דעם געבן זיין מעסידזש פאר כלל ישראל...)

קיינער רעדט נישט דארט פון עלטערן האבן ׳אנגעווארטשאפט׳ עפעס. ליין ביטע איבער

זאג נאר, ביי דיר אין שטוב גייט מען נישט מיט קיין 2 פיעס דאסטער? שטארק נוגע צו וויסן בנוגע די שמועס

למאי נפק"מ ווי אזוי מען גייט ביי אים אין שטוב? די נפק"מ איז ווי מען גייט אויפן גאס, ווען די אלע נשים וואס באקליידן זיך ווען אינדערהיים מיט די מאדישע קליידער וואלט קיינער נישט געהאט קיין פראבלעם,

איך רעד דאך ווען מען שטייט אינדערויסן ביים באס, און אין גראסערי

חוץ מזה איז די איסור חמור דעמאלטס געווען אויף די דאסטערס אפילו אינדערהיים. די צעטל איז געהאנגען אויף יעדע זויל אין די היימישע געגענטער

[סמעטענע]

אין די תוה"ק שטייט 'ולא תלכו בחוקות הגוי' אלע צדיקים האבן געזאגט אז די קליידונג מאדעס וואס די גויים ברענגן אריין ביי אונז איז אין כלל פינעם איסור, לכ' איז דער גויאישער רעבעצין 'מירל' מאדע אינעם זעלבן כלל, און אויף דעם מאכט מען יעדע וואך א ברכה בשם ומלכות המבדיל בין ישראל לעמים וכו'.