אידישע וועלט פארומס

חמרא טבא האט געשריבן:וואס איז די מעשה מיט דעם זעקבאך הכשר?

איך נעם נישט קיין אחריות, אבער ער הייסט א גוטער הכשר. ער איז די איינציגסטע פון די סארט הכשרים וואס איך טרינק.

פון די גאר ביליגע וויינען, שטארט ארויס ארמון'ס בארגענדי. עס האט עפעס אזא געשמאקע קאנקארד גרויך, אויסערגעווענליך.

עס איז אבער אסאך ווייניגער סמאטה ווי קדם'ס (מן הסתם ווייל עס פעלט וואסער. בארגענדי דארף האבן אביסעל וואסער), אבער די פלעיווער איז געוואלדיג.

היימישער הייקער האט געשריבן:פון די גאר ביליגע וויינען, שטארט ארויס ארמון'ס בארגענדי. עס האט עפעס אזא געשמאקע קאנקארד גרויך, אויסערגעווענליך.

עס איז אבער אסאך ווייניגער סמאטה ווי קדם'ס (מן הסתם ווייל עס פעלט וואסער. בארגענדי דארף האבן אביסעל וואסער), אבער די פלעיווער איז געוואלדיג.

ארמון'ס וויינען האט יעדע שיפמענט א אנדערע טעם א שטייגער ווי אלע טייערערע וויינען און צומאל איז עס נישט אין מויל צו נעמען. משא"כ קדם שפילט זיך היבש מער מיט די ביליגערע וויינען סאו האט עס אייביג כמעט די זעלבע טעם.

און אסאך מאל ווען ס'געלאנגט פאר ארמון פאקן זיי איין קדם 100 מאל אבער מ'קען קיינמאל נישט וויסן פארן נעמען פון א פרישע שיפמענט

גוט צו וויסן. געדענק איך שוין נישט וועלכע שיפמענט פון בורגענדי איך האב אזוי הנאה געהאט.

און מיט די יין ברענד וואס ער נוצט, מיט אנדערע נעמען, קען מען האבן די קלעסיק רעד אנשטאט בורגענדי

וואס טוט דער עולם וועגן אינו מבושל פאר קידוש מיט די טייערע וויינען?

היימישער הייקער האט געשריבן:

חמרא טבא האט געשריבן:וואס איז די מעשה מיט דעם זעקבאך הכשר?

איך נעם נישט קיין אחריות, אבער ער הייסט א גוטער הכשר. ער איז די איינציגסטע פון די סארט הכשרים וואס איך טרינק.

בעיסד אויף וואס?

פאלקס קיך האט געשריבן:וואס טוט דער עולם וועגן אינו מבושל פאר קידוש מיט די טייערע וויינען?

ביסט מקפיד אויף מבושל אדער אויף אינו מבושל?

גאר אסאך ארץ ישראל'דיגע וויינען, אינקלודינג טייערע וויינען, זענען אינו מבושל. א שטייגער ווי אור הגנוז - פרעטש אוק (75), ירדן האט טייערע אינו מבושל, און נאך אסאך.

די סיבה איז ווייל אין ארץ ישראל נוצט מען ליידער אידישע מחללי שבתות ביי פרייע שמחות, אנשטאט עכטע גויים. און זיי זענען נישט מבשל לויט זיי... בקיצור, א שמועס פאר זיך.

פאלקס קיך האט געשריבן:וואס טוט דער עולם וועגן אינו מבושל פאר קידוש מיט די טייערע וויינען?

פשוטע עצה. מען מאכט נישט קיין קידוש דעראויף.

חמרא טבא האט געשריבן:

היימישער הייקער האט געשריבן:

חמרא טבא האט געשריבן:וואס איז די מעשה מיט דעם זעקבאך הכשר?

איך נעם נישט קיין אחריות, אבער ער הייסט א גוטער הכשר. ער איז די איינציגסטע פון די סארט הכשרים וואס איך טרינק.

בעיסד אויף וואס?

איך האב אויכעט אזוי געהערט פון איינער פין גרעסטע היימישע בעלי מכשירים וואס די היימישע עולם פארלאזט זיך

פאלקס קיך האט געשריבן:וואס טוט דער עולם וועגן אינו מבושל פאר קידוש מיט די טייערע וויינען?

כ'האב נישט געזעהן ביי מיינע עלטערן אז מ'זאל מקפיד זיין אויף אינו מבושל

אונגארישער האט געשריבן:

חמרא טבא האט געשריבן:

היימישער הייקער האט געשריבן:

חמרא טבא האט געשריבן:וואס איז די מעשה מיט דעם זעקבאך הכשר?

איך נעם נישט קיין אחריות, אבער ער הייסט א גוטער הכשר. ער איז די איינציגסטע פון די סארט הכשרים וואס איך טרינק.

בעיסד אויף וואס?

איך האב אויכעט אזוי געהערט פון איינער פין גרעסטע היימישע בעלי מכשירים וואס די היימישע עולם פארלאזט זיך

א נאמען ביטע

nmi האט געשריבן:

פאלקס קיך האט געשריבן:וואס טוט דער עולם וועגן אינו מבושל פאר קידוש מיט די טייערע וויינען?

כ'האב נישט געזעהן ביי מיינע עלטערן אז מ'זאל מקפיד זיין אויף אינו מבושל

א בפירוש'ע שלחן ערוך , דיין טאטע מאכט קידוש אויף מבושל ? אויף וואס ? אמאל נישט געווען אזא זאך ווי מבושל , סאיז א נייע מאדע

די רבי זי"ע האט מקפיד געווען אויף אינו מבושל ,עניוועי ליצנות אין א זייט , עס שטייט אין שלחן ערוך אזוי

פאלקס קיך האט געשריבן:

nmi האט געשריבן:

פאלקס קיך האט געשריבן:וואס טוט דער עולם וועגן אינו מבושל פאר קידוש מיט די טייערע וויינען?

כ'האב נישט געזעהן ביי מיינע עלטערן אז מ'זאל מקפיד זיין אויף אינו מבושל

א בפירוש'ע שלחן ערוך , דיין טאטע מאכט קידוש אויף מבושל ? אויף וואס ?

די רבי זי"ע האט מקפיד געווען אויף אינו מבושל ,עניוועי ליצנות אין א זייט , עס שטייט אין שלחן ערוך אזוי

כ'האב אנגעפאנגן צו שרייבן א תירץ און עס באלד פארמעקט ווייל כ'האב מורא אז די אשכול וועט אנפאנגן צו לויפן מוצאי שבת...

nmi האט געשריבן:

פאלקס קיך האט געשריבן:

nmi האט געשריבן:

פאלקס קיך האט געשריבן:וואס טוט דער עולם וועגן אינו מבושל פאר קידוש מיט די טייערע וויינען?

כ'האב נישט געזעהן ביי מיינע עלטערן אז מ'זאל מקפיד זיין אויף אינו מבושל

א בפירוש'ע שלחן ערוך , דיין טאטע מאכט קידוש אויף מבושל ? אויף וואס ?

די רבי זי"ע האט מקפיד געווען אויף אינו מבושל ,עניוועי ליצנות אין א זייט , עס שטייט אין שלחן ערוך אזוי

כ'האב אנגעפאנגן צו שרייבן א תירץ און עס באלד פארמעקט ווייל כ'האב מורא אז די אשכול וועט אנפאנגן צו לויפן מוצאי שבת...

נאר געמאכט א וויץ , וועגן אייביג ענטפערטסטו אדער וואס דיין טאטע טוט אדער רבי זי"ע, דאס איז נישט געווען מיין שאלה וויזוי די פירסט דיך און אנדערע וואס פרעגן אסאך מאל , דאס איז נישט דייקא א סאטמאר'ע סייט אדער וועגן וואס מענטשן פערזענליך פירן זיך

אבער דא האסטו א בילד פון זמירת דברי יואל , צוגעברענגט פון אינטען פון שלחן ערוך

גוט שבת

די היינטיגע מבושל האט נאך פראבלעמען אויסער דעם שו"ע וואס איר האט ציטירט.

די פאקט איז אז ווען קאכט אויף וויין ווערט עס חרוב. עס איז גארנישט ווערד. און פארדעם ווערט עס לכאורה נישט נסך.

די מהלך וואס די היינטיגע פירמעס מאכן מבושל וויינען - און עס זאל בלייבן גוט - ארבייט מיט קונצן און סודות, ערגעץ ארום די פעלד פון פעשטערייזעישן.

דער מהלך האט נישט קיין אנגענומענע היתר פון די פריערדיגע אחרונים. דער ערשטער וואס איז עס מתיר איז דער אג"מ. די בעלי מכשירים וואס גיבן השגחות אויף די וויינען געבען עס אדער על דעת עצמם, אדער על דעת האג"מ.

(עס קען גאר זיין אז די בעלי מכשירים אליין טרונקען עס נישט)

רב לאנדא פון בני ברק זצ"ל איז געווען זייער שארף קעגען די אלע מבושל וויינען. ער האט עס אפי' נישט געלאזט סערווירן ביי חתונת.

blue moon האט געשריבן:די היינטיגע מבושל האט נאך פראבלעמען אויסער דעם שו"ע וואס איר האט ציטירט.

די פאקט איז אז ווען קאכט אויף וויין ווערט עס חרוב. עס איז גארנישט ווערד. און פארדעם ווערט עס לכאורה נישט נסך.

די מהלך וואס די היינטיגע פירמעס מאכן מבושל וויינען - און עס זאל בלייבן גוט - ארבייט מיט קונצן און סודות, ערגעץ ארום די פעלד פון פעשטערייזעישן.

דער מהלך האט נישט קיין אנגענומענע היתר פון די פריערדיגע אחרונים. דער ערשטער וואס איז עס מתיר איז דער אג"מ. די בעלי מכשירים וואס גיבן השגחות אויף די וויינען געבען עס אדער על דעת עצמם, אדער על דעת האג"מ.

(עס קען גאר זיין אז די בעלי מכשירים אליין טרונקען עס נישט)

רב לאנדא פון בני ברק זצ"ל איז געווען זייער שארף קעגען די אלע מבושל וויינען. ער האט עס אפי' נישט געלאזט סערווירן ביי חתונת.

יא יא , כאב נישט געוואלט אריינקריכן אין די פרשה , יא ווי באקאנט די גאולה גרעיפ זשוס מיט די עדה הכשר וואס איז קדם , ווערט שנעל פארדארבען און האט א אנדערע טעם, וועגן די עדה לאזט נישט צו די אנדערע קולות

פאלקס קיך האט געשריבן:

nmi האט געשריבן:

פאלקס קיך האט געשריבן:

nmi האט געשריבן:

פאלקס קיך האט געשריבן:וואס טוט דער עולם וועגן אינו מבושל פאר קידוש מיט די טייערע וויינען?

כ'האב נישט געזעהן ביי מיינע עלטערן אז מ'זאל מקפיד זיין אויף אינו מבושל

א בפירוש'ע שלחן ערוך , דיין טאטע מאכט קידוש אויף מבושל ? אויף וואס ?

די רבי זי"ע האט מקפיד געווען אויף אינו מבושל ,עניוועי ליצנות אין א זייט , עס שטייט אין שלחן ערוך אזוי

כ'האב אנגעפאנגן צו שרייבן א תירץ און עס באלד פארמעקט ווייל כ'האב מורא אז די אשכול וועט אנפאנגן צו לויפן מוצאי שבת...

נאר געמאכט א וויץ , וועגן אייביג ענטפערטסטו אדער וואס דיין טאטע טוט אדער רבי זי"ע, דאס איז נישט געווען מיין שאלה וויזוי די פירסט דיך און אנדערע וואס פרעגן אסאך מאל , דאס איז נישט דייקא א סאטמאר'ע סייט אדער וועגן וואס מענטשן פערזענליך פירן זיך

אבער דא האסטו א בילד פון זמירת דברי יואל , צוגעברענגט פון אינטען פון שלחן ערוך

גוט שבת

עס קומט אויס פון די פוסקים אז אויב די מבושל איז מער חביב זאל מען ענדערש נוצן די מבושל.

ישרן האט געשריבן:

פאלקס קיך האט געשריבן:

nmi האט געשריבן:

פאלקס קיך האט געשריבן:

nmi האט געשריבן:כ'האב נישט געזעהן ביי מיינע עלטערן אז מ'זאל מקפיד זיין אויף אינו מבושל

א בפירוש'ע שלחן ערוך , דיין טאטע מאכט קידוש אויף מבושל ? אויף וואס ?

די רבי זי"ע האט מקפיד געווען אויף אינו מבושל ,עניוועי ליצנות אין א זייט , עס שטייט אין שלחן ערוך אזוי

כ'האב אנגעפאנגן צו שרייבן א תירץ און עס באלד פארמעקט ווייל כ'האב מורא אז די אשכול וועט אנפאנגן צו לויפן מוצאי שבת...

נאר געמאכט א וויץ , וועגן אייביג ענטפערטסטו אדער וואס דיין טאטע טוט אדער רבי זי"ע, דאס איז נישט געווען מיין שאלה וויזוי די פירסט דיך און אנדערע וואס פרעגן אסאך מאל , דאס איז נישט דייקא א סאטמאר'ע סייט אדער וועגן וואס מענטשן פערזענליך פירן זיך

אבער דא האסטו א בילד פון זמירת דברי יואל , צוגעברענגט פון אינטען פון שלחן ערוך

גוט שבת

עס קומט אויס פון די פוסקים אז אויב די מבושל איז מער חביב זאל מען ענדערש נוצן די מבושל.

שטייטצעך נאר אויב ס'איז נישט קיין שאלה פון יין נסך.

blue moon האט געשריבן:

ישרן האט געשריבן:

פאלקס קיך האט געשריבן:

nmi האט געשריבן:

פאלקס קיך האט געשריבן:א בפירוש'ע שלחן ערוך , דיין טאטע מאכט קידוש אויף מבושל ? אויף וואס ?

די רבי זי"ע האט מקפיד געווען אויף אינו מבושל ,עניוועי ליצנות אין א זייט , עס שטייט אין שלחן ערוך אזוי

כ'האב אנגעפאנגן צו שרייבן א תירץ און עס באלד פארמעקט ווייל כ'האב מורא אז די אשכול וועט אנפאנגן צו לויפן מוצאי שבת...

נאר געמאכט א וויץ , וועגן אייביג ענטפערטסטו אדער וואס דיין טאטע טוט אדער רבי זי"ע, דאס איז נישט געווען מיין שאלה וויזוי די פירסט דיך און אנדערע וואס פרעגן אסאך מאל , דאס איז נישט דייקא א סאטמאר'ע סייט אדער וועגן וואס מענטשן פערזענליך פירן זיך

אבער דא האסטו א בילד פון זמירת דברי יואל , צוגעברענגט פון אינטען פון שלחן ערוך

גוט שבת

עס קומט אויס פון די פוסקים אז אויב די מבושל איז מער חביב זאל מען ענדערש נוצן די מבושל.

שטייטצעך נאר אויב ס'איז נישט קיין שאלה פון יין נסך.

לא זכיתי להבין דבריכם הקדושים. וה' יאיר עיני במהרה.

ישרן האט געשריבן:

blue moon האט געשריבן:

ישרן האט געשריבן:

פאלקס קיך האט געשריבן:

nmi האט געשריבן:כ'האב אנגעפאנגן צו שרייבן א תירץ און עס באלד פארמעקט ווייל כ'האב מורא אז די אשכול וועט אנפאנגן צו לויפן מוצאי שבת...

נאר געמאכט א וויץ , וועגן אייביג ענטפערטסטו אדער וואס דיין טאטע טוט אדער רבי זי"ע, דאס איז נישט געווען מיין שאלה וויזוי די פירסט דיך און אנדערע וואס פרעגן אסאך מאל , דאס איז נישט דייקא א סאטמאר'ע סייט אדער וועגן וואס מענטשן פערזענליך פירן זיך

אבער דא האסטו א בילד פון זמירת דברי יואל , צוגעברענגט פון אינטען פון שלחן ערוך

גוט שבת

עס קומט אויס פון די פוסקים אז אויב די מבושל איז מער חביב זאל מען ענדערש נוצן די מבושל.

שטייטצעך נאר אויב ס'איז נישט קיין שאלה פון יין נסך.

לא זכיתי להבין דבריכם הקדושים. וה' יאיר עיני במהרה.

ער מיינט צו זאגן אז היינטיגע מבושל איז א שאלה פון יין נסך במילא טאר מען עס נישט טרינקען בכלל. (קומט נישט אריין הלכות קידוש דא...)

סאיז מער א שאלה פון יין נסך ווי אינו מבושל?

ישרן האט געשריבן:

פאלקס קיך האט געשריבן:

nmi האט געשריבן:

פאלקס קיך האט געשריבן:

nmi האט געשריבן:
עס קומט אויס פון די פוסקים אז אויב די מבושל איז מער חביב זאל מען ענדערש נוצן די מבושל.

וועלכע פוסקים?

פאלקס קיך האט געשריבן:

ישרן האט געשריבן:

פאלקס קיך האט געשריבן:

nmi האט געשריבן:

פאלקס קיך האט געשריבן:

וועלכע פוסקים?

רמ"א סי' רע"ב סעיף ח'.
און בנוגע דעם שו"ע דברי יואל, האב איך געהערט ביי א שיעור פון הגרז"ל פילאפף שפסק למעשה כהרמ"א, ולא הזכיר שבשו"ע דברי יואל פסק להיפך. ובאמת אינו כתוב שם להיפך, דלא מיירי שם כשהיין מבושל טוב מן האינו מבושל.