מזל טוב טיפשים! ארטעפישעל חכמה עוועליבעל

[ירושליימער ייד]

אוי אוי,
איך האב באמת נישט גימיינט מאכן אזא טומל.
אגב, אני לכשעצמי האב איך קיין מאל נישט גישנארט פאר זיך אפילו א פרוטה, איך נעם נישט פון קימחא דפיסחא ושאר חלוקות, דערפאר וי נישט וי ווער איך נישט גיטשעפעט פרעזענליך.
אבער איך מוז אייך זאגן, אז בתוך עמי אנוכי יושבת, און ויפל מי פרובט זיך היינט מצמצם זיין דא אי (אויב איהר וייסט רוב מענטשן קויפן שוין היינט נישט קיין דירות), איז שרעקליך שווער, און יעדן פרוטה וואס איהר האט גיגעבן וועט אייך וודאי שטיין לזכות לעולם העליון ולעולם הזה, דערפאר האט נאר נישט קיין חרטה ח"ו פון געבן, וייל המתחרט מצדקותיו...

[דונש]

ח"ו מיר האבן נישט חרטה, ווען דער בוכ"ע העלפט און ס'איז דא עטליכע פיאסטער אין קעשענע, זענען מיר מער ווי פריילעך דאס צו אויסטיילן פאר אחב"י פון ארצינו הקדושה

[ממש אזוי]

אוי איז מען פארפארן פון די קעפל. שוין לאנג נישט געזען אזא ווייטע פארפאראכץ

[Think and Thank]

וואס מיינט ארטיפישעל?

נישט אריגינעל,
למשל געמאכטע אראנדזש פלעיווער וואס קומט נישט פון אן אראנדזש.

סתם פאר אינטערעסאנטקייט. די ווארט פלעיוואר מיינט נאכגעמאכט
אראנדזש פלעיוואר מיינט נאכגעמאכטע אראנדזש/quote]

א מין פיקחותדיגער חידוש!!!
האט איר שוין אמאל אריין געקוקט אין א דיקשינערי.
פלעיוואר מיינט א טעם, "טעיסט" אויף ענגליש.
אראנדש פלעיוואר מיינט ס'האט א טעם פון אראנדש.
נאטורעל היינט דער טעם קומט פון אראנדש, און ארטיפישעל מיינט מען האט נאכגעמאכט דער אראנדש טעם פון אנדערע זאכען. מוז נישט זיין פון קעמיקאלען.

טוה אביסל ריסורטש
גוגל natural flavor definition און artificial flavor definition
ליין און פארשטיי וואס ס'שטייט אין די ריזאלטס. טאנץ נישט אויף ווען דו זעהסט עפעס וואס קען מיינען צוויי וועגן
נאכדעם עמער רעדן ווייטער

די ווארט פלעיוואר מיינט טעם, און קיינער וואס קען א טראפקעלע ענגליש וועט אייך נישט זאגן אנדערש.

[הענדימען]

די ווארט פלעיוואר מיינט טעם

צו זיין פונקטליכער מיינט טעם פון עפעס
טעם אליינס אין ענגליש איז טעיסט
פלעיוואר מיינט ווען גרעיפ דזשוס האט א טעם פון פיעטש

די טעם קען געמאכט ווערן דורך קאנצערטרירטע פיעטשעס, אנדערע פרוכט און נאטורליכע זאכן און דאן הייסטעס נעטשרול פלעיוואר
אדער קענעס געמאכט ווערן מיט קעמיקעלס און ס'וועט הייסן ארטיפישעל פלעיוואר

מנהלים. ביטע אפטיילן דעם אשכול. אפשר אין שפראך פארום (סידא אזא זאך?)

[Think and Thank]

טעות.
טעיסט איז סינאנים (עס טראגט די זעלבע באדייט) מיט פלעיוואר.
גרעיפ דזשוס האט די פלעיוואר פון... גרעיפ דזשוס. עס קען אויך האבן צוגעלייגט א פלעיוואר פון פיעטש, אבער פלעיוואר מיינט בכלל נישט אז ס'איז צוגעלייגט.

[זאלץוואסער]

שוין לאנג נישט געליינט אזא גוטן ארטיקל...

ישר כח פאר דעם וואס האט געברענגט דעם לינק אין אן אנדערן אשכול.

[סענסיטיוו]

נייע איבערגעמאכטע PDF
מוגה

איך האב מיך נעכטן נאכט אנגעשטויסן אין דעם ארטיקל, און איך וואלט געוואלט אריינווארפן מיינע פאר צענט, צוליב די וויכטיגקייט פון דעם ענין, וואס בזמננו איז יעדער רב, דיין, משפיע און מורה דרך געצווינגען צו עוסק זיין דערין.

איז קודם קול, קודאס פאר רב פרידן (שמך נאה לך?), פאר דעם זאפטיגע שטיקל דעמאגאגיע, פלאס די וואלגארישע העסליכע אויסדרוקן וואס זענען ממש בבחינת "פיינע נייעס", און דעזערוון זאפאסן פון "גרינע" און אשפ"געס..

ובכן, אנדערש ווי רב פרידן שאצט אז אפשר איז ער געשלאגן מיט אומבאלאנסירטע שנאה, זעהט מיר אויס אז דווקא דאס פארקערטע איז ריכטיג; רב פרידן, און די חשוב'ע חברים וואס פארלאנגען גאר אז אלע אונזערע רבנים זאלן אזוי רעדן, זענען געבענטשט מיט א געוואלדיגע אהבה!

די חברה זענען פארליבט אין אונזער היימישע מסורה!
די חברה זענען פארליבט אין א געשמאקע רוהיגע לעבן!

יא יא, אני הק' בין ב"ה אויך פארליבט אין אונזער היימישע מסורה, און אוודאי וויל איך לעבן א געשמאקע רוהיגע לעבן, אבער -
באגראבן דעם קאפ און זאמד איז נישט קיין וועג. פינטל.

לאמיר עס אראפלייגן אזוי;
וויאזוי אין די וועלט ווילסטו ארויפצווינגען אויף דיין מאטי חבר, די געוואלדיגע אהבה וואס ברענט אין דיר?
דער מאטי חבר דיינער איז, צו דו ווילסט יא צו דו ווילסט נישט, א קלוגער יונגערמאן.

יא, ס'קען טאקע זיין אז דער ספעציפישע מאטי וואס דו האסט אנגעטראפן איז לאו דוקא אזוי קלוג ווי ער שטעלט זיך פאר, און ס'איז ממש א תענוג דקדושה אים אויסצופראקן מיט די געשמאקסטע חוזק לשונות, אבער - קעגן אזעלכע אידן וואלסטו נישט אריינגעלייגט אזויפיל ענערגיע צו אויסרופן דיין וויי געשריי... סך הכל האסטו גענוצט א גוטע טריק צו ארויסהייבן דעם פאקט אז א טייל "אויפגעקלערטע" זענען טפשים וואס באבלען נאך וואס זיי ליינען זיך אהן, געוואלדיג, קודאס פאר דעם, אבער למעשה צילסטו דאך די מעסטערמיינדס, וואס, יא, איך און דו ווייסן אז זיי זענען ווייט נישט קיין טפשים.

איז וואס פונקטליך ווילסטו זאגן פאר דעם ארנטליכע סקעפטיקער? "איך האב ליב מיין טאטע'ס מסורה אהבת נפש - דעריבער ביסטו א שטיק עיפש פאר'ן עס נישט ליבן אזוי שטארק"?

איך שטעל מיך אפ פאר יעצט, אויב איינער איז אינטערסירט איך זאל ממשיך זיין - ביטע מיר מודיע זיין, און איך וועל זיך משתדל זיין דערין בלי"נ.

[הענדימען]

בקיצור זאגסטו אז וואס?

[אונגארישע הייזער]

בקיצור זאגסטו אז וואס?

דו פרעגסט נאך?

קוק צוריק אין די ערשטע פאר בלעטער פונעם אשכול וויאזוי זיינסגלייכן שרייבן.

[הענדימען]

בקיצור זאגסטו אז וואס?

דו פרעגסט נאך?

קוק צוריק אין די ערשטע פאר בלעטער פונעם אשכול וויאזוי זיינסגלייכן שרייבן.

יעדער איינער איז יוניק. אפשר האט ער עפעס א דיפרענט ענגל

זעהסטעך ער האצעך נישט געלאזט מוציא זיין מיט די אנדערע און האט געמוזט אליינס שרייבן

[סענסיטיוו]

טאקע נישט דא דא אזעלכע וואס זענען עכט קאנסערנט?

(הענדימען, איך האב איבערגעליינט דיינע צוויי תגובות און איך נעם צוריק מיין שאלה; בלי"נ שפעטער וועל איך מרחיב זיין וואס איך וויל זאגן. א דאנק.)

[דרייטצעך]

יעצט געליינט ערשטע מאל דאס אשכול און זיך געווארפן פאר געלעכטער פון די זאפטיגע לשונות, ווען בשעת מעשה האט זיך געגליטשט א טרערל פאר די וועלכע זענען נעבעך אזוי ליידיג אז דאס איינציגסטע וואס האלט זיי נארמאל (לכאורה נישט די ריכטיגע ווארט, ואכמ"ל) איז אראפפליקן די לעבנסשטייגער אויף וואס זייער נשמה לעכטצט אזוי...
נעבעך

[הענדימען]

טאקע נישט דא דא אזעלכע וואס זענען עכט קאנסערנט?

(הענדימען, איך האב איבערגעליינט דיינע צוויי תגובות און איך נעם צוריק מיין שאלה; בלי"נ שפעטער וועל איך מרחיב זיין וואס איך וויל זאגן. א דאנק.)

גארנישט פערזענליך אבער כאניש קיין אנונג וואס דו זאגסט

[נאר מיט שמחה]

טאקע נישט דא דא אזעלכע וואס זענען עכט קאנסערנט?

(הענדימען, איך האב איבערגעליינט דיינע צוויי תגובות און איך נעם צוריק מיין שאלה; בלי"נ שפעטער וועל איך מרחיב זיין וואס איך וויל זאגן. א דאנק.)

גארנישט פערזענליך אבער כאניש קיין אנונג וואס דו זאגסט

גא"מ, קום אריין קלארער

[הערינג מיט ברוינפען]

ביסט גערעכט אז ער פארענטפערט נישט די אלע קשיות וואס ער פרעגט אליינס און איינער וואס איז נישט קיין ארטעפישעל חכם נאר אן עכטע חכם וועט מען נישט קענען אויפקלערן מיט אביסל ליצנות אבער דאס איז נישט וואס ער וויל דא אויפטוהן מיט דעם אשכול,

פרידן טוט אויף צוויי זאכן מיט דעם אשכול, איינס עס העלפט די אלע אידן וואס האבן יא "ליב די מסורה" זיך צו קענען שלאגען מיט די קליינע פיצי ספיקות וואס קומען אריין אין קאפ, מיט די כח פון ליצנותא דע"ז,

צוויי אפילו דער עכטער חכם איז אסאך מאל זיינע ספיקות נישט הונדערט פראצענט ריין לאגיק, אסאך מאל ווערט אויך אריינגעמישט אין דעם ספק, געפילען, אמאל איז עס געפילען פון גאוה אז איך בין קלוגער ווי די גאנצע וועלט און אמאל איז עס געפילען פון ליצנות, און די חלק הגעפיל קען מען ארויסטרייבען אפילו ביי דעם עכטן חכם דורך ליצנות.

[סענסיטיוו]

איך האב אפגעשריבן א המשך צו מיין פריעדיגע תגובה, אבער למעשה איז נישט ארויסגעקומען צו קלארע דיבורים, דעריבער לייג איך עס אין קליין, והבוחר יבחר, מיט אנטשולדיגונג פון פריער אויב זעהט עס אויס ווי סתם איבערגעקייט..

ישר כחם פון די חשוב'ע מגיבים אין די אשכול, היינט און עטליכע יאר צוריק, פאר'ן אדרעסירן דעם הייסע נושא, וואס, ווי געשריבן אויבן, איז נישט מעגליך צו איגנארירן היינט צו טאגס.

די יודעי דבר ווייסן צו זאגן אז אין די פרומסטע און נאבעלסטע קרייזן דרייען זיך אידן מיט מחשבות און שאלות וואס "מען רעדט נישט דערפון". און אין טייל פעלער ברענגט דער פחד און פארמאכטקייט צו אפהאקונגען, בסתר ובגלוי.

סך הכל וואס איך פיל פאר וויכטיג צו ארויסברענגן איז דאס פאלגנדע (און אדרבה, לאמיר דאס אויסשמועסן):
אפשפעטן, ווי די נוסח פון רב פרידן, איז אפשר בייהילפיג פאר א גרויס חלק פונעם באפעלקערונג, אך דא עקא, דאס וועט צוברענגען צו עווענטואל פארלירן, למחצה לשליש ולרביע, די קלוגערע פון צווישן אונז!

בעצם, איז אין יעדע דור דא "סודות" וואס נאר תלמידי חכמים ווייסן דערפון;
אנגעהויבן נאך פון די צייטן פון גמרא ווי פארשידענע זאכן טאר מען נישט מגלה זיין פאר עמי הארץ, אדער זאגן ברבים, ווייל רצון ה' איז צומאל צו פארהוילן / פארוואסערן / מגזם זיין, פארשידענע זאכן, כדי דער יצר לב האדם זאל נישט איינקעשן די ידיעות צו פארדרייען דעם מענטש'ס קאפ און הארץ.

ומשל למה הדבר דומה - מ'קען אסאך מאל הערן רבנים שמועסן מיט לומדים איבער געוויסע שאלות אין הלכה וואס בעצם קען מען מקיל זיין אין זיי, אבער פאר נשים עבדים וע"ה וועט מען דאס נישט זאגן, אלץ חשש "קולא שאין רוב הציבור יכולין לעמוד בו".

עד כאן המשל - דער נמשל איז:
אויך אין עניני אמונות ודעות זענען דא "סודות" וואס [אסאך] תלמידי חכמים ווייסן, וואס די המון עם ווייסט נישט.
גלייבסט נישט? פרעג דיך נאך!!! (אויב דו מיינסט אז דו וועסט דאס קענען פארטראגן.)

אלזא, דארף מען צו דעם ענין צוגיין מיט זיידענע הענטשוך;
בזמננו, ווען מענטשן האבן אסאך צייט, און עקסעס צו אינפארמעישאן, פלאס די היינטיגע מהלך המחשבה פרובירן צו דערגרונטערן אלץ און אלעם, איז פשוט אז געוויסע סודות קומען אהן צו עוורידזש מענטשן, ד.ה. מענטשן וואס זייער הארץ פלאקערט נישט גענוג שטארק צום רבוש"ע, וואס די "חידושים" וואס זיי פארשטייען און געפונען אויס אנדערש פון וואס מען האט זיי מחנך געווען (למשל די פּינקי פינגער פון יעקב אבינו..), קען זיי דערווייטערן פון די מסורה, ווילאנג די פאן טרעגער פון די מסורה וועלן לאכן און שפעטן פון זיי.

נו, וואס פונקטליך איז דאס די זיידענע הענטשוך וואס מען דארף זיך באנוצן מיט? הלוואי וואלט איך געוואוסט.
דער איינציגסטער שאנס אז מיר זאלן וויסן וויאזוי דאס צו הענדלען איז אז מיר וועלן נעמען די זאך ערנסט, און ארנטליך.

[הענדימען]

דער איינציגסטער שאנס אז מיר זאלן וויסן וויאזוי דאס צו הענדלען איז אז מיר וועלן נעמען די זאך ערנסט, און ארנטליך.

איינער וואס פרעגט ערנסט און ארנטליך באקומט אן ענטפער און נישט דאס איז די נושא פון דעם אשכול

פריערדיגע האבן געזאגט אז פאר א שאלה ענטפערן זיי א תירוץ אבער פאר תירוץ ענטפערן זיי נישט


איך האב שוין אמאל געשריבן מיינעך (מעגליך גאר אין דעם אשכול) אסאך ערליכע מענטשן פארשטייען נישט על מה יצא הקצף. זאלן זיי דאנקען דעם באשעפער אז זיי ווייסן נישט

[היסטאריש]

יאפ.. @פרידן איז פון מיינע פעיוואריטס..

מעכטיגן ארטיקל..