צוויי שוויגערס זיצן איינע נעבן די צווייטע ביים דאווענען אין ווייבער שול, ביידע האבן געהאט א קינד וואס האט נישט געהאט מער ווי איין 8 יעריג קינד, זיי האבן אפגעשמועסט צו טוהן די עצה פון המתפלל בעד חבירו הוא נענה תחילה, (ועי׳ ערבי נחל שמפליג מאוד בסגולה זו). און טעגליך מתפלל געווען איינע אויפן צווייטן.
די וואך האבן ביידע זוכה געווען צו א קינד דריי טעג אפגערוקט איינער פונעם אנדערן!
צוויי שוויגערס זיצן איינע נעבן די צווייטע ביים דאווענען אין ווייבער שול, ביידע האבן געהאט א קינד וואס האט נישט געהאט מער ווי איין 8 יעריג קינד, זיי האבן אפגעשמועסט צו טוהן די עצה פון המתפלל בעד חבירו הוא נענה תחילה, (ועי׳ ערבי נחל שמפליג מאוד בסגולה זו). און טעגליך מתפלל געווען איינע אויפן צווייטן.
די וואך האבן ביידע זוכה געווען צו א קינד דריי טעג אפגערוקט איינער פונעם אנדערן!
טראבל מעיקער האט געשריבן:מוראדיגע מעשיות! אפשר אפילו צו מוראדיג...!! פונקט לעצטע וואך געזעהן אין גליון אז נדברו (און עברית) איז ער דארט פארנומען צו מ'דארף גלייבען אין אלע מעשיות וואס מ'הערט... שרייבט ער דארט אז אזוי מ'פארשטייט אז שור שנגח את הפרה וכדו' איז קיינמאל נישט געשען, אבער ס'קען געשעהן!! די זעלבע זאך מיט אלע מעכטיגע מעשיות פון תפילה אדער מופתים פון רבי'ס דארף מען וויסן אז ס'קען געשעהן!!!
בדרך אגב ער שרייבט דארט א גוטע נקודה למחשבה אז געווענליך די אלע חברה וואס זענען אייביג פארנומען נישט צו גלייבן קיין מעשיות נאר אויב ער הערט עס פונעם בעל מעשה אליין... אבער א גוט שטיקל לשון הרע אדער רכילות וועלען זיי אבער יא גלייבן
איך בעט דיך זייער, דאס איז סתם גערעדט נארישקייטען. שור שנגח את הפרה איז נישט א מעשה וואס מען לערנט זיך פון דעם, נאר א הלכה וואס צו טוהן אין אזא פאל. משא"כ ווען עמיצער פארציילט מעשות וועלכע דארפען ארויסצוברענגען אדער מחזק זיין א נקודה, טאמער זענען זיי בלויז משלים זענען זיי ווערט לצור על פי צליחותא.
דער צווייטע פאראגראף איז סתם געשאסען אין דער וועלט אריין, וואס דערויף שטייט שוין אל תען.
אלענפאלס, מיין שאלה בלייבט צו פוה"א, ווי פארלעסליך זענען די מעשות?
כ'האב עס געליינט. טא וואס דארף איך יעצט טוהן, אריינשרייבען יענעם אז ער רעדט שטותים?
א מענטש קען זיך טועה זיין. ואולי אין דברי ההלכות (הרי"ף) בזה נכונים כי אין השלימות בלתי לה' לבדו יתברך ויתעלה ויתנשא שמו יתברך. (ספר הזכות להרמב"ן יבמות כד: מדפי הריף) די סכנה פון באזוכען כפירה\ליצנות בלאגס
צוויי שוויגערס זיצן איינע נעבן די צווייטע ביים דאווענען אין ווייבער שול, ביידע האבן געהאט א קינד וואס האט נישט געהאט מער ווי איין 8 יעריג קינד, זיי האבן אפגעשמועסט צו טוהן די עצה פון המתפלל בעד חבירו הוא נענה תחילה, (ועי׳ ערבי נחל שמפליג מאוד בסגולה זו). און טעגליך מתפלל געווען איינע אויפן צווייטן.
די וואך האבן ביידע זוכה געווען צו א קינד דריי טעג אפגערוקט איינער פונעם אנדערן!
ערבי נחל פרשת??
געטראפן אין פרשת ואתחנן דרוש ה' וז"ל: ויראה לבאר עם מה שאמר הכתוב (תהלים קכ א)" אל ה' בבצרתה לי קראתי ויענני", והוא כי אמרו רז"ל (ב"ק צב.) המתפלל על חבירו והוא צריך לאותו דבר הוא נענה תחלה, כי בזה ממשיך רחמים רבים לעצמו בראות יתברך שמו כי גם הוא צריך לאותו דבר ושביק דיליה ומתפלל על חבירו מהיותו מרחם על חבירו, ומדת הקב"ה כל המרחם על הבריות מרחמין עליו מן השמים (שבת קנא:) ולכן הוא נענה תחילה, ומזה נקח ק"ו אם ישראל בהיצר להם אין מתפללין רק על גלות השכינה אשר בכל צרתם לו צר, ושבקין דילהון, והם צריכין לאותו דבר ודאי הם נענים, ולז"א " אל ה' " פירוש אל דבר הנוגע לה' "קראתי" בעת "שצרתה לי" אז "ויענני" ע"כ
איי, ער דערמאנט זיך די זיסע טעג ווען ער האט אלס בחור זיך באקענט און מסביר געווען פאר זיינע חברים אין פאל פון נויט - וויאזוי אומצוגיין. ווען, וויפיל און וויאזוי א יעדע טאבלעטעלע העלפט ארויס.
אבער דערווייל רוקן זיך די טעג און ער גייט פון איין אינטערוויאו צום צווייטן, ער זוכט א פאסיגע ארבעט צו שפייזן דאס געזינדל, אבער עס זעט נישט אויס ווי עפעס גייט דא געשען. איין טאג האט ער מחליט געווען אז ער האט שוין געטון אזויפיל השתדלות, יעצט וועט ער בעטן פון רבונו של עולם אליין!
פרייטאג אינדערפרי, ער זעצט זיך אריין אין זיין קאר און פארט אראפ קיין קרית יואל צום ציון הקדוש פון הרה"ק מ'סאטמאר זי"ע, ער זעצט זיך אראפ און זאגט איין קאפיטל תהלים.
דאן נעמט ער א פאפיר און שרייבט א קוויטל אין אידיש: הייליגער רבי, בעט פאר מיר ביים רבונו של עולם, איך קום פון א צווייטע לאנד און איך דארף א פרנסה, איך בין אהער געקומען צו שטייגן און נישט חלילה צו דארפן קאלעקטן. אין זכות פון מיין תפלה, די קאפיטל תהלים וואס איך האב געזאגט, שיק מיר ביטע א גוטע פרנסה קלה ונקיה".
ער האט געטון זיינס... פארווישט די טרערן, מיט אמונה און בטחון לאזט ער זיך ארויס פון דארט, און כאפט א שפאציר אראפ צום ביהמ"ד צו דאווענען מנחה און מעריב.
זונטאר נאכמיטאג, - 48 שעה דערנאך- אזוי שפאצירנדיג הערט ער א פייפ פון א קאר. ער דרייט זיך אויס און אינעווייניג זיצט דער ר׳ יענקל פון די פארמאסי וואו ער האט אלס בחור אזוי פיין פארברענגט...
יענער גיט אים א ברייטער שלום עליכם, איך הער אז דו קומסט דא וואוינען, הא? יהא בואך לברכה... אגב, אפשר ווילסטו מיר געבן דיין סעלפאון נומער? -
פארוואס נישט, זייער גערן, שרייב אויף...
די צוויי האבן זיך געזעגנט, און ביינאכט רופט אים דער בעל הפארמעסי: זאג, טו מיר א טובה קום צו מיר ארבעטן, איך קען דאך דיין טאלאנטן, אפשר קומסטו צו מיר ארבעטן? דער איד האט פארשטייט זיך דאס גלייך אנגענומען, און ב"ה ער פארדינט שיין.
ללמדך, די כח פון אפילו בלויז איין קאפיטל תהלים, איין בקשה פון טיפן הארצן, איז זייער גרויס.
(געהערט פונעם בעל המעשה)
די גאנצע שטאט פאר קיין דותן, אבער דותן איז געבליבן ביים ירח האיתנים. און שוין.
איך בין לעצטנ'ס געפארן א וואקאציע מיט די בני בית קיין ארץ ישראל, מיר גלייכן זייער שטארק צו באזוכן שיינע היסטארישע פלעצער, און שפאצירן אין אלטע שטעט, צווישן די ווענט פון צפת און טבריה, אלט שטאט און נאך.
אנקומענדיג אהין האב איך ארויסגעדינגען א קאר צו פארן, אבער שוין אינעם לופטפעלד האב איך געזען מיין בראך: עס האמערט א שלאקס רעגן מיט ווינטן, אזוי קען מען נישט שפאצירן.
צוערשט בין איך צוגעפארן צו מיין האטעל און זיך היימיש געמאכט, איך בין אריבער צו די זכרון משה שטיבלאך צו דאווענען שחרית, און ביי שמע קולינו האב איך געבעטן א ווארימע תפלה:
באשעפער איינציגער, גרויסער טאטע. ווער נאך ווי דיר ווייסט אז איך ארבעט שווער א גאנצן טאג, אצינד וויל איך מיר אביסל אויסרוען און אויסלופטערן, אבער עס רעגנט דאך.
איך ווייס אוודאי אז כלל ישראל דארף רעגן, אן דעם איז נישטא וואס צו עסן, און אפילו דער כהן גדול אין קדשי קדשים האט מתפלל געווען אז די רעגן זאל זיך נישט אפשטעלן א דאנק די תפלות פון די עוברי דרכים, אבער איין בקשה האב איך צו דיר באשעפער; ווען איך שפאציר זאל נישט רעגענען...
געענדיגט מיט די תפלה, לאז איך מיר ארויס אויפן וועג קיין אלט שטאט, עס טראפט נאך געהעריג, אבער איך גלייב באמונה שלימה אז דער באשעפער האט צוגעהערט מיין געבעט. מען שטעלט זיך אפ בים אריינגאנג פון אלט שטאט, און וואונדער איבער וואונדער, וישוכו המים... עס הערט אויף רעגענען!
מיר האבן ארומשפאצירט פאר א שיינע פאר שעה דארט, און די זון שמייכלט צו אונז פון אויבן, א שיינע קלארע הימל איז אויסגעשפרייט העכער אונזערע קעפ, ממש א נחת!
סוף טאג, מען זעצט זיך אריין אין קאר, מ'גייט פארן קיין בני ברק, והנה, עטליכע קארגע מינוט נאכן זיך אריינזעצן וארובות השמים נפתחו, עס רעגנט ס'גיסט...
אזוי איז געווען לענגאויס די גאנצע וואקאציע, פאר 10 טעג האט יעדן טאג גערעגנט ווען איך בין געפארן, און די זון האט געשיינט ווען איך בין געווען אונטערן פרייע הימל.
רבותי, אודה השם מאוד בפי בתוך רבים אהללנו, איך לויב און דאנק דעם שומע תפלת כל פה, פארן אויסהערן מיין תפלה, ואלו פינו מלא שירה כים, אין אנחנו מספיקים להודות!!!
די גאנצע שטאט פאר קיין דותן, אבער דותן איז געבליבן ביים ירח האיתנים. און שוין.
עס איז שבת צופרי אין א בית המדרש ווייט פון געגנט, קוים דא דארט עטליכע מתפללים קבועים, מען גרייט זיך צום דאווענען, און דער עולם באמערקט אז עפעס איז דער שמש אויסערגעווענליך צוקאכט און אנגעצויגן...
מען פרובירט ארויסצושלעפן פון אים אינפארמאציע, מען קוקט זיך ארום, ביז מען ווערט געוואר וואס עס דרוקט אים: מען כאפט זיך ביים קאפ אז דער בעל קורא איז נישטא.
וואס טוט מען דא? דער בעל תפלה גארגלט שוין שוכן עד מיט זיין באסאווע שטימע, און קיין בעל קורא איז נישטא צום ליינען!
דער שמש שטעלט זיך אין א זייט, און הייבט אן צו מתפלל זיין צום באשעפער אין א ריינע אידיש:
ליבער גאט, דו ביסט מיין עדות אז איך שטרענג מיר אן פאר די ביהמ"ד, איך פרוביר אלעס זאל קלאפן, איך בעט דיר האב רחמנות און שיק אריין א בעל קורא אין דעם פארשטופטן שול, ואל תביאינו לידי בזיון!
ער שטעלט זיך אויפן פלאץ, און ווארט צוזאמען מיט יעדעם איינעם צו זען וואס די ענדע פון די געשיכטע וועט זיין. מען האלט שוין ביי שטליע שמו"ע, ווען די טיר עפנט זיך.
עס קומט אריין א בעל קורא מומחה, הרב מארקאוויטש, וואס וואוינט אינמיטן פון שטאט. ער איז פונקט אנגעקומען אהער ווייל ער וועט עסן די סעודת שבת אין געגנט, האט ער געקלערט שוין צו כאפן א בליק אויף די בית המדרש פון די געגנט...
איבעריג צו זאגן אז די תפלה האט אויפגעטון, עס איז געווען א בעל קורא וואס ליינט געשמאק, און דער ציבור האט הנאה געהאט. און אויך דער רבוש"ע האט הנאה געהאט, צו געבן פאר זיינע קינדער וואס זיי בעטן!
די גאנצע שטאט פאר קיין דותן, אבער דותן איז געבליבן ביים ירח האיתנים. און שוין.
ער איז אריינגעווארפן געווארן אין א צעל מיט מערדער און באנדיטן, שרעק ווארפענדע פארשוינען מיט וועמען ער האט געציטערע צו שטיין אין זייער ד' אמות, ער האט געוויינט צו די טורמע באאמטע מ'זאל אים כאטש פירן ערגעץ אנדערש, אבער זיין געוויין איז געפאלן אויף טויבע אויערן.
איינמאל ווען דער טשאפלעין, דער טורמע רב, האט אים אויסגעהערט, האט זיך דער ארעסטאנט אנגערופן: "דער באשעפער האט מיר געראטעוועט פון טויט, אבער אריינגעשליידערט אין טורמע אנשטאט דעם"...
דער רב איז פארוואונדערט געווארן: פון וואו ווייסט א פרייער מענטש פון דעם באשעפער צו זאגן?! און ווער זאגט דיר אז ער האט דיר געראטעווט פון טויט??? פרעגט ער פונעם ארעסטאנט.
"וואס הייסט פון וואנעט איך ווייס, איך האב דאך געבעטן פון באשעפער, אוודאי האט ער מיר געהאלפן"...
דער וואונדער שטייגט נאר ביי רב. ווער האט דיר דערציילט אז אויב מען בעט פונעם באשעפער העלפט ער?!
זאגט דער ארעסטאנט, אז זיין זיידע פלעגט אייביג צו זאגן, אז דער באשעפער העלפט יעדעם איינעם, אפילו ווער עס קען אין נישט, און אפילו ווער עס אנערקענט נישט אז ער איז דער באשעפער, נו, אז זיין זיידע זאגט אזוי, איז פשט אז אזוי איז טאקע...
דערפאר - זאגט דער ארעסטאנט ווייטער - האב איך געבעטן דעם באשעפער ווען די אראבער זענען מיר באפאלן אז זיי זאלן מיר נישט ערמארדן, און אזוי איז טאקע געווען, ער האט מיר געראטעווט פון טויט.
בשעת וואס דער גאנצער שמועס איז פארגעקומען, איז אין זייט געזעסן א איד א מקורב ביי איינע פון די זקני גדלוי הדור.
דער מקורב האט איבערדערציילט פארן גדול די גאנצע געשיכטע, און געוואלט הערן וואס דער גדול האט צו זאגן דערויף, אז א פרייער איד דערציילט וויאזוי דער פרייער איז ווייסט אז דער באשעפער האט אים אויסגעהערט וויבאלד זיין זיידע האט אים אזוי געזאגט...
פרעגט דער גדול צוריק: אויב איז עס ריכטיג, דאן פארוואס בעהט ער נישט פונעם באשעפער צו ארויסקומען פון תפיסה?! ער קען דאך געראטעוועט ווערן פון תפיסה פונקט אזוי?
דער מקורב האט פרובירט צו מסביר זיין דעם חשבון פונעם ארעסטאנט, אז ווען ער האט געבעטן נישט צו שטארבן איז דאך דאס געווען נאך איידער עפעס איז געשען, אבער איינמאל ער איז שוין אין תפיסה, איז עס לאחר המעשה, די זאך איז שוין דערנאך, וואס וועט יעצט העלפן א תפלה?...
דער גאון האט זיך צולאכט: ביים ערשטן מאל איז עס געווען איידער עפעס איז געשען? ער איז דאך געווען ארומגערינגלט מיט פינף רוצחים, זיי האבן געהאט מעסער'ס אין די הענט, וואס הייסט דארט איז נאכנישט געשען גארנישט?
צוויי שוויגערס זיצן איינע נעבן די צווייטע ביים דאווענען אין ווייבער שול, ביידע האבן געהאט א קינד וואס האט נישט געהאט מער ווי איין 8 יעריג קינד, זיי האבן אפגעשמועסט צו טוהן די עצה פון המתפלל בעד חבירו הוא נענה תחילה, (ועי׳ ערבי נחל שמפליג מאוד בסגולה זו). און טעגליך מתפלל געווען איינע אויפן צווייטן.
די וואך האבן ביידע זוכה געווען צו א קינד דריי טעג אפגערוקט איינער פונעם אנדערן!
זיי זענען געשטאען איינס נעבן צווייטן אין ווייבער שול און זיך געווישט די טרערן, עס ליגט זיי אויפן הארץ א קלעם און ווייטאג, און זיי קוקן ארויס אויף א ישועה קרובה מן השמים.
ביידע פון זיי האבן א שנור מיט די זעלבע פראבלעם, און דאס הארץ גייט אויס פאר צער. ביידע'ס קינדער זענען שוין א וויילע חתונה געהאט, און געבוירן איין קינד. אצינד ווארטן זיי פאר נאך א קינד, און מען ווארט א לענגערע צייט, איינע האט געווארט שוין אכט יאר, די צווייטע זיבן, און אצינד לאזן זיי פריי די טרערן איבער דעם סידור'ל, צו שאפן נאך אן אייניקל.
פלוצים איז בייגעפאלן פאר איינע פון די צוויי די מורא'דיגע סגולה וואס די גמרא זאגט: "המתפלל בעד חבירו והוא צריך לאותו דבר הוא נענה תחלה".
האבן זיי געמאכט א געשעפט; יעדער פון זיי וועט מתפלל זיין און אינזינען האבן די צווייטנ'ס שנור, אפשר אזוי וועלן ביידע האבן א ישועה קרובה מן השמים. זיי האבן אויסגעטוישט צווישן זיך די נעמען, און דער פלאן איז אריין אין קראפט.
די צוויי האבן מתפלל געווען באמונה שלימה, און געבעטן פון השי"ת פון טיפן הארצן, ער זאל רחמנות האבן אויף זיינע אידישע קינדער און ארויסהעלפן מיט זרע של קיימא. און וואונדער איבער וואונדער, עס האט נישט גענומען צופיל צייט ביז די תפלה האט געארבעט.
ערשט דריי וואכן צוריק האט איינע פון די צווי געפראוועט א קידוש פאר א וואכנאכט און ברית אין א גוטע שעה, און עס איז נישט אדורך צופיל צייט, פארגאנגענע וואך איז געווען די קידוש פון די טאכטער וואס די צווייטע משפחה האט געהאט.
עס איז שוין נאנט צו חודש אדר, אט אט וועט מען שוין מעגן רעדן פון די פורים רביסטעווע, און די פלענער וועבן זיך אים אין קאפ וויאזוי ער וועט דאס יאר קענען אנציען די פורים וואלן אין חדר...
איציק זעצט זיך אראפ ביי א תהלימ'ל און זאגט קאפיטל נאך קאפיטל מיט אן ערנסטקייט, און נאכן זאגן צוואנציג קאפיטלעך האט ער צוגעמאכט די תהלים, זאגנדיג אין אידיש:
הייליגע באשעפער! איך וויל זייער שטארק זיין פורים רב, אבער איך וויל אויך נישט פארשעמט ווערן, העלף מיר רבונו של עולם אז איך זאל געווינען, און האבן סחורה צו דעליווערן פאר די קינדער!!!
אברהמי האט געהיסט א מינוט, און דאן זיך אנגערופן מיט א הויכע און דראמאטישע טאן: איך זאג, אז איך בין דער ערשטער וואס וויל דיר געבן מזל טוב פארן ווערן די פורים רב דאס יאר אין אונזער קלאס!!
וואס הייסט? דו לויפסט נישט מער?...
ווילסט הערן א מעשה, אדער ווילסט פרעגן קשיות? די מעשה איז, אז איך וויל שוין זייער לאנג באקומען א סקוטער מיט וואס צו פארן, יעצט האב איך דערציילט פאר מיין טאטע אז איך וויל לויפן פאר פורים רב, האט ער מיר שטארק אפגערעדט דערפון, זאגנדיג אז ער איז אלץ קינד געווען א פורים רב און פארשעמט א מלמד, און צום סוף האט זיך עס נישט אזוי גוט געענדיגט, ער האט אים געדארפט איבערבעטן נאכן מיטמאכן פארשידענע זאכן.
ער האט מיר יעדע יאר אפגערעדט, אבער דאס יאר האט מיר מיין מאמע געגעבן רשות. למעשה, היינט באקום איך א גוטע בשורה: מיין טאטע האט מיר געזאגט אז ער איז מיר גרייט צו קויפן א סקוטער אויב איך וועל מוותר זיין אויף די פורים רביסטעווע!
האב איך געמאכט א חשבון, עס מוז בכלל נישט זיין אז איך וועל געווינען די וואלן, און אפילו אויב יא, וואס וועל איך האבן דערפון? האב איך באשלאסן אז איך וויל נישט זיין פורים רב.
הער אויס איציק, איך האב מיר געמוטשעט מיט שיינע איידיעס וואס זאלן איבערשטייגן דיינע, און עס איז ממש א שאד, טוה מיר א טובה, איך זאג דיר אלע מיינע זאכן, און ביטע נוץ עס, עס איז א שאד אז קיינער זאל נישט הנאה האבן פון די שעות פון מיין ארבעט!!!
מצוה גוררת מצוה, אברהמי האט די קומענדיגע טאג צוזאמען מיט איציק צוטיילט גאנץ ספר תהלים צווישן אלע חברים פון די קלאס, און די קינדער האבן געזאגט לעבעדיג, כ'מיין, דער פורים רב בכבודו ובעצמו האט געהייסן זאגן תהלים!!!
די גוטע נייעס איז געווען, אז די כח התפלה פון די קלאס איז ארויף ביז צום כסא הכבוד, און אויף פורים איז שוין פעטער יאסל געווען צוריק אינדערהיים געזונט און פריש, ער האט שוין פורים געטאנצן און געשפרינגען...
יא! די כח פון תפלה האט צוגעשטעלט פאר איציק צו זיין פורים רב און האבן סחורה, פאר אברהמי א סקוטער, און פאר פעטער יאסל א רפואה שלימה!!!
די גאנצע שטאט פאר קיין דותן, אבער דותן איז געבליבן ביים ירח האיתנים. און שוין.
טראבל מעיקער האט געשריבן:מוראדיגע מעשיות! אפשר אפילו צו מוראדיג...!! פונקט לעצטע וואך געזעהן אין גליון אז נדברו (און עברית) איז ער דארט פארנומען צו מ'דארף גלייבען אין אלע מעשיות וואס מ'הערט... שרייבט ער דארט אז אזוי מ'פארשטייט אז שור שנגח את הפרה וכדו' איז קיינמאל נישט געשען, אבער ס'קען געשעהן!! די זעלבע זאך מיט אלע מעכטיגע מעשיות פון תפילה אדער מופתים פון רבי'ס דארף מען וויסן אז ס'קען געשעהן!!!
בדרך אגב ער שרייבט דארט א גוטע נקודה למחשבה אז געווענליך די אלע חברה וואס זענען אייביג פארנומען נישט צו גלייבן קיין מעשיות נאר אויב ער הערט עס פונעם בעל מעשה אליין... אבער א גוט שטיקל לשון הרע אדער רכילות וועלען זיי אבער יא גלייבן
איך בעט דיך זייער, דאס איז סתם גערעדט נארישקייטען. שור שנגח את הפרה איז נישט א מעשה וואס מען לערנט זיך פון דעם, נאר א הלכה וואס צו טוהן אין אזא פאל. משא"כ ווען עמיצער פארציילט מעשות וועלכע דארפען ארויסצוברענגען אדער מחזק זיין א נקודה, טאמער זענען זיי בלויז משלים זענען זיי ווערט לצור על פי צליחותא.
דער צווייטע פאראגראף איז סתם געשאסען אין דער וועלט אריין, וואס דערויף שטייט שוין אל תען.
אלענפאלס, מיין שאלה בלייבט צו פוה"א, ווי פארלעסליך זענען די מעשות?