לולי תורתך - מורא'דיגע מעשה - כדאי צו ליינען

[יאיר גאלד]

פילע גדולי ישראל זינגען זיינע ניגונים, איך האב עטליכע מאל געהערט ביי האדמו''ר מוויזניץ זצוק''ל זיינע ניגונים.

[אַבּערוואַס]

פילע גדולי ישראל זינגען זיינע ניגונים, איך האב עטליכע מאל געהערט ביי האדמו''ר מוויזניץ זצוק''ל זיינע ניגונים.

א גוטע קושי'! ס'איז מסתבר אז זיי האבן נישט געוואוסט.

כ'האב אמאל געהערט א ווערטל אז, מ'האט אמאל געזאגט פאר אדמו"ר מוויזניץ מאנסי זצוק"ל אז א געויסע ניגון וואס מ'זינגט דארט איז פין שלמה'ן, האט ער געפרעגט, נו? ער לאזט דאס נישט זינגען?

אלעס אין א זייט געלייגט, כ'ווייס נישט אויב די מעשה איז אמת, אבער די קושי' איז סיי וויאזוי סאך שטערקער פין סיי וואספארא מעשה לסתור... א איד וואס איז נישט געווען אויסגעהאלטן בין אדם למקום בפרהסיא, און אויב מ'קען זאגן א מחלל השם בפרהסיא (טאקע זייענדיג א שנה ופירש'ניק, ווי די גמ' זאגט 'היכי דמי חילול ה'), אויסערדעם וואס ס'קען ליגן אין זיינע ניגונים א שטיקל גיפט, איז נישט קיין ריכטיגע זאך צו נאכזאגן אדער נאכזינגען פינעם. פארפאלן, 'תוכו אכל קליפתו זרק' זאגט שוין די גמרא אז נאר דער הייליגער תנא ר' מאיר האט געקענט.

[יאיר גאלד]

איך ווייס אז ער האט יא געוואוסט! מ'האט אים כמה פעמים געזאגט, ער האט געהאלטן אז ס'איז נישט קיין פראבלעם.

כמעט ביי יעדע חתונה פון זיינע אייניקלעך האט מען געזינגען עטליכע ניגונים. וואס איז געווען איז געווען, ובאו האובדים, ועוד.

[אַבּערוואַס]

איך ווייס אז ער האט יא געוואוסט! מ'האט אים כמה פעמים געזאגט, ער האט געהאלטן אז ס'איז נישט קיין פראבלעם.

כמעט ביי יעדע חתונה פון זיינע אייניקלעך האט מען געזינגען עטליכע ניגונים. וואס איז געווען איז געווען, ובאו האובדים, ועוד.

איר קענט מיר אפשר זאגן א כלי ראשון וואס האט דאס דיסקוסירט מיט רבי'ן? קען זיין אין אישי. כ'בין זייער אינטערסירט צו פארשטיין דעם טעם דערינטער אויב ס'איז אמת.

דאס איז נוגע היינט מער ווי סיי ווען, מיט די אלע סארט זינגער וואס מיר האבן ליידער היינט.

[פאר'מוח'ט]

ס'איז אינטרעסאנט צו באמערקען א חלק פון די סייעתא דשמייא און השגחה פרטית פון דעם סיפור - דער מגיד שיעור האט פארט געהאט עפעס א זכות וואס איז אים בייגעשטאנען אז זיינע הענט זאלן נישט בלייבן פארשמירט מיט אידיש בלוט לעולמי עד......

להבדיל אלף אלפי הבדלות, היטלער ימ''ש האט אויך געהאט זכותים אז אידן האבן זיך געראטעוועט און אויפגעשטעלט דורות?

איך גלייך נישט צו חלילה, איך וויל נאר פארשטיין....

כ'האב געמיינט נאר ארויס צוברענגען א נקודה, דער מגי"ש האט אפגעארבעט א מעשה וואס מיט דעם אקט האט ער אפגעווישט א יונג לעבן פון א בחור'ל, בדרך הטבע וואלט זיך די מעשה דא געדארפט צו ענדיגען, און עס וואלט פארשריבען געווארן אין די שווארצע ביכער לעולמי עד - דער איד האט גע'רצח'עט א צווייטער אומשולדיגע בחור'ל, אבער פארט עפעס א זכות האט ער געהאט דער בחור'ל האט זיך צוריק געכאפט און דער דור וואס ער האט פארשניטען האט צוריק אויפגעבליעט!

[פאר'מוח'ט]

.......אני לא אגיד לך מי זה היה, וגם אל תבקש ממני לדעת. זה גם לא משנה. השם שלו רק יפריע לך להכיל את הסיפור, למרות שאני חייב לו את כל חיי הרוחניים.

הוא היה איש מפורסם בחלקים גדולים של הציבור. אבל אני שגדלתי בחממה רוחנית ומשם עברתי לשממה רוחנית, לא ידעתי במי מדובר. מולי ראיתי יהודי עם שיער ארוך, גיטרה גדולה כמו שלי והוא היה נראה כמו מה שנקרא באותם ימים 'היפי'. הבדל אחד היה בינינו: הכיפה. הוא חבש כיפה שהייתה מהודקת לשערות ראשו עם שתי סיכות. היה בו משהו קסום. הבריזה שנשבה מן הים, שיחקה בתלתליו שהתנופפו בעליזות ברוח......

ער האט געמיינט צו באווארענען דעם אויבענדערמאנטע דוסקאסיע!!!

[אַבּערוואַס]

.......אני לא אגיד לך מי זה היה, וגם אל תבקש ממני לדעת. זה גם לא משנה. השם שלו רק יפריע לך להכיל את הסיפור, למרות שאני חייב לו את כל חיי הרוחניים.

הוא היה איש מפורסם בחלקים גדולים של הציבור. אבל אני שגדלתי בחממה רוחנית ומשם עברתי לשממה רוחנית, לא ידעתי במי מדובר. מולי ראיתי יהודי עם שיער ארוך, גיטרה גדולה כמו שלי והוא היה נראה כמו מה שנקרא באותם ימים 'היפי'. הבדל אחד היה בינינו: הכיפה. הוא חבש כיפה שהייתה מהודקת לשערות ראשו עם שתי סיכות. היה בו משהו קסום. הבריזה שנשבה מן הים, שיחקה בתלתליו שהתנופפו בעליזות ברוח......

ער האט געמיינט צו באווארענען דעם אויבענדערמאנטע דוסקאסיע!!!

ריכטיג, און דעם איד איז נישט שייך דן צו זיין, עט דעט פוינט איז ער דאך טאקע געווען פארפאלן, און זיין ישועה איז געקומען דורך שלמה, אבער לדידן, כאטש מיר גלויבן אז אז 'אין הקב"ה מקפח שכר כל ברי' און לכאו' האט דאך שלמה דארט אויפגעטון א געוואלדיגע זאך, דארפן מיר אבער יא מאכן דעם דיסקוסיע, און זיך אכטונג געבן נישט נמשך צו ווערן דורך אזעלכע מעשיות נאך אזא מענטש, וואס איז בגלוי נישט געווען אויסגעהאלטן.

און ווי איך האב געשריבן, דער איד רי"ד פין די מעשה האט אויך בפשטות פארשטאנען אז אזא מענטש ווערט אראפגעקוקט בכל אופן, ובכן האט ער באווארנט אז דער נאמען איז נישט וויכטיג, און אויב ער וועט זאגן דעם נאמען קען עס טוישן די בליק אויף די מעשה! (פארקערט ווי אנדערע דא האבן געזאגט אז דאס טוישט זייער בליק אויף שלמה'ן), ודו"ק.

[נתנאל מינצבערג]

וויאזוי ווייסט מען אז ער מיינט שלמה?

[נתנאל מינצבערג]

כ'וויל נישט אוועק נעמען די התעוררת פין קיינעם,
אבער די מעשה קוקט אויס אזוי מוגזמדיג.. קוקט מיר אויס ווי א פרענק האט דאס געשריבן,
געווען די בעסטע בחור, געווארן אפגעפארן וועגן א משגיח האט חוזק געמאכט פין זיינע מעלערייען, אוי פליז...

איך זאג נישט אז די גאנצע מעשה איז פאלטש, ס'איז נאר געשריבן אזוי איבערגטרובען אז מ'קען ....

אנגעהויבן ביים גרעסטן צדיק, דאן צום בעסטן בחור, דאן צום ערגסטן משגיח מהרס, דאן צום גרעסטן שפל, אויפאמאל צוריק דער גרעסטער צדיק

[אַבּערוואַס]

וויאזוי ווייסט מען אז ער מיינט שלמה?

פשוט ווייל איינס מיט איינס איז צוויי. דער מספר האט אים אזוי גוט דעסקרייבד אן זיין נאמען מיט זיין אויסזען, גיטאר, ניגונים, און אפי' די אויסדרוקן וואס ער האט גענוצט אז ס'איז פשטות נישטא נאך עמיצער וואס שטומט פונקט מיט דעם דעסקריפציע חוץ שלמה.

[Volunteer]

קען איינער איבערטייטשן די מעשה אין אידיש?

[ישוב הדעת]

וויאזוי ווייסט מען אז ער מיינט שלמה?

אחד היה שלמה

[אויפריכטיג]

אינטערעסאנט אז דער אינגערמאן האט חתונה געהאט מיט רות, דערנאך וואס ער האט אסאך עוסק געווען אין מגילת רות..

אלענפאלס, מ'דארף קענען דערגיין ווער דער ישראל דוד איז.

[פאר'מוח'ט]

אינטערעסאנט אז דער אינגערמאן האט חתונה געהאט מיט רות, דערנאך וואס ער האט אסאך עוסק געווען אין מגילת רות..

אלענפאלס, מ'דארף קענען דערגיין ווער דער ישראל דוד איז.

קענסט רופען דעם בעל מספר שמעון. ב. 058-7658538 פרעג אים אלע דיינע שאלות

[פאר'מוח'ט]

כ'וויל נישט אוועק נעמען די התעוררת פין קיינעם,
אבער די מעשה קוקט אויס אזוי מוגזמדיג.. קוקט מיר אויס ווי א פרענק האט דאס געשריבן,
געווען די בעסטע בחור, געווארן אפגעפארן וועגן א משגיח האט חוזק געמאכט פין זיינע מעלערייען, אוי פליז...

איך זאג נישט אז די גאנצע מעשה איז פאלטש, ס'איז נאר געשריבן אזוי איבערגטרובען אז מ'קען ....

אנגעהויבן ביים גרעסטן צדיק, דאן צום בעסטן בחור, דאן צום ערגסטן משגיח מהרס, דאן צום גרעסטן שפל, אויפאמאל צוריק דער גרעסטער צדיק

די אלע זאכן וואס די שרייבסט באדייט איין זאך -
= א גוטע שרייבער

[שמואל בארג]

שיינע מייסע.

[געמבלער]

די געלונגענע שרייבער פון די מעשה און פיל נאך איז ארויס מיט זיין ערשטע ביכל, ווייסט איינער צו סווערט פארקויפט אין ניו יארק אדער אנליין מיט us שיפינג?

[א שרייבערל]

מורא'דיגע מורא'דיגע סיפור!! מ'קען זיך אסאך ארויסלערנען דערפון.
סיי דעם ריכטיגן ביישפיל אז קנאה איז פון די דריי זאכן וואס מוציאין את האדם מן העולם!
סיי דאס אז פון אן אומדורכגעטראכטע שריט קען א בחור פאלן מאיגרא רמה לבירא עמיקתא!
און אז א בלויזן קלאפ אין רוקן מיט אפאר טרעפליכע ווערטער קען ראטעווען דורות ממש!
***

הוא היה איש מפורסם בחלקים גדולים של הציבור. אבל אני שגדלתי בחממה רוחנית ומשם עברתי לשממה רוחנית, לא ידעתי במי מדובר. מולי ראיתי יהודי עם שיער ארוך, גיטרה גדולה כמו שלי והוא היה נראה כמו מה שנקרא באותם ימים 'היפי'. הבדל אחד היה בינינו: הכיפה. הוא חבש כיפה שהייתה מהודקת לשערות ראשו עם שתי סיכות. היה בו משהו קסום. הבריזה שנשבה מן הים, שיחקה בתלתליו שהתנופפו בעליזות ברוח.

אתה יודע, כשאתה מצייר הרבה פנים, אתה מתרגל להתבונן לאנשים בעיניים. בעיניים, אם יש לך קצת ניסיון, אתה יכול לראות הכל. כבעל ניסיון, הייתי מסוגל במבט אחד לתוך העיניים, לדעת בדיוק מי האיש שיושב לפני.

ולהפתעתי גיליתי, שגם הוא מתבונן בעיניים - כמוני. התבוננתי לרגע בעיניו, והוא התבונן לרגע בעיניי, ולרגע אחד מבטינו הצטלבו. אומר לך את האמת, כאלה עיניים עוד לא ראיתי. לא ראיתי עד אז, ולא ראיתי מאז. היה בהן ניצוץ פלא מיוחד, זיק של אור, שהיה מלא באהבת אדם. הן היו עמוקות, מתוקות, עוטפות, חודרות עד עומק העומקים של הנשמה.

"הי, חבר קדוש, מה שלומנו היום?" הוא שאל אותי בטבעיות. כאילו היינו ידידים ותיקים שנים רבות. ואתה יודע מה הדהים אותי? שבאותו הרגע, הרגשתי שאני והוא באמת ידידים שנים ארוכות. כאילו גל אדיר, של חום אנושי גאה ושטף את כולי.

ובאותו הרגע הרגשתי שכל החיים חיכיתי לפגוש באדם כזה.

ממבוכה, עניתי שלא ממין העניין. "אתה רוצה אולי ציור?"

"אפשר, אולי אני אקח ציור", הוא אמר. "אבל אגיד לך את האמת: הצייר יותר מעניין אותי מהציור".

הוא התיישב לידי, והניח על הרצפה את הגיטרה שלו. הוא התבונן בי שוב, ושאל בעדינות: "הי חבר, אתה מרשה לי לשאול מה השם שלך?"

"כן, למה לא", עניתי מיד. "השם שלי לולי". אבל מיד הוספתי: "למעשה קוראים לי ישראל דוד. כי נולדתי בשבועות. זה על שם הבעל שם טוב ודוד המלך". הוספתי. הוא לחץ את ידי בחמימות וציין בפני את שמו. ואז הוא אמר: "אני מוכרח לומר לך שאתה נראה לי כל כך מיוחד, שאני חייב שתספר לי משהו עליך... אם לא איכפת לך"...

היה בו משהו אמיתי. הרגשתי שאכפת לו ממני. הוא באמת רוצה לדעת מה עובר עלי. אבל המבוכה הייתה גדולה. "אני צייר רחוב", אמרתי לו. "קצת מנגן על הגיטרה. אין לי משהו מיוחד לספר".

אבל הסיפור הזה לא עבד עליו. הוא היה מנוסה ולא הרפה. "ידידי הקדוש, אולי בשבילך זה נראה לא כל כך חשוב, אבל בשבילי, מה שתספר לי זה ממש געוואלד. אתה ממש מחיה אותי". בשלב זה, התמוטטו אצלי כל חומות ההגנה שבניתי בעמל רב במשך השנים. נמסתי לחלוטין.

מצאתי את עצמי, לראשונה בחיי, יושב במשך שעה ארוכה ומספר לחבר החדש שלי את סיפור חיי מתחילה ועד סוף. סיפרתי הכל. מהילדות, דרך בר המצווה, הדרשה על הסוגיה של בר פדא, ועד לאותו יום מר ונמהר, שחיי השתנו בבת אחת. כשסיפרתי לו על השיחה בישיבה, ראיתי דמעות עולות בעיניו. הוא היה מזועזע עד עמקי נשמתו. אך הוא המשיך להקשיב לי בשקט, עד שסיימתי.

כשסיימתי, הוא שתק שתיקה עמוקה שנמשכה כמו נצח. ואז הוא אמר: "אף אחד בעולם לא יכול לסלוח על מה שעשו לך. תדע לך, שהכאב הזה מגיע ממש עד כיסא הכבוד. אתה בחור עמוק, אז אתה תבין את זה ממש עם כל הלב. אתה יודע שבשבועות אנחנו קוראים מגילת רות. יש הרבה סיבות לזה. אבל אני מוכרח לשתף אותך ברעיון שעלה לי. יש יהודים של מתן תורה. ויש יהודים של מגילת רות. אתה מבין את העומק שיש כאן? יהודי של מתן תורה, זה דרגה גדולה מאוד. זה יהודי שלומד תורה יומם ולילה וקשור בכל לבו להקב"ה.

"אבל עם כל הגדולה שלו, הוא עדיין לא יכול להביא את המשיח. המשיח מגיע דווקא מיהודי של מגילת רות. זו תורה אחרת לגמרי. זו תורה שיכולה להביא את המשיח. המשיח מגיע דווקא מרות, כי דווקא רות היא שלימדה את כל עם ישראל, שאת ההשגות הגדולות ביותר מקבלים דווקא אחרי שדוחים אותך. אחרי שמבקשים ממך ללכת. לעזוב. לוותר.

"היא לימדה אותנו, שאם אתה חוזר שוב פעם - אחרי שהרחיקו אותך, אחרי שביישו אותך, ואתה דבק בכל זאת בתורה - התורה שלך הופכת להיות תורה של מגילת רות.

"קוראים לך גם דוד, נכון? אתה יודע שגם דוד המלך, משיח צדקנו, התמודד עם אותם קשיים. מאז שהוא נולד רק ביזו אותו והרחיקו אותו. אבל דווקא זה נתן לו את הכוח של הדבקות הכי עמוקה שיכולה להיות. אתה יודע, כולם חושבים ששבועות זה החג של היהודים ששייכים למתן תורה, אבל אני אומר לך שזה לא נכון. זה החג ששייך ליהודים של מגילת רות.

"אני מסתובב בעולם ורואה לצערי כל כך הרבה ילדים דחויים, כל כך הרבה נשמות אבודות, כמעט אף אחד לא יודע להפוך את הדחייה והאובדן הזה בכדי להפוך להיות יהודי של מגילת רות. רובם נדחים - והולכים לאבדון לצערנו. כמה נשמות אומללות יש בעולם", הוא פלט אנחה כזו שהגיעה מתוך הלב הגדול שלו והמשיך.

"אתה יודע, לולי", הוא אמר ברגש עז, "לפעמים אני חושב על המשיח. הוא יושב בשערי רומי ומחכה כבר לבוא. אבל כל יום הוא שומע תירוץ אחר. אין יום שלא אומרים לו: תבוא מחר. המשיח שומע תירוצים כבר אלפי שנים ועדיין לא מתייאש. הוא ממשיך לשבת בשערי רומי ולחכות שסוף סוף יקראו לו. דע לך, כשאדם חוזר אחרי שדחו אותו, הוא כבר חוזר בן אדם אחר... הוא לא מגיע מסיבות חיצוניות, הוא מגיע כי הוא באמת רוצה להגיע. הוא חוזר, כי הנשמה שלו אמרה לו לחזור. זה כוח שיש רק ליהודים של מגילת רות...

"אתה מבין לולי מה קורה כאן?" הוא שאל רטורית והמשיך. "יש יהודים שלא מקבלים בכלל הזדמנות. לא דוחים אותם אף פעם. הכל הולך להם כמו שצריך. הם יהודים של מתן תורה. אבל יש יהודים קדושים שמקבלים את ההזדמנות, דוחים אותם והם במקום לחזור, מתרחקים עוד יותר. לולי, אנחנו בחצי הדרך. קיבלנו הזדמנות להיות יהודים אמיתיים יותר, יהודים עמוקים יותר, יהודים של מגילת רות. יהודים שהם יהודים בגלל שהם באמת מאמינים בזה בכל לבם, ובאמת אוהבים בכל לבם, בלי שום נגיעה. אנחנו כבר לא עושים משהו בגלל הפחד של מה יאמרו, ומה יחשבו עלינו. עברנו את זה. עכשיו נשארה רק האמת הכי עמוקה שיש לנו בלב. רק היא תפעיל אותנו.

"זה עמוק מאוד, לולי המתוק. עמוק עמוק. אבל אתה מבין את זה.

"אבל אתה יודע מה?" הוא אמר לי. "אני מדבר יותר מדי. הרי יהודים של מגילת רות, הם יהודים של ניגון. רות זה ניגונים, דוד הוא נעים זמירות ישראל, אז יש לי בשבילך שיר יפה. אתה בטח תאהב אותו. זה שיר מיוחד ל'יהודים של מגילת רות', חיברתי אותו בדיוק בזמן שהקב"ה נתן לי את ההזדמנות, להיות יהודי כזה... הוא כל כך מתאים לנו לעכשיו. בוא ננגן אותו ביחד. תעזור לי עם הגיטרה, תעזור לי עם עוד קול שיהיה אתי".

איין קלייניקייט איז מיר אבער אומפארשטענדליך פון דעם מעשה.

ער דערציילט אז בשעת ער איז געוועזן ממש אינגאנצן פריי האט ער אנגעטראפן דארט איין שיינעם טאג א "היפי" וואס די איינציגסטע אונטערשייד צווישן זיי צוויי, איז געוועזן דער קאפל. און יענער זאגט איהם א גאנצע געדאנק בענין יהודי של רות, און בתוך דבריו זאגט איהם יענער אז ער איז אנגעקומען שוין צו זיין א יהודי של רות!

דאן שטעלט זיך די קשיא, אויב איז ער שוין געקומען דעם וועג פון זיין א פרומער רעליגיעזער איד און ער האט זיך דערקייקלט ביזן ווערן אינגאנצן פריי, מיטן פלאן צו בלייבן ביי דעם. און דא קומט איינער און זאגט איהם א רעיון אז מ'קען ווערן א יהודי של רות, וואס דער וואס זאגט איהם דעם געדאנק, טענה'ט אז ער איז שוין אנגעקומען דערצו, און מיטן אויסזעהן איז נישטא קיין הבדל צווישן זיי אויסער דעם כיפה! דאן וואס האט איהם געברענגט צו ווערן צוריק א פולקאמער איד אזש ביזן נישט ארויסקוקן פונעם ד' אמות של הלכה משבת לשבת??

ער וואלט דאך געקענט בלייבן אזוי-ווי ער איז, נאר אנטוהן א קאפל, און אנפאנגען לעבן מיטן רעיון פון 'רות' און בלייבן א יהודי בלב, אזוי ווי אסאך ישראלים! (כ'מיין נישט אראפצוברענגען דעם מחזיר בתשובה מיט זיין אויסזעהן)
כ'מיין, וואס האט איהם געברענגט צו זיין פרומער פונעם מחדש הרעיון בתואר [ברוחניות ובגשמיות]???
ער האט דאך בעצם נישט געהאלטן בשום אופן זיך צוריק צו קערן צו זיין עבר, און דא טרעפט ער איינעם כמעט זיינס גלייכן און איז איהם מחדש א גרינגע געדאנק א [דבר התלוי בלב] צו נעמען די לעבן אויף ווייטער!!
-

איז כ'טראכט אפשר קען מען זאגן אז די שרייבער האט אביסל מגזם געווען מיט געוויסע שורות.

אדער קען מען טראכטן אז די געדאנק פון א 'יהודי של מגילת רות' איז אזוי מאכטפול אז ווען דאס איז אריינגעזעצט געווארן אין זיין מחשבה האט דאס איהם גענומען אויף סך העכערע מדריגות ווי דער מחדש הרעיון אליינס!.
-
סתם אזוי איז אינטערסאנט אויב איז ער דער בעל מחדש פון דעם געדאנק 'יהודי של רות'? אדער ווערט דאס שוין געברענגט פון די פריערדיגע?