אידישע וועלט פארומס

לייבל שטילער האט געשריבן:וואו זענען איצי ציג און אליעזר הערש ראזענפעלד?

ביידע זענען יעצט העד קאנסלערס אין קעמפס.

אנשי האלצמאן איז אפיציעל ארויס פון ביזנעס?

טשאדעלע באדעלע האט געשריבן:אונטער די נאז

מאוד התפלצתי ול"חתי

די סורקיס איז געווען אין די אומגלויבלעך פלעי, נישט אין מיסטעריע. און דער ליטשפיעלד איז א זוהן פון די בארימטע ליטשפיעלד אקטאר.

כא כא כא האט געשריבן:מיין מיינונג.
טאקע גאר אינטערעסאנט און דראמאטיש א היינטיגע מעשה
אבער דאך האב איך ליב צי זען לייוו די אמאליגע סולטאן מיט די אמאליגע קרעטשמע, ווי למשל אונטערן שריפט האב איך שוין איבער געקוקט צענדליגע מאל און איך האב עס נאך אלץ ליב צי איבער קוקען, די גאנצע מעשה איז געווען אזוי גוט צאמגעשטעלט, די קאסטיאמס פון אמאליגע צייטן, האבעך עס סאך מער ענטשויט ווי מיסטעריע וואס דאס זע איך יעדן טאג אויפן גאס פאר דעם דארף איך נישט פארן און צאלן געלט,
למעשה איז עס געווען א גוטע מעשה סא דארף איך טאקע ביידע, האבעך הנאה צי הערן אז די אונטערן'ס גייען מיך צוריק טראגן צום אמאליגן קייסער

מיט דעם אז אונטערן שריפט איז געווען גאר א געלונגענע שפיל - ביו איך מיט דיר, למרות דעם וואס אסאך חברה האלטען נישט אזוי, - און איך האלט אזוי צוליב כמה סיבות: 1- מיסטערי, פון אנהייב מעשה האסטו נישט געוויסט ווער די אלטע זיידע אינעם טורעם איז, ביז עס איז גאר שיין אריינגעבלענדט געווארן אינעם מעשה. 2- גאר א יוניק תקופה, בכלל נישט טיפיקל אזוי ווי אונטערן בילד וואס איז געווען א טיפיקל קעמפ -טאטע קינד- מעשה, 3- די קאסטיומס איז געווען מורא'דיג און האט דיך ממש צוריק געפירט צו יענע תקופה, 4- עס איז געווען קאמעדי סיי בעפארן שפיל און סיי אינמיטן (ביים שענק) 5- די ניגונים און די דזשאב וואס לייבי ווידער האט אראפגעלייגט איז געווען געוואלדיג, אסאך בעסער ווי אלע אנדערע -לדעתי-. בלייבט נאר איבער צו זעהן וואב קומט נעקסט, ונזכה ונחיה!

גראמער האט געשריבן:די סורקיס איז געווען אין די אומגלויבלעך פלעי, נישט אין מיסטעריע. און דער ליטשפיעלד איז א זוהן פון די בארימטע ליטשפיעלד אקטאר.

אויף מיסטערי איז געווען איינער סירקיס וואס האט געשפילט שווער, לויער, איז אס נישט איהם?

לייבל שטילער האט געשריבן:

גראמער האט געשריבן:די סורקיס איז געווען אין די אומגלויבלעך פלעי, נישט אין מיסטעריע. און דער ליטשפיעלד איז א זוהן פון די בארימטע ליטשפיעלד אקטאר.

אויף מיסטערי איז געווען איינער סירקיס וואס האט געשפילט שווער, לויער, איז אס נישט איהם?

ניין!! עס איז דא 2 סירקיס ביידע הייסן שמעון, אין ביידע האבן געווען אין די אומגלויבלעך פלעי די שמעון האט געווען נאר אין די אומגלויבלעך פלעי און נישט אין מיסטערי

אפשר אונטערן ערד

נאזי באדי האט געשריבן:

לייבל שטילער האט געשריבן:

גראמער האט געשריבן:די סורקיס איז געווען אין די אומגלויבלעך פלעי, נישט אין מיסטעריע. און דער ליטשפיעלד איז א זוהן פון די בארימטע ליטשפיעלד אקטאר.

אויף מיסטערי איז געווען איינער סירקיס וואס האט געשפילט שווער, לויער, איז אס נישט איהם?

ניין!! עס איז דא 2 סירקיס ביידע הייסן שמעון, אין ביידע האבן געווען אין די אומגלויבלעך פלעי די שמעון האט געווען נאר אין די אומגלויבלעך פלעי און נישט אין מיסטערי

וואס האט ער געשפילט אויף אומגלויבלעך?

לייבל שטילער האט געשריבן:

כא כא כא האט געשריבן:מיין מיינונג.
טאקע גאר אינטערעסאנט און דראמאטיש א היינטיגע מעשה
אבער דאך האב איך ליב צי זען לייוו די אמאליגע סולטאן מיט די אמאליגע קרעטשמע, ווי למשל אונטערן שריפט האב איך שוין איבער געקוקט צענדליגע מאל און איך האב עס נאך אלץ ליב צי איבער קוקען, די גאנצע מעשה איז געווען אזוי גוט צאמגעשטעלט, די קאסטיאמס פון אמאליגע צייטן, האבעך עס סאך מער ענטשויט ווי מיסטעריע וואס דאס זע איך יעדן טאג אויפן גאס פאר דעם דארף איך נישט פארן און צאלן געלט,
למעשה איז עס געווען א גוטע מעשה סא דארף איך טאקע ביידע, האבעך הנאה צי הערן אז די אונטערן'ס גייען מיך צוריק טראגן צום אמאליגן קייסער

מיט דעם אז אונטערן שריפט איז געווען גאר א געלונגענע שפיל - ביו איך מיט דיר, למרות דעם וואס אסאך חברה האלטען נישט אזוי, - און איך האלט אזוי צוליב כמה סיבות: 1- מיסטערי, פון אנהייב מעשה האסטו נישט געוויסט ווער די אלטע זיידע אינעם טורעם איז, ביז עס איז גאר שיין אריינגעבלענדט געווארן אינעם מעשה. 2- גאר א יוניק תקופה, בכלל נישט טיפיקל אזוי ווי אונטערן בילד וואס איז געווען א טיפיקל קעמפ -טאטע קינד- מעשה, 3- די קאסטיומס איז געווען מורא'דיג און האט דיך ממש צוריק געפירט צו יענע תקופה, 4- עס איז געווען קאמעדי סיי בעפארן שפיל און סיי אינמיטן (ביים שענק) 5- די ניגונים און די דזשאב וואס לייבי ווידער האט אראפגעלייגט איז געווען געוואלדיג, אסאך בעסער ווי אלע אנדערע -לדעתי-. בלייבט נאר איבער צו זעהן וואב קומט נעקסט, ונזכה ונחיה!

יא יא, גוט ארויסגעברענגט
ווער רעדט נאך ווי די וואנט וואס איז איינגעפאלן דאס איז דאך נישט נארמאל גוט

ווער איז דער מידעל עידזש איד וואס זיצט אויבן אן?

דאס איז דאך אונזער טשעמפיאן אליעזר'ן

לייבל שטילער האט געשריבן:

נאזי באדי האט געשריבן:

לייבל שטילער האט געשריבן:

גראמער האט געשריבן:די סורקיס איז געווען אין די אומגלויבלעך פלעי, נישט אין מיסטעריע. און דער ליטשפיעלד איז א זוהן פון די בארימטע ליטשפיעלד אקטאר.

אויף מיסטערי איז געווען איינער סירקיס וואס האט געשפילט שווער, לויער, איז אס נישט איהם?

ניין!! עס איז דא 2 סירקיס ביידע הייסן שמעון, אין ביידע האבן געווען אין די אומגלויבלעך פלעי די שמעון האט געווען נאר אין די אומגלויבלעך פלעי און נישט אין מיסטערי

וואס האט ער געשפילט אויף אומגלויבלעך?

מיט די רויטע קליידער איז שמעון סורקיס

גראמער האט געשריבן: און דער ליטשפיעלד איז א זוהן פון די בארימטע ליטשפיעלד אקטאר.

ראהט ער אינעם טאטען? האט ער שוין אמאל גע'עקט? קום אריין מיט אינפא.

לייבל שטילער האט געשריבן:

כא כא כא האט געשריבן:מיין מיינונג.
טאקע גאר אינטערעסאנט און דראמאטיש א היינטיגע מעשה
אבער דאך האב איך ליב צי זען לייוו די אמאליגע סולטאן מיט די אמאליגע קרעטשמע, ווי למשל אונטערן שריפט האב איך שוין איבער געקוקט צענדליגע מאל און איך האב עס נאך אלץ ליב צי איבער קוקען, די גאנצע מעשה איז געווען אזוי גוט צאמגעשטעלט, די קאסטיאמס פון אמאליגע צייטן, האבעך עס סאך מער ענטשויט ווי מיסטעריע וואס דאס זע איך יעדן טאג אויפן גאס פאר דעם דארף איך נישט פארן און צאלן געלט,
למעשה איז עס געווען א גוטע מעשה סא דארף איך טאקע ביידע, האבעך הנאה צי הערן אז די אונטערן'ס גייען מיך צוריק טראגן צום אמאליגן קייסער

מיט דעם אז אונטערן שריפט איז געווען גאר א געלונגענע שפיל - ביו איך מיט דיר, למרות דעם וואס אסאך חברה האלטען נישט אזוי, - און איך האלט אזוי צוליב כמה סיבות: 1- מיסטערי, פון אנהייב מעשה האסטו נישט געוויסט ווער די אלטע זיידע אינעם טורעם איז, ביז עס איז גאר שיין אריינגעבלענדט געווארן אינעם מעשה. 2- גאר א יוניק תקופה, בכלל נישט טיפיקל אזוי ווי אונטערן בילד וואס איז געווען א טיפיקל קעמפ -טאטע קינד- מעשה, 3- די קאסטיומס איז געווען מורא'דיג און האט דיך ממש צוריק געפירט צו יענע תקופה, 4- עס איז געווען קאמעדי סיי בעפארן שפיל און סיי אינמיטן (ביים שענק) 5- די ניגונים און די דזשאב וואס לייבי ווידער האט אראפגעלייגט איז געווען געוואלדיג, אסאך בעסער ווי אלע אנדערע -לדעתי-. בלייבט נאר איבער צו זעהן וואב קומט נעקסט, ונזכה ונחיה!

בכלל פארשטיי איך נישט.
רוב אינטערן פלעיס גייט די מעשה מיטן פארכאפן א קינד, פארלוירן געטראפן, געוואלט הרג'נען.
שטעטל, פענסטער, אויוון, שריפט, בילד, רוקן,
לדעתי מעג מען ווען טוישן די סטייל דערמאטיע אויף א נייע אויפן.
והנלפענ"ד כתבתי

הער אויס אזוי גייט אן אינטערעסאנטע ציענדע מעשה

רבי משה האט געשריבן:

לייבל שטילער האט געשריבן:

כא כא כא האט געשריבן:מיין מיינונג.
טאקע גאר אינטערעסאנט און דראמאטיש א היינטיגע מעשה
אבער דאך האב איך ליב צי זען לייוו די אמאליגע סולטאן מיט די אמאליגע קרעטשמע, ווי למשל אונטערן שריפט האב איך שוין איבער געקוקט צענדליגע מאל און איך האב עס נאך אלץ ליב צי איבער קוקען, די גאנצע מעשה איז געווען אזוי גוט צאמגעשטעלט, די קאסטיאמס פון אמאליגע צייטן, האבעך עס סאך מער ענטשויט ווי מיסטעריע וואס דאס זע איך יעדן טאג אויפן גאס פאר דעם דארף איך נישט פארן און צאלן געלט,
למעשה איז עס געווען א גוטע מעשה סא דארף איך טאקע ביידע, האבעך הנאה צי הערן אז די אונטערן'ס גייען מיך צוריק טראגן צום אמאליגן קייסער

מיט דעם אז אונטערן שריפט איז געווען גאר א געלונגענע שפיל - ביו איך מיט דיר, למרות דעם וואס אסאך חברה האלטען נישט אזוי, - און איך האלט אזוי צוליב כמה סיבות: 1- מיסטערי, פון אנהייב מעשה האסטו נישט געוויסט ווער די אלטע זיידע אינעם טורעם איז, ביז עס איז גאר שיין אריינגעבלענדט געווארן אינעם מעשה. 2- גאר א יוניק תקופה, בכלל נישט טיפיקל אזוי ווי אונטערן בילד וואס איז געווען א טיפיקל קעמפ -טאטע קינד- מעשה, 3- די קאסטיומס איז געווען מורא'דיג און האט דיך ממש צוריק געפירט צו יענע תקופה, 4- עס איז געווען קאמעדי סיי בעפארן שפיל און סיי אינמיטן (ביים שענק) 5- די ניגונים און די דזשאב וואס לייבי ווידער האט אראפגעלייגט איז געווען געוואלדיג, אסאך בעסער ווי אלע אנדערע -לדעתי-. בלייבט נאר איבער צו זעהן וואב קומט נעקסט, ונזכה ונחיה!

בכלל פארשטיי איך נישט.
רוב אינטערן פלעיס גייט די מעשה מיטן פארכאפן א קינד, פארלוירן געטראפן, געוואלט הרג'נען.
שטעטל, פענסטער, אויוון, שריפט, בילד, רוקן,
לדעתי מעג מען ווען טוישן די סטייל דערמאטיע אויף א נייע אויפן.
והנלפענ"ד כתבתי

כ'האלט אויך אזוי, אבער וואס דען קען זיין א פלעי?
אבער זיי קומען אויף יעדע מאל מיט נייע אנטרעסאנטע שטיקליך, מ'וועט זעהן..

איך פארלאז מיך גראדע אויף פוקס... ער קוקט מיר אויס א טויגליכער און גאר ארטיסטיש, לכאורה גייט ער דעליווערן עפעס ספעציעל, לאנגזאם און פעלדמאן זייגן שוין אין מיינע אויגן אבער זיי קענען נאכאלס צוריק ארויפפארן אויפן לייטער מיט נאך איין אזא עראפלאן סצענע ווי ביי אונטערן שריפט, יוסף שמואל פרענקל איז ממש געוואלדיג און איצי ציג מיט יענקי לאנדא זענען אויך מוראדיג אראפצושפילן א שטיקל, איך גיי סייוויי נישט קויפן א טיקעט האלטנדיג בשיטה אז איך קען ווארטן נאך א האלבע יאר און עס וואטשן ביי מיר אויפן קאוטש ווי ארויספארן צוויי דריי שעה וכולהו וכולהו

סאיזגוטבה האט געשריבן:

רבי משה האט געשריבן:

לייבל שטילער האט געשריבן:

כא כא כא האט געשריבן:מיין מיינונג.
טאקע גאר אינטערעסאנט און דראמאטיש א היינטיגע מעשה
אבער דאך האב איך ליב צי זען לייוו די אמאליגע סולטאן מיט די אמאליגע קרעטשמע, ווי למשל אונטערן שריפט האב איך שוין איבער געקוקט צענדליגע מאל און איך האב עס נאך אלץ ליב צי איבער קוקען, די גאנצע מעשה איז געווען אזוי גוט צאמגעשטעלט, די קאסטיאמס פון אמאליגע צייטן, האבעך עס סאך מער ענטשויט ווי מיסטעריע וואס דאס זע איך יעדן טאג אויפן גאס פאר דעם דארף איך נישט פארן און צאלן געלט,
למעשה איז עס געווען א גוטע מעשה סא דארף איך טאקע ביידע, האבעך הנאה צי הערן אז די אונטערן'ס גייען מיך צוריק טראגן צום אמאליגן קייסער

מיט דעם אז אונטערן שריפט איז געווען גאר א געלונגענע שפיל - ביו איך מיט דיר, למרות דעם וואס אסאך חברה האלטען נישט אזוי, - און איך האלט אזוי צוליב כמה סיבות: 1- מיסטערי, פון אנהייב מעשה האסטו נישט געוויסט ווער די אלטע זיידע אינעם טורעם איז, ביז עס איז גאר שיין אריינגעבלענדט געווארן אינעם מעשה. 2- גאר א יוניק תקופה, בכלל נישט טיפיקל אזוי ווי אונטערן בילד וואס איז געווען א טיפיקל קעמפ -טאטע קינד- מעשה, 3- די קאסטיומס איז געווען מורא'דיג און האט דיך ממש צוריק געפירט צו יענע תקופה, 4- עס איז געווען קאמעדי סיי בעפארן שפיל און סיי אינמיטן (ביים שענק) 5- די ניגונים און די דזשאב וואס לייבי ווידער האט אראפגעלייגט איז געווען געוואלדיג, אסאך בעסער ווי אלע אנדערע -לדעתי-. בלייבט נאר איבער צו זעהן וואב קומט נעקסט, ונזכה ונחיה!

בכלל פארשטיי איך נישט.
רוב אינטערן פלעיס גייט די מעשה מיטן פארכאפן א קינד, פארלוירן געטראפן, געוואלט הרג'נען.
שטעטל, פענסטער, אויוון, שריפט, בילד, רוקן,
לדעתי מעג מען ווען טוישן די סטייל דערמאטיע אויף א נייע אויפן.
והנלפענ"ד כתבתי

כ'האלט אויך אזוי, אבער וואס דען קען זיין א פלעי?
אבער זיי קומען אויף יעדע מאל מיט נייע אנטרעסאנטע שטיקליך, מ'וועט זעהן..

וואס? קוק אויף מיסטעריע וואס האט בכלל נישט געהאט קיין טאטע זוהן -פארלוירן געטראפן -אין זיך, דאס הייסט א חידוש!

גראדע, אז מרעדט שוין איז כדי מעורר צו זיין אז ביי אסאך פון די אונטערן'ס איז די נאמען בכלל נישט אויסגעהאלטען לויט אידישע גראמאטיק, און איך וועל מסביר זיין: דאס ווארט "אונטער" מיינט אזויווי אין ענגליש under, משא"כ behind איז אין אידיש הינטער, לאור הדברים האלה וואלט אונטערן רוקן, שטעטל און אפשר אויך אויווען, געזאלט הייסען הינטערן רוקן,שטעטל וכו' . בין איך נייגעריג וואס די מייסטער אין אידישער שפראך, סקריפט שרייבער יאול הערש פוקס'ן וואלט געהאט צו זאגן אויף דעם -נאכדעם וואס ער איז אזוי מקפיד צו נוצען נאר ריין אידיש.

האמיר גערעדט מיט די הויכע אינסטאנצן. יוש כ'קען נישט ווארטן!

נו וואס זאגן זיי? געס עפעס פון הינטער(!!) די קוליסען.

ס'גייט זיין מעכטיג !

רבי משה האט געשריבן:

לייבל שטילער האט געשריבן:

כא כא כא האט געשריבן:מיין מיינונג.
טאקע גאר אינטערעסאנט און דראמאטיש א היינטיגע מעשה
אבער דאך האב איך ליב צי זען לייוו די אמאליגע סולטאן מיט די אמאליגע קרעטשמע, ווי למשל אונטערן שריפט האב איך שוין איבער געקוקט צענדליגע מאל און איך האב עס נאך אלץ ליב צי איבער קוקען, די גאנצע מעשה איז געווען אזוי גוט צאמגעשטעלט, די קאסטיאמס פון אמאליגע צייטן, האבעך עס סאך מער ענטשויט ווי מיסטעריע וואס דאס זע איך יעדן טאג אויפן גאס פאר דעם דארף איך נישט פארן און צאלן געלט,
למעשה איז עס געווען א גוטע מעשה סא דארף איך טאקע ביידע, האבעך הנאה צי הערן אז די אונטערן'ס גייען מיך צוריק טראגן צום אמאליגן קייסער

מיט דעם אז אונטערן שריפט איז געווען גאר א געלונגענע שפיל - ביו איך מיט דיר, למרות דעם וואס אסאך חברה האלטען נישט אזוי, - און איך האלט אזוי צוליב כמה סיבות: 1- מיסטערי, פון אנהייב מעשה האסטו נישט געוויסט ווער די אלטע זיידע אינעם טורעם איז, ביז עס איז גאר שיין אריינגעבלענדט געווארן אינעם מעשה. 2- גאר א יוניק תקופה, בכלל נישט טיפיקל אזוי ווי אונטערן בילד וואס איז געווען א טיפיקל קעמפ -טאטע קינד- מעשה, 3- די קאסטיומס איז געווען מורא'דיג און האט דיך ממש צוריק געפירט צו יענע תקופה, 4- עס איז געווען קאמעדי סיי בעפארן שפיל און סיי אינמיטן (ביים שענק) 5- די ניגונים און די דזשאב וואס לייבי ווידער האט אראפגעלייגט איז געווען געוואלדיג, אסאך בעסער ווי אלע אנדערע -לדעתי-. בלייבט נאר איבער צו זעהן וואב קומט נעקסט, ונזכה ונחיה!

בכלל פארשטיי איך נישט.
רוב אינטערן פלעיס גייט די מעשה מיטן פארכאפן א קינד, פארלוירן געטראפן, געוואלט הרג'נען.
שטעטל, פענסטער, אויוון, שריפט, בילד, רוקן,
לדעתי מעג מען ווען טוישן די סטייל דערמאטיע אויף א נייע אויפן.
והנלפענ"ד כתבתי

לאדיך אפ. א יעדע מעשה אויב ווילסט עס מאכן עכט אינטערעסאנט און ציענד און עמאשענעל סיי פאר גרויסע און סיי פאר קליינע מוז אריינקומען א טאטע מיט א קינד, אפי' ביי מיסטעריע איז אויך געווען א שטארק עמאשענעל חלק ווען 'טאטע און קינד' האבן זיך געטראפן אין שפיטאל.
אבער ווי שטעלסטו צאם אלע אונטערן'ס מיט פארכאפן קינד ? א בחינה ווי די זאלסט זאגן אז און יעדע מעשה קומט אריין א איד..
די גאנצע זאך ארום לויפט דאך אזוי אנדערש ביי יעדע פלעי.
נאכאמאל איך מאך נישט אוועק מיסטעריע ס'איז געווען א גוטע חידוש, דאך האב איך מער ליב צי זען זאכן וואס כאב אלעמאל געהערט און איך קען עס היינט נישט זען ווי למשל א גלח צי א סולטאן צי בכלל די אמאליגע טראגע וואס מ'איז געגאנגען.

אדיר איום האט געשריבן:אפשר אונטערן ערד

אונטערן דאך
אדער אונטערן פיס