איינער האט מיר געבעטען ארויפלייגען דא
אפשר קען איינער טייטשען ?
לינגוויסטישער טייל
הקדמה
א. די פילשפראכיקייט פונים יידישן פאלק. די יידישע פאלקס - און ליטערטור-שפראכן אין פארשיידענע צייטן. דער היסטארישער און ניט-היסטארישער קוק אף די יידישע שפראכן. דאס סעמיטישע און ניט-סעמיטישע אין די יידישע שפראכן. די פאריידישונג פון פרעמדע שפראך-עלעמענטן. די שפראך-בילדנדיקע קרעפטן (אינווייניקע און אויסנווייניקע) באים יידישן פאלק. די אלגע-מיינע אייגנטימלאכקייטן פון די יידישע שפראכן.
ב. געמישטע שפראכן בכלל. העברעיש אלס א געמישטע שפארך. העברעיש פונים היסטארישן אנטוויקלונגס-שטאנדפונקט (אלט-און ניי-העברעיש, ארמיש, לשון הקודש). יידיש-טייטש פונים היסטארישן אנטוויקלונגס-שטאנדפונקט.
ג. טערמינאלאגישע באמערקונגען. דער נאמען פון דער יידישער שפראך; די געשיכטע פון יירע נעמען. יירע נעמען אין יידיש און אין אנדערע שפראכן. די סאציאל-פסיכאלאגישע באטייטונג און טענדענן פון די דאגיקע נעמען. די געשיכטע און קריטיק פונים נאמען [נעמען = שמות, נאמען = שם] "גשארגאן" די נעמען פון אנדערע יידישע פאלקס-שפראכן.
ד. די געאגראפישע פארשפרייטונג [התפשטות] פון דער יידישער שפראך אינים עבר [בעבר] און הוה [ובהווה]. די סטאטיסטיק פון די יידיש - און ניט-יידיש - רעדנדיקע יידן (אויב מיגלאך - מיט א קארטע פון די יידיש פאלקס-שפראכן).
ה. אני איבערבליק איבער דער געשיכטע פון דער יידישער שפראך-פארשונג. ייר היינטיקער מצב. די אויפגאבן פון דער יידישער שפראך-פארשונג. יידישע לינגוויסטיק אלס א טייל פון דער יידישער פילאלאגיע. דער באגריף און פארנעם פון דער יידישער פילאלאגיע (שפראך-פארשונג, פאלקלאר - און ליטעראטור - פארשונג, יידיש-טייטשע ארכעאלאגיע, קולטור - און קונסט-געשיכטע). די אידעאלן פון דער יידישער פילאלאגיע.
אנמערקונג [הערה] מכח דעם מחבריס אויסלייגן [לפרש] און אייניקע [כמה] פרטים פון גיין שפראך (בפרט דאס אויסלייגן פון די i,n,l,[אות בלתי ברורה] - קלאנגען [צלילים]).
א. די געשיכטע פון דער יידישער שפראך
1. די אנטשטייונג און דער עלטער פון דער יידיש-טייטשער שפראך. די עלטסטע דאקומנטען אין יידיש-טייטש.
2. די שטרייט-פראגן פון דער יידיש-טייטשער שפראך-געשיכטע. דער עלטער פון יידיש-טייטש אין דייטשלאנד און אין די סלאווישע לענדער.
קען איינער טייטשען?
די אחראים: יאנאש,אור המקיף,אחראי,געלעגער
- ישראל אברהם
- שר חמישים ומאתים
- תגובות: 410
- זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג פעברואר 11, 2016 5:31 am
צוריק צו “שפראך, גראמאטיק און דקדוק”
גיי צו
- ↲ דיעלס
- אידישע וועלט
- ↲ ברוכים הבאים
- נייעס
- ↲ וועלטליכע נייעס
- ↲ קאראנא וויירוס
- ↲ פאליטישע נייעס
- ↲ נייעס קאך לעפל
- ↲ וואלן רעזולטאטן
- ↲ עקאנאמישע נייעס
- ↲ היימישע נייעס
- ↲ ישוב העולם - דירות און ישובים
- ↲ אקטועלע נייעס
- ↲ זעה אלע נייעס
- קרעטשמע
- ↲ היימישע קרעטשמע
- ↲ היימישע דזשורנאל
- ↲ דעת הקהל
- ↲ אז נדברו
- ↲ פאעזיע און גראמען
- ↲ היימישע פארברענגן
- ↲ שטים בודקע
- ↲ אנקעטעס
- ↲ אונטערהאלטונג
- ↲ היכל הנגינה
- ↲ חזנות ווינקל
- ↲ שירי קודש
- ↲ אויסגאבעס און נייעס קוועלער
- ↲ קול מבשר
- ענציקלאפעדיע
- ↲ ידיעות און וויסנשאפט
- ↲ תורת הנגינה און כלי שיר
- ↲ שפראך, גראמאטיק און דקדוק
- ↲ זכור ימות עולם
- ↲ היסטאריע
- ↲ שנות הזעם
- ↲ משפחה ומשפחה
- ↲ עיר ועיר
- ↲ בתי עלמין
- ↲ זכרונות
- ↲ צדיקים וחסידים
- תורה
- ↲ דברי תורה
- ↲ סוגיות הש"ס
- ↲ הלכה למעשה
- ↲ הלכות תפלה וברכות
- ↲ כשרות המאכלים
- ↲ הלכות שבת
- ↲ בין אדם לחבירו
- ↲ מנהג ישראל
- ↲ ליקוטים וענינים
- ↲ אוצר הידיעות
- ↲ שיעורי תורה
- ↲ ספרים ומחברים
- ↲ אוצר הספרים
- ↲ מפעל הוצאת ספרים
- הילף
- ↲ ולאחיו יאמר חזק
- ↲ תורת הנפש
- ↲ חנוך לנער
- ↲ געזונטהייט
- ↲ פינאנץ
- ↲ דינא דמלכותא
- ↲ צדקה וחסד
- ↲ משא ומתן
- ↲ מאכלים
- ↲ מלבושים
- ↲ האוזוועיר
- ↲ אנליין שאפינג
- ↲ דירת קבע
- ↲ מענעדזשמענט
- ↲ קאנסטראקשן
- ↲ אויטאס און אלעס ארום
- ↲ קאר דילערשיפ
- ↲ קאר הילף
- ↲ טרעוול און וואקאציע
- ↲ לאקאלע טרעוול
- ↲ אויספלוגן
- ↲ וואקאציע
- ↲ פלי רייזעס
- ↲ אייראפע
- ↲ ארץ ישראל
- ↲ פארשידענע הילף
- ↲ מועדים וזמנים
- ↲ שמחות
- ↲ ביזנעס
- ↲ טעכנאלאגיע און ערפינדונגען
- ↲ טעכנאלאגיע
- ↲ סעלפאונס און טעבלעטס
- ↲ בלעקבערי ווינקל
- ↲ ענדרויד ווינקל
- ↲ אלע אשכולות אויפאיינמאל
- ↲ קאמפיוטער און פראגרעמינג
- ↲ ווינדאוס און מעק
- ↲ אינטערנעט און אימעיל
- ↲ אוידיא און ווידעאו
- ↲ מייקראסאפט ווארד
- ↲ מייקראסאפט עקסעל / עקסעס
- ↲ הארדווער, פראגרעמס, און פארשידענס
- ↲ דעוועלאופערס ווינקל
- ↲ אלע אשכולות אויפאיינמאל
- ↲ בילדער, גראפיקס און דעזיין
- ↲ אלע אשכולות פון איש את רעהו יעזורו אפטיילונג אויפאיינמאל
- אידישע וועלט
- ↲ אידישע וועלט
- ↲ פארמעסטן
- ↲ תחיית המתים קאמפיין
- ↲ רעוואלוציע
- ↲ טעכנישע ווינקל
- ↲ מפתחות
- ↲ אייוועלט פרעזענטירט