דיונים בניקוד בתפילה ועוד

[שוועמל]

א.
והסר ממני ומכל...וכל מיני דלות ועניות ואביונות - רוב זמירות'לעך פינטלען ואביונות מיט א חול"ם נו"ן (ארימע פרויען), אבער דאס איז א גרייז. די ריכטיגע נקודה דארף זיין ואביונות מיט א מלאפו"ם נו"ן (וואס מיינט ארימקייט), דאס זאל ווערן אפגעטון פון אונז.


ב.
זְכוּת ומִישׁוֹר לִפְנֵי כִסְאוֹ, די נקודה אויף זכות איז שב"א זי"ן.
איך טראכט נאר צי עס קומט נישט ענדערש מיט א פת"ח זי"ן (לויטערקייט און ישרות לפני כסאו), ענליך זאגן מיר ה"זך" והזהר לחי עולמים?

[farshlufen]

א.
והסר ממני ומכל...וכל מיני דלות ועניות ואביונות - רוב זמירות'לעך פינטלען ואביונות מיט א חול"ם נו"ן (ארימע פרויען), אבער דאס איז א גרייז. די ריכטיגע נקודה דארף זיין ואביונות מיט א מלאפו"ם נו"ן (וואס מיינט ארימקייט), דאס זאל ווערן אפגעטון פון אונז.

האלט איר אז הונדערטער סידורים ובתוכם ר' וואלף היידענהיים האבן פשוט געגרייזט?

[דעוויס]

א.
והסר ממני ומכל...וכל מיני דלות ועניות ואביונות - רוב זמירות'לעך פינטלען ואביונות מיט א חול"ם נו"ן (ארימע פרויען), אבער דאס איז א גרייז. די ריכטיגע נקודה דארף זיין ואביונות מיט א מלאפו"ם נו"ן (וואס מיינט ארימקייט), דאס זאל ווערן אפגעטון פון אונז.

און וואס איז מיט דלות ועניות מיינט אויך ארימע פרויען?

[וויל זיין גוט]

א.
והסר ממני ומכל...וכל מיני דלות ועניות ואביונות - רוב זמירות'לעך פינטלען ואביונות מיט א חול"ם נו"ן (ארימע פרויען), אבער דאס איז א גרייז. די ריכטיגע נקודה דארף זיין ואביונות מיט א מלאפו"ם נו"ן (וואס מיינט ארימקייט), דאס זאל ווערן אפגעטון פון אונז.

און וואס איז מיט דלות ועניות מיינט אויך ארימע פרויען?

ר' דעוויס איר האט נישט פארשטאנען: ווען דלות ועניות וואלט געווען געפינטלט מיט א חולם וואלט געווען די זעלבע קשיא, אז עס זאל מיינען ארימע פרויען, אבער דארט איז עס יא מיט א מלאפום, וואס עס טייטשט ארימקייט, און נאר ביי אביונות זענען פארהאן סידורים וואס פינטלען עס מיט א חולם.

[ויתן לך]

כשחק מאזנים נחשבו, די מ' פון מאזנים איז א חולם (אוי ווי מויאזנים) אין נישט מאזנים מיט א קמץ.

[שוועמל]

כשחק מאזנים נחשבו, די מ' פון מאזנים איז א חולם (אוי ווי מויאזנים) אין נישט מאזנים מיט א קמץ.

און ווער זאגט אנדערש?

אגב וכשחק כצ"ל

[שוועמל]

א.
והסר ממני ומכל...וכל מיני דלות ועניות ואביונות - רוב זמירות'לעך פינטלען ואביונות מיט א חול"ם נו"ן (ארימע פרויען), אבער דאס איז א גרייז. די ריכטיגע נקודה דארף זיין ואביונות מיט א מלאפו"ם נו"ן (וואס מיינט ארימקייט), דאס זאל ווערן אפגעטון פון אונז.

האלט איר אז הונדערטער סידורים ובתוכם ר' וואלף היידענהיים האבן פשוט געגרייזט?

איך קען דיר נישט ענטפערן צי דער און יענער האט געגרייזט, געוויס נישט. אבער די דרוקערס הזעצערס אפשר זיי האבן געגרייזט.

[דרךהמלך]

אלץ בחור האב איך איינמאל געזאגט פאר א חבר, אז אלס קליין קינד פלעג איך בטעות זאגן 'ידיר' נפש, פרעגט ער מיך צוריק מיני' ובי', וויאזוי דען דארף מען זאגן? האב איך אים געהייסן אריינקוקן.

דערמאנט מיר פון דער וואס פלעגט זאגן אנעים זמירות ביים רבין ז"ל, ''צדיק בכיר'
איינמאל האט איהם יוסל אשכנזי געפרעגט קענסט נישט זאגן נארמאל ווי ס'שטייט
האט ער איהם געענטפערט זאל איך זאגן פארן רבין אין פנים 'צדיק קאַקער'?...

[הילולא דצדיקיא]

ווי האט יענער געזאגט
עוד יזכור לנו אהבת עשו

[טריסקער]

ווי האט יענער געזאגט
עוד יזכור לנו אהבת עשו

און ווי האט איינער געזונגען דעם ניגון: "ונהרו עשו כל הגויים"...

[ויתן לך]

כשחק מאזנים נחשבו, די מ' פון מאזנים איז א חולם (אוי ווי מויאזנים) אין נישט מאזנים מיט א קמץ.

און ווער זאגט אנדערש?

איך מיין נישט א פלענע קמץ
נאר א קמץ גדול

[טריסקער]

א.
והסר ממני ומכל...וכל מיני דלות ועניות ואביונות - רוב זמירות'לעך פינטלען ואביונות מיט א חול"ם נו"ן (ארימע פרויען), אבער דאס איז א גרייז. די ריכטיגע נקודה דארף זיין ואביונות מיט א מלאפו"ם נו"ן (וואס מיינט ארימקייט), דאס זאל ווערן אפגעטון פון אונז.

האלט איר אז הונדערטער סידורים ובתוכם ר' וואלף היידענהיים האבן פשוט געגרייזט?

איך קען דיר נישט ענטפערן צי דער און יענער האט געגרייזט, געוויס נישט. אבער די דרוקערס הזעצערס אפשר זיי האבן געגרייזט.

גראדע האט ר' יעקב וויינגארטן שליט"א אין זיין 'זמירות המפורש' געדרוקט 'דלות ועניות ואביונות' אלע 3 מיט א מלאפו"ם די לעצטע וא"ו.

[הילולא דצדיקיא]

ווי האט יענער געזאגט
עוד יזכור לנו אהבת עשו

און ווי האט איינער געזונגען דעם ניגון: "ונהרו עשו כל הגויים"...

[דעוויס]

א.
והסר ממני ומכל...וכל מיני דלות ועניות ואביונות - רוב זמירות'לעך פינטלען ואביונות מיט א חול"ם נו"ן (ארימע פרויען), אבער דאס איז א גרייז. די ריכטיגע נקודה דארף זיין ואביונות מיט א מלאפו"ם נו"ן (וואס מיינט ארימקייט), דאס זאל ווערן אפגעטון פון אונז.

און וואס איז מיט דלות ועניות מיינט אויך ארימע פרויען?

ר' דעוויס איר האט נישט פארשטאנען: ווען דלות ועניות וואלט געווען געפינטלט מיט א חולם וואלט געווען די זעלבע קשיא, אז עס זאל מיינען ארימע פרויען, אבער דארט איז עס יא מיט א מלאפום, וואס עס טייטשט ארימקייט, און נאר ביי אביונות זענען פארהאן סידורים וואס פינטלען עס מיט א חולם.

קוק אין די קאפי וואס פארשלאפן האט געברענגט

[סאדאם חוסעין]

וואס טוט זיך מיט הן כמר מִדלִי
כאילו עס איז דא עפעס א ווארט מִדלִי
איך מיין אז מען טוישט עס אויף מיט מִגר מיתקוממיו וואס אסאך אירע ליינען מִ'גר פון עפעס א גר, איך ווייס נישט וועלכע, אדער אפשר מיט וּרחץ וואס איז א בחינה פון עיר חאץ

[בר דעת]

געהערט פון א איד א שטיקל מדקדק. ביי ברכת כהנים זאגט די וועלט, ברכנו בברכה, המשולשת בתורה, הכתובה על ידי משה עבדך. זאגט ער מען דארף זאגן, ברכנו בברכה המשולשת, בתורה הכתובה על ידי משה עבדך. די ברכה איז משולש, דאס הייסט איינגעטיילט אין דרייען. המשולשת בתורה טייטש אז די ברכה איז געטריפלט אין די תורה.

נישט זיכער אז ער איז ממש גערעכט מיט די חילוק, אבער איך מיין אז די ווערטער זעצן זיך זיכער בעסער וויאזוי ער זאגט עס.

[מיסטעריעז]

מר אמר חדא, ומר אמר חדא, ופליגי.

[שאהן הענניטי]

וואס טוט זיך מיט הן כמר מִדלִי
כאילו עס איז דא עפעס א ווארט מִדלִי
איך מיין אז מען טוישט עס אויף מיט מִגר מיתקוממיו וואס אסאך אירע ליינען מִ'גר פון עפעס א גר, איך ווייס נישט וועלכע, אדער אפשר מיט וּרחץ וואס איז א בחינה פון עיר חאץ

איך פארשטיי נישט. וויאזוי זאגט מען, און וויאזוי דארף מען זאגן?

[מיסטעריעז]

דאס דרוקן דארף זיין אויף "דלי", ווייל די מ"ם איז נישט פון די ווארט נאר א שימוש.

[וויל זיין גוט]

א.
והסר ממני ומכל...וכל מיני דלות ועניות ואביונות - רוב זמירות'לעך פינטלען ואביונות מיט א חול"ם נו"ן (ארימע פרויען), אבער דאס איז א גרייז. די ריכטיגע נקודה דארף זיין ואביונות מיט א מלאפו"ם נו"ן (וואס מיינט ארימקייט), דאס זאל ווערן אפגעטון פון אונז.

און וואס איז מיט דלות ועניות מיינט אויך ארימע פרויען?

ר' דעוויס איר האט נישט פארשטאנען: ווען דלות ועניות וואלט געווען געפינטלט מיט א חולם וואלט געווען די זעלבע קשיא, אז עס זאל מיינען ארימע פרויען, אבער דארט איז עס יא מיט א מלאפום, וואס עס טייטשט ארימקייט, און נאר ביי אביונות זענען פארהאן סידורים וואס פינטלען עס מיט א חולם.

קוק אין די קאפי וואס פארשלאפן האט געברענגט

איך האב טאקע נישט באמערקט, אבער יעצט קוקנדיג דארטן זעה איך נאך פיל נקודות גרייזן, וחוה שטייט די צווייטע ואו מיט א סגול, מכובדים איז דער ב' מיט א שוא, וכו', זעהט אויס אז דער מנקד איז נישט געווען קיין גרויסער בר הכי, אדער האט דער דריקער געטוהן וואס ער האט געוואלט און נישט מדייק געווען.

[שאהן הענניטי]

דאס דרוקן דארף זיין אויף "דלי", ווייל די מ"ם איז נישט פון די ווארט נאר א שימוש.

אה, דאס אידאך פשוט, געמיינט עפעס מער פון דעם.

עניוועי, שכח.

[דריידל]

ביי נקדישך - ככתוב על יד נביאיך, יד איז לשון יחיד און נביאיך איז לשון רבים. די היינטיגע בעלז האבן עס געטוישט צו על ידי נביאיך

אז מ'רעדט שוין וועגן נקדישך, ביי די שבתדיגע נקדישך זאגט מען: אז בקול רעש גדול, אדיר וחזק משמיעים קול. מ'וואלט געדארפט זאגן אז בקול רעש גדול אדיר וחזק, משמיעים קול. ס'ווערט שוין געברענגט אין מאיר עיני חכמים אז די גאנצע זאך איז א טעות און ס'וואלט געדארפט שטיין "אופנים וחיות" משמיעים קול נאר ס'האט זיך פארטוישט פון די ר"ת או"ח

נאך ביים שבתדיגע דאווענען איז די נוסח ביי "את שם" וכלם מקבלים עליהם עומ"ש זה מזה, ונותנים באהבה רשות זה לזה. להקדיש ליוצרם וכו'. מ'וואלט זיך געדארפט אפשטעלן נאך זה מזה.

[מיסטעריעז]

אין נוסחאות התפלה ומנהגיה רעדט מען וועגן די "טעויות" אין נקדישך וואס דו ברענגסט.

[טייבעלע]

וואס טוט זיך מיט הן כמר מִדלִי
כאילו עס איז דא עפעס א ווארט מִדלִי
איך מיין אז מען טוישט עס אויף מיט מִגר מיתקוממיו וואס אסאך אירע ליינען מִ'גר פון עפעס א גר, איך ווייס נישט וועלכע, אדער אפשר מיט וּרחץ וואס איז א בחינה פון עיר חאץ

מִגֵּר נישט קיין חילוק וואס דער אפטייטש פון דער ווארט איז, דער דקדוק ביים ארויסזאגן איז דאס אייניגע.

[סאדאם חוסעין]

די חילוק איז די זעלבע ווי ביי ורחץ און מדלי צו די קוועטש איז אויף די אנפאנג ווארט אדער נישט,
ביי מגר" אויב וויל מעון זאגן פון א גר זאגט מען די מם שנעלער און די גימל מער אויסגעצויגען, משא"כ צובראכען קוועשט מען מער די מםאון די גימל זאגט מען שנעלער