וזה לך ה'אות' - קאמעס און צייכענונג

[זארעכפעפער]

איך וויל פרעגן עטליכע גראמאטישע פראגן:

יענקל וואס זאגסטו עפעס גוטס? (דארף מען שטעלן א פינטל/קאמע נאך א פראגע צייכן?) וואס איך זאג? איך זאג גארנישט! (דארף מען שטעלן א פינטל/קאמע נאך אן עקסלעמעשאן מארק) אבער אז דו ווילסט דוקא וועל איך זאגן. אזוי האט זיך געדרייט א שמועס צווישן צוויי גוטע פריינד... (אויף א פאל וואו מ'ניצט די דריי פונטלעך ביים סוף פון א סענטענס, וויאזוי באצייכנט מען די ענדע? דאס זעלביגע וויל איך וויסן, צי דארף מען לייגן א קאמע – אין פאל אז עס פעלט זיך אויס כמובן - נאך די דריי פונטליך ) דעם פערעגראף ניץ איך בלויז אלס א ביישפיל.

[קרעמער]

איך קען בלויז זאגן וויאזוי איך פערזענליך פיר זיך:
איך שטעל נישט קיין קאמעס נאך א פראגע צייכן אדער נאך אן ענטפער צייכן.
נאך דריי פינטעלעך ווענדט זיך שוין אינעם גיסטע.

[בני היכלא]

[מיללער]

גערעכט אידן, נאך א פראגע-צייכן פאסט נישט קיין אנדערע פונקטואציע צייכנס.

און אנדערע ווערטער, די פונקטואציע צייכנס זענען געשטעלט צו דיריגערן דעם סדר פונעם זאץ כדי שירוץ הקורא בו, אז די פרעגסט פרעגסטו דאך און אז דו זאגסט זאגסטו, רעכט?

דער עיקר איז אז די כללים ביי פונקטואציע צייכנס זענען אסאך מער ליבעראל ווי למשל גראמאטיק אדער אויסלייג, כמעט כחומר ביד היוצר

[יענטאאש]

און וואס טוט זיך בכלל מיט פעריאדן און קאמעס? האט דאס כללים? למשל איך קען לייגן זייער אסאך פעריאדן אינמיטן א פאראגראף, איך קען נישט צו גוט קיין כללים, טא איך שרייב וויאזוי איך רעד, יעדעס מאל וואס איך וואלט מיך אפגעשטעלט ביים רעדן, כאטש נישט א פולקאמער אפשטעל, לייג איך א פינטל. קאמעס גראדע מיין איך לייג איך נישט אזויפיל, איך האב געזאגט איך מיין!.... אפשר יא. למעשה זענט איר דאך די ליינער טא קענט איר מיר זאגן, צופיל קאמעס? צופיל פעריאדן?

[בני היכלא]

[בני היכלא]

[שוועמל]

שוין דא אזא אשכול זארעכל
'וואס איז וואס', געעפענט דורך איינעם פון די חשובע חברי הקרעטשמע

[אלעקסיי]

מען זאגט נאך אז ר' שאול בראך איז געווען זייער קעגן סימבאלען: ? !, קאמעס, וכדו' אין ספרי קודש.

[מיללער]

אין זיינע צייטן זענען געווען ספרי קודש מיט די צייכענונגען? (אפשר ביי די מער מאדערנע-משכילישע קרייזן)

[אלעקסיי]

(יא, ביי די מער מאדערנע-משכילישע קרייזן)

[ביקסאד]

איטליכע כללים בנוגע להנ"ל,

http://ladaat.net/forum/index.php?topic=24455.0

שוין דא אזא אשכול זארעכל
'וואס איז וואס', געעפענט דורך איינעם פון די חשובע חברי הקרעטשמע

א לינק ביטע.

[שוועמל]

http://www.ivelt.com/forum/index ... 58&start=0

[אלף בית]

כווייסניש, איך האב נישט קיין כללים, איך האב איין כלל, איך שרייב אז מזאל פארשטיין וואס מליינט. איך האב אמאל געליינט אן ארטיקל וואס איינער האט געשריבן לויט געזעצטע כללים כאב עס געוויזן פאר אפאר אידן, קיינער האט נישט פארשטאנען קיין ווארט.

[שוועמל]

שיק א לינק צו יענעם ארטיקל...
דא וועט זיין שטאף פאר א יאר צייט.... (קיינעמס יארצייט נישט...)

[תמים]

איך האב געזוכט אזא אשכול ביז דערווייל נישט געטראפן אויב סאיז שוין צוזאם שטעלן

די מעשה איז אזוי. די סימבאלן וואס מען האלט און איין אריין שטעלן צווישן די שורות. בין איך זייער אום קלאר איך שטעל עס אריין ווען עס לאטזיך. איך וואלט זייער געוואלט וויסן די כללים. ווי אזוי עס ארבעט און וואס איז די סיסטעם ווי איך הער אינטער די קוליסן איז וויכי גאר א גרויסע מבין אין די פינטעלך פארבריק איך וואלט זייער געוואל וויסן ווען מען לייגט אזאנס..... און ווען אזאנס ,,,,,, און אויך מעגליך ווען דאס !!!!!!! צו """"""

[Monticello]

כ'בין נישט זיכער איבער אידיש, אבער ענגליש האט זיכער קלארע כללים וואס מאכען דאס ליינען עקספעריענס גרינג און קלאר.

א"ב: איר זענט גערעכט אז אין אונזער קולטור, וואס שפראך ווערט נישט געלערענט און ס'איז איש כל הישר בעיניו יעשה, איז צומאל שווער צו דעשעפירן די פינטלעך און שטרייכן און מאכן סענס דערפון, דען וויאזוי זאל דער ליינער וויסען וואס זיי באדייטען ווען דער שרייבער זעלבסט האט קיין אנונג. און ווען דער שרייבער איז יא א ווייסער, איז נאכאלס דער ליינער ווי א נייע דרייווער וואס איז אויפגעוואקסן אין א בונקער: פון וואנעט זאל ער וויסען אז א רויטע אקטיגאן שילד באדייט אז מ'ברויך אבסעלויט אפשטעלען ס'מאשין. דאס זיינען פון פריערט אפגעשמועסטע צייכענעס וואס קיינער ערווארט נישט מ'זאל געבוירן ווערן וויסענדיג; זיי דינען ,אבער, א וויכטיגע ציל: ברענגען ארדערנונג למען ירוץ הקורא. (יא, כ'האב דירעקט געניצט אין מיין לעצטע זאץ א סעמיקאלען,קאמע(ס), קאלען, און פעריאד. אבער כ'האב זיי געניצט ריכטיג.)

בקיצור: די פראבלעם אז כללים זענען נישט באהילפיג צי די אומוויסענדע קען אדרעסירט ווערן דורוך זיי לערנען, און נישט דורוך זיי עלעמינירן.

מיללער: הגם ס'איז אמת אז ס'פארהאן פעלער ווען קאמעס ערלויבט צו ווערן געניצט לויטן שרייבער'ס באשלוס אז ס'פאדערט זיך פאר קלארקייט, אין רוב פעלער, אבער, זענען די צייכענעס מוכרח. די מערסטע באשלוסן פון שרייבער גייט אריין אונעם זאץ סטרוקטור. אבער איינמאל דער זאץ איז אויסגעשטעלט, זענען ס'רוב צייכענעס אן הכרח. און אפי' וואס נישט, האבן אויך כללים וואס מ'מעג און וויאזוי מ'מעג. אויך - למען הפונקטליכקייט - איז א גרויסע חילוק אויב מ'שרייבט פארמאל אדער אומפארמאל.

[קרעמער]

אין ענגליש קען איך מיך מיט אייך נישט פארמעסטן, אבער אין לשון הקודש קען איך אייך נאך אויסבעסערן: מוכרח און הכרח זענען ריכטיג.

[וויכטיג מאכער]

איך בין גאר ווייניג באקאנט, אבער אין מיינע אויגן זענען די זאכן אזוי: אויב האלט איר אינמיטן א סענטענס, שרייבט מען א קאמע, און ביי א סוף פון א סענטעס, קומט א פינטעלע...

איך, לייג גראדע מער ווי איין פינטעלע, אבער דאס איז נאר סתם פון געוואונהייט, און ס'האט גראדע א שטיקל באדייט אויך..

ווייל זייענדיג א מענטש, וואס ווען איך רעד, בין איך א שטארקער בעל הסבר, אבער שרייבענדיג, איז מיר נישט אזוי גרינג, נוץ איך די פינטעלעך, ווי איינער זאגט, פיל אריין... טראכט וואס איך מיין...

ווייטער די !!! סימבאל נוצט מען, ווען מ'וויל שרייבן עפעס שארף, יא!! ניין!!! WOW!!! אדער שרייען... האלאו!!! צום באפעיל!!!

די דאזיגע ??? איז דאך פשוט, א פראגע צייכן..

וועגן די """" סימבאל'ס, ס'הייסט אין ענגליש, "קוואוט" און "אן-קוואוט".. ווען מ'שרייבט יענקל האט מיר געזאגט "זאג פאר שלומי, אז איך באצאל אלעס"... דא האב איך גע'קוואוט זיינע ווערטער.. ביים ערשטן " הייבט זיך אן זיינע ווערטער, און ביים צווייטן ענדיגט זיך זיינע ווערטער..

אויך ווערט דאס אסאך באנוצט, צו "היילייטן" א ווארט, למשל ווען איך וויל שרייבן "תמים", צו "סתם אזוי"... סתם אזוי, קען מען קלערן אז איך שרייב די ווארט תמים אדער די ווערטער סתם אזוי.. אבער ווען איך לייג צו אזאונע "", כאפט מען אז דא מיין איך עפעס אנדערש, און אונזער קעיס, א ניק..

קען זיין איך בין נישט גערעכט... אבער איך פארשטיי עס אזוי, און אזוי שרייב איך, איך האף אז דער עולם קען ליינען מיין שריפט...

אדרבה, איך וואלט געוואלט הערן אויב איינער ווייסט בעסער...

[Monticello]

אוי וויי, קרעמער, אזאנע אמעראצעס! דא קען מען ריכטיג זאגן, ההכרך יגונה. אבער וויבאלד ס'איז בלויז לשה"ק, בין איך בלויז קרך מכאן...וטעות לעולם חוזר, ס'חזר'ט זיך אלעמאל איבער...

כ'וועל זען אויב כ'קען פארעכטן פון מיין מאבייל.

[מיללער]

אז מ'נעמט זיך צום מאנטל וועל איך צולייגען אז איך מיין אז דער ווארט איז 'דעשיפרירען' און נישט 'דעשיפירען'

[Monticello]

decipher

[אינטעליגענט]

מיללער
אויך ביי מיר ליגט אין קאפ "דעשיפרירן".

מאנטי
משם ראי'. אז דו זעהסט דישיפער אויף ענגליש, מיינט דאס אז אין אידיש וועט מען זאגן "דעשיפרירן". אזוי ווי: שפינאנאזש-שפיאנירן, אדרעסס-אדרעסירן, דעבאטע-דעבאטירן. הצד השוה שבהן, אז מען לייגט צו אן עקסטערן רי"ש צום שרש. אזוי אויך דא, אויסער דעם דישיפע'ר', לייגט מען צו א "ירן" ודוק.

[בחורהזעצער]

היינט זיך אומקוקענדיג אויף פארום אוצר החכמה, האב איך באגעגענט א לענגערע ארטיקל פון א מומחה פון ארץ ישראל וואס איז ערשינען אין המודיע (אויף עברית), אלעס איבער די כללים פון די הילף-סימבאלן, איך האב עס נאכנישט אדורך געליינט, אבער עס קוקט אויס היפש אינטערעסאנט.

איך לייג דא לינק צו דאונלאודן די פידיעף

[יואל ווייס]

ישר כח.
געדאונלאודט, וועל מיר ארויספרינטן און ליינען.