אין קורצן: כללים צו שרייבן אידיש

די אחראים: יאנאש,אור המקיף,אחראי,געלעגער

אוועטאר
געלעגער
שר עשרת אלפים
תגובות: 12250
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג מאי 17, 2009 5:52 pm

אין קורצן: כללים צו שרייבן אידיש

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך געלעגער »

איך האב געקלערט צו עפענען די אשכול ארויסצוהעלפן אנדערע און אין די זעלבע צייט ווערן געהאלפן.

איך געדענק ווען איך בין ארויפגעקומען דא אין קרעטשמע און אנגעפאנגען צו שרייבן אן וויסן וואס שרייבן מיינט. מיט די צייט האבן זיך זאכן צוגעריבן און מיט יעדן טאג מאכט מען פארשריט ב"ה. ווען מען פרעגט איינעם "וואו לערענט מען זיך שרייבן" איז די ענטפער אייביג, שרייב אסאך און ליין נאכמער, מיט די צייט וועסטו זען אז זאכן ווערן בעסער און בעסער.
די אמת אבער איז אז ס'איז דא צוויי טיילן אין שרייבן, איינס איז די ווערטער אוצרות וואס אין אידיש הייסט דאס די לעקסיקאן און דאס ווערט טאקע גרעסער מיט יעדן טאג וואס מען ליינט און שרייבט. אבער דאס צווייטע איז בעצם וויסן ווען מען ניצט וועלכע ווארט און וויאזוי מ'שרייבט די ווארט און איר אפטייטש. דאס שווערסטע איז נאך מיט ווערטער וואס האבן צוויי באדייטן אבער זאגן זיך אייניג און דאס פארמישט זייער. און דאס ווערט נישט בעסער מיטן ליינען ווייל אויב ווייסט מען ניטאמאל אז מען דארף לייגן א דגוש דעראויף ווייסט מען נישט זיך צו פארריכטן.

ווען איך האב אנגעהויבן צו שרייבן האב איך געבעטן גוטע אידן אז ווען מען זעט עפעס נישט ריכטיג זאל מען מיך לאזן וויסן און ב"ה מיט די צייט בין איך געווארן בעסער און בעסער. וויאזוי איך האב עס געטון איז געווען, איך האב געהאט אן אפגעשריבענע צעטל מיט אלע ווערטער און זייער ריכטיגע אפטייטש, יעדעס מאל איך האב געשריבן עפעס האב איך געקוקט אויף דעם וויאזוי ריכטיג עס אפצושרייבן. היינט ב"ה דארף איך שוין נישט קוקן, אבער איך האב געקלערט אז ס'זיכער דא מענטשען וואס קענען הנאה האבן דערפון און אפשר וועט איינער עפעס צולייגן וואס איך און אנדערע וועלן קענען הנאה האבן.
איך וועל אנפאנגען מיט די ווערטער וואס האבן צוויי באדייטן און צולייגן די ענגלישע אפטייטש אזוי אז ווען מען שרייבט די ווארט זאל מען קלערן וויאזוי מען זאגט עס אין ענגליש און אזוי וועט מען וויסן וויאזוי עס צו שרייבן.


און=and

אין=in

צו=to

*צי=pull/or

די=the

דו=you

וואו=where

*ווי=like

אויבן=on top

אויוון= oven


איך האב צוגעלייגט א * צו צוויי ווערטער. ווייל באמת איז די כלל אז "צו=TO און נאר דאס
אלע אנדערע סארט וועגן איז צי. למשל, "דאס צי דאס" אדער, "צי ווייסטו דען" בקיצור, אייביג צי אויסער ווען מ'וויל שרייבן TO

דאס זעלבע איז מיט "ווי" שרייבט מען אויך אייביג "ווי" אויסער ווען מ'וויל שרייבן WHERE
דאן שרייבט מען וואו.

דאס איז וואס איך געדענק יעצט אויפן מינוט. דערנאך איז דא כללים וואס אין דעם בין איך נאכנישט אזוי אויסגריבן און הלואי זאל מיר איינער ארויסהעלפן. בדרך כלל: א ווארט וואס ענדיגט זיך מיט א 'מ' און א 'נ' צוזאמען (טאקע למשל די ווארט צוזא'מען') לייגט מען א 'ע' צווישן די 'מ' און די 'נ'. אזוי אויך ווען א 'ק' מין א 'נ' אדער א 'ג' מיט א 'נ' קומען זיך צוזאם לייגט מען א 'ע' אינדערמיט. (למשל געגאנ'גען')

נאך א כלל, ווען מען שרייבט אז מען 'זוכט א עפארטמענט' שרייבט מען עס 'זוכט אן עפארטמענט' מען לייגט צו א 'ן' צווישן די אלף און עין.

אזוי איז דא נאך צענדליגע כללים, זאלן אנדערע קומען און צולייגען וואס זיי ווייסן און דאס זאל העלפן די נייע שרייבערס וואס קענען ניצן הילף. נאר איין זאך, אויב זוכט איר אויפצובויען אייער ווערטער בוך ביטע זוכט עס נישט אין די היינטיגע צייטונגען. זיי וועלן ליבערשט אויסדרייען אן ענגלישע ווי צו זוכן די ריכטיגע אידישע ווארט פאר אייך. ליינט אלטע אמאליגע ביכער, מאכט זיכער איר ווייסט וויאזוי ארויסצוזאגן די ווארט און איר ריכטיגע אפטייטש. ווער עס האט עפעס צוצולייגען איז מכובד.

א הארציגען יישר כח פאר ידידי מאשקע פארן ארויסהעלפן.
אוועטאר
שלעפשיץ
שר האלף
תגובות: 1427
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך פעברואר 17, 2010 1:32 pm
לאקאציע: ביים רבי'ן אין שלעפשיץ
פארבינד זיך:

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שלעפשיץ »

"נאך א כלל, ווען מען שרייבט אז מען 'זוכט א עפארטמענט' שרייבט מען עס 'זוכט אן עפארטמענט' מען לייגט צו א 'ן' צווישן די אלף און עין"

בכלל יעדעס ווארט וואס הייבט זיך אן מיט אן אלף אבער עין - שרייבט מען "אן"
אן עפל
אן אראנדזש

א שירעם
א בוך
אן עקשן אדער אן ערעפלאן
אוועטאר
דער תהילים איד
שר ששת אלפים
תגובות: 6438
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יולי 26, 2009 9:54 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך דער תהילים איד »

שלעפשיץ האט געשריבן:אן אלף אבער עין

נאך א וויכטיגע כלל...

אבער: But

אדער: Or
רבינו שאג בקול גדול וגו'
אוועטאר
דער תהילים איד
שר ששת אלפים
תגובות: 6438
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יולי 26, 2009 9:54 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך דער תהילים איד »

און אדאנק אייך געלעגער פאר דעם אשכול וואס קען צונוצקומען אפט.

"ווי"!

כמיין... Like.
רבינו שאג בקול גדול וגו'
אוועטאר
שלעפשיץ
שר האלף
תגובות: 1427
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך פעברואר 17, 2010 1:32 pm
לאקאציע: ביים רבי'ן אין שלעפשיץ
פארבינד זיך:

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שלעפשיץ »

דער תהילים איד האט געשריבן:אבער: But

אדער: Or


אין אידיש איז ניט געווען דאס ווארט אדער - מען האט גענוצט ביידע מאל דאס ווארט "אבער"
אוועטאר
verveist
שר חמש מאות
תגובות: 969
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג מארטש 09, 2010 7:41 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך verveist »

װענד זיך אין װעלכער אידיש
אוועטאר
ווינקל
שר שבעת אלפים
תגובות: 7788
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג מאי 21, 2009 12:10 am
לאקאציע: vinkel.ivelt ביי גימעיל

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך ווינקל »

פארוואזשע נישט אין שפראך פארום? דארט איז שוין דא דאכט זיך פיל אזוינע אשכולות. קען זיין עס פעלט אויס צו האבן אזא אשכול קיין טענה'רייען, נאר בלויז קורצע כללים, אויב איינער עפעס אויסצוזעצן דערגעגן, גייט מען ארויס אין א זייטיג שטיבל און שמועסט עס אויס.
אוועטאר
שטייסטענישט
שר האלפיים
תגובות: 2351
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג נאוועמבער 07, 2011 10:35 pm
לאקאציע: וואו אימער כ'בין נישט וועלקאם

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שטייסטענישט »

ס'וואונדערט (ווינדערט?) מיר טאקע פארוואס מ'שרייבט "אונטער'ן טיש" לכאורה דארף מען שרייבן "אינטער", ווייל ס'יז משורש "אין".

וכן אני נוהג.

אפשר ביניך ראנג
ביסטע דעפרעסט? איר זענט נישט אליינס, קליק דא און הער צו.
אוועטאר
קרעמער
שר עשרים אלף
תגובות: 28338
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יוני 25, 2006 12:34 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קרעמער »

שלעפשיץ האט געשריבן:
דער תהילים איד האט געשריבן:אבער: But

אדער: Or


אין אידיש איז ניט געווען דאס ווארט אדער - מען האט גענוצט ביידע מאל דאס ווארט "אבער"

געווען געוויסע וועלכע פלעגן נישט מקפיד זיין דערויף, און זיי פלעגן טאקע - און טייל האלטן דאס אן עד היום הזה - נערווירן די נארמאלע מענטשהייט.
אוועטאר
פעדער
שר האלף
תגובות: 1373
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יאנואר 02, 2011 4:23 am
לאקאציע: אין די הויזן!
פארבינד זיך:

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך פעדער »

פיהל - הרגשה - שפירן
פוהל - מלא - אנגעפוהלט
פול - פול הלבן - בונדל (אדער ווען מ'שרייבט אן ענגליש ווארט בקמץ - ווי צ.ב.ש - פול -ציעהן .
פיל - העליפאנט


פליען איז נישט ריכטיג. ס'איז 'פליעהן'
אהן - בלי
אן - אויבן אן; קומט אן ; אן עפל;
טוהן /געטאהן - עשיה
טאן - וועגט א טאן; לחן/טון;
ציען איז א טעות ס'איז 'ציעהן'

דאס זעלביגע מיט
וועלט - עולם
וועהלט - אויסקלויבן
צעגיין. און נישט 'צוגיין'
כדי אז ווען מ'שרייבט די קליידער האבן אנגעפאנגען צוגיין, זאל מען נישט מיינען זיי האבן פלוצים באקומען פיס. נאר זיי זענען צעגאנען פון אלטקייט. און אזוי וכו' וכו'. מ'דארף פשוט נוצן , (און נישט 'ניצן' ) קאמען סענס. און בעיקר טראכטן וויאזוי די ליטווישע וואלטן עס ארויסגעזאגט.
כ'מיין נישט דיך! אבער אויב מיינסטו אז איך מיין דיך, זאלסטו וויסן אז טאקע דיך מיין איך!!
אוועטאר
שטייסטענישט
שר האלפיים
תגובות: 2351
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג נאוועמבער 07, 2011 10:35 pm
לאקאציע: וואו אימער כ'בין נישט וועלקאם

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שטייסטענישט »

פוהל - מלא - אנגעפוהלט

מקור ביטע ? כ'מיין אז מעלות האלט נישט אזוי... איך מיין אז סיז "פיהל". -- און "פיל" איז די לשו"ק ווארט פאר עלעפאנט, נישט די אידיש ווארט.
ביסטע דעפרעסט? איר זענט נישט אליינס, קליק דא און הער צו.
אוועטאר
פעדער
שר האלף
תגובות: 1373
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יאנואר 02, 2011 4:23 am
לאקאציע: אין די הויזן!
פארבינד זיך:

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך פעדער »

נו נו. אן אלטע פלוגתא פונעם מעלות מיטן ביילייכטונגען, ס'שאדט נישט די ביילייכטונגען טויגן נאך עני טיים אזוי גוט ווי די מעלות. און זינט זיי שטאמען פון די ליטווישע זענען זיי נאך אפ' בעסער. די היזיגע זענען דאך א געמיש (אפשטאמיגע) פון פויליש מיט אונגאריש.
יעצט וועגן פיל. זעה איך האסט נישט יורד געווען לסוף דעתי, דאס האב איך דאך געמיינט - אוועקצומאכן די וואס נוצן 'פיל' פאר הרגשה, נעמליך, דאס איז כלל נישט קיין אידיש ווארט, נאר באדייט אין לשה"ק דער 'העליפאנט' מיטן נאדל. קאפערענדא?..
כ'מיין נישט דיך! אבער אויב מיינסטו אז איך מיין דיך, זאלסטו וויסן אז טאקע דיך מיין איך!!
אוועטאר
תרגום יונתן
שר חמש מאות
תגובות: 613
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יאנואר 08, 2012 1:40 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך תרגום יונתן »

די ה' אין די אלע ווערטער (שטומע ה'), איז בלויז א היסטארישע איבערבלייבעניש פון אמאליגן אידיש-שרייבן וואס טייל ניצן נאך היינט. ס'טוט אבער זיכער נישט מחלק זיין די אפטייטש פון די ווערטער אויב עס האט א ה' אדער נישט.

למשל: פול-פוהל, אמאל-אמאהל, יאר-יאהר, זען-זעהן, טון-טוהן, זון-זוהן, און נאך צענדליגער ביישפילן. זיי האבן ביידע איין באדייט.
אוועטאר
פעדער
שר האלף
תגובות: 1373
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יאנואר 02, 2011 4:23 am
לאקאציע: אין די הויזן!
פארבינד זיך:

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך פעדער »

ניין . איך בין אבסאלוט מחולק.
זון - שמש . בשעת זוהן - איז 'בן' אבער זין איז 'זינען' - השכל/פארשטאנד
ווייטער יאהר איז דער אויסשליסליכער ווארט פאר שנים . און יאר איז בכלל נישט דער ווארט דערפאר. יאר דארף באמת זיין א פתח. די ה' האט געמאכט דעם 'יאהר' פאר א קמץ.
טון, איז לחן. ווייל די וואו מאכט אים פאר א קמץ. און זען גראמט מיט יען (פוילישע מטבע?! ) אבער מיינט נישט זעהן. אמאל איז ווייטער א פתח . בשעת אמא'ה'ל וועט זיין דער קמץ . און אדאנק טאקע פארן אפירברענגען נאך ביישפיהלן. (נישט ביישפילן) האסט ארויסגעהאלפן מיטן חקירה
כ'מיין נישט דיך! אבער אויב מיינסטו אז איך מיין דיך, זאלסטו וויסן אז טאקע דיך מיין איך!!
אוועטאר
שטייסטענישט
שר האלפיים
תגובות: 2351
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג נאוועמבער 07, 2011 10:35 pm
לאקאציע: וואו אימער כ'בין נישט וועלקאם

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שטייסטענישט »

"פוהל" איז נישט ריכטיג. מאך א גוגעל סוירטש, די ריכטיגע אויסלייג איז "פיהל". און "געפיל" איז אויך ריכטיג. אפילו אויב "פיל" איז נישט.
ביסטע דעפרעסט? איר זענט נישט אליינס, קליק דא און הער צו.
אוועטאר
תרגום יונתן
שר חמש מאות
תגובות: 613
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יאנואר 08, 2012 1:40 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך תרגום יונתן »

פעדער האט געשריבן:ניין . איך בין אבסאלוט מחולק.
זון - שמש . בשעת זוהן - איז 'בן' אבער זין איז 'זינען' - השכל/פארשטאנד
ווייטער יאהר איז דער אויסשליסליכער ווארט פאר שנים . און יאר איז בכלל נישט דער ווארט דערפאר. יאר דארף באמת זיין א פתח. די ה' האט געמאכט דעם 'יאהר' פאר א קמץ.
טון, איז לחן. ווייל די וואו מאכט אים פאר א קמץ. און זען גראמט מיט יען (פוילישע מטבע?! ) אבער מיינט נישט זעהן. אמאל איז ווייטער א פתח . בשעת אמא'ה'ל וועט זיין דער קמץ . און אדאנק טאקע פארן אפירברענגען נאך ביישפיהלן. (נישט ביישפילן) האסט ארויסגעהאלפן מיטן חקירה

טאקע דאס מיין איך, דאס איז אלעס אייגענע חידושים, ס'האט אבער נישט קיין מקור. אז דו וועסט עפענען אלטע סידורים, וועסטו טרעפן ה'ס לרחצה, אן קיין שום חשבון.
אוועטאר
תרגום יונתן
שר חמש מאות
תגובות: 613
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יאנואר 08, 2012 1:40 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך תרגום יונתן »

ס'איז נישט קיין שום מחלוקה צווישן פיל און פול. זיי האבן באזונדערע באדייטן. פיל איז א טאט-ווארט (verb), פול איז א זאך-ווארט (noun).

איך פיל אן דאס גלעזל ביז עס איז פול.
איז דאס גלעזל האלב ליידיג, אדער האלב פול?

(געוויסע וועלן שרייבן פיהל און פוהל)
אוועטאר
פעדער
שר האלף
תגובות: 1373
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יאנואר 02, 2011 4:23 am
לאקאציע: אין די הויזן!
פארבינד זיך:

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך פעדער »

דא געב איך מיך אונטער. און די 'געוויסע' איז טאקע געוואנדן צו מיר . זעהסטו דאס איז מיר טאקע נישט בייגעפאלן
כ'מיין נישט דיך! אבער אויב מיינסטו אז איך מיין דיך, זאלסטו וויסן אז טאקע דיך מיין איך!!
אוועטאר
פעדער
שר האלף
תגובות: 1373
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יאנואר 02, 2011 4:23 am
לאקאציע: אין די הויזן!
פארבינד זיך:

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך פעדער »

איז דו טאקע נוץ נישט די הי'ת. טוה אפ די וועלט, לאך דיך אויס פון די אלטע שמות-סידורים, אבער מ'וועט זיך מער צעמישן צווישן דיינע ווערטער . וו.צ.בש.
אן - אהן - [קומט] אן .
פיהלן. פילן . פולן . וכו'
אבער בעיקר מאכט עס אויס ווען דו וועסט וועלן שרייבן ענגלישע ווערטער אין אידישע שפראך, און דו ווילסט אוואדאי מ'זאל עס ריכטיג לייענען . איז מיין פולי (די מעכאניזם פון ציעהן א שטריק איבער א רעדל למשל) וועט מען לייכט פארשטיין וויבאלד 'פו' איז דאך (אויך) א קמץ. (און א מלאופום אויף לשה"ק ) אבער ביי דיר מיינט דאך עס 'פולי' - ווייטער מיט א חיריק , און אהן א פינטל אינעם פ'. א.א.וו.
כ'מיין נישט דיך! אבער אויב מיינסטו אז איך מיין דיך, זאלסטו וויסן אז טאקע דיך מיין איך!!
איטשע
שר שלשת אלפים
תגובות: 3329
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג אוגוסט 27, 2009 10:19 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך איטשע »

נישטא וואס צו רעדן איז מען איז מרגיש דער ה' ביים רעדן.

איך פיהל = דער חיריק איז א לאנגע א שטייגער ווי ee
ווידער עס איז פול = איז דער חיריק א קורצע א שטייגער ווי i

חוץ מזה אויב שפראך דארף א מקור, וארף ארויס אלע "ס", און ברענג צוריק אריין אלע "שׂ", דער ס' האט אויך נישט קיין מקור...
אוועטאר
קראק-פאט
שר חמש מאות
תגובות: 936
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך סעפטעמבער 14, 2011 11:13 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קראק-פאט »

אסאך זענען זיך טועה מיט'ן לייגן א שטרעכל פאר א סמך ביים סוף פון א ווארט, אפילו דאס ווארט איז א לשון רבים. ריכטיג קומט א שטרעכל נאר ווען דאס ווארט טוט אנצייכענען אויפ'ן אייגנטימער.

למשל:
יאנקל'ס בארד איז לאנג. אייוועלט'ס מנהלים מאכן א פיינעם דזשאב.
די ענטפערס זענען ריכטיג. טיקעטס זענען טייער איצט.
אוועטאר
שלעפשיץ
שר האלף
תגובות: 1427
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך פעברואר 17, 2010 1:32 pm
לאקאציע: ביים רבי'ן אין שלעפשיץ
פארבינד זיך:

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שלעפשיץ »

תרגום יונתן האט געשריבן: טאקע דאס מיין איך, דאס איז אלעס אייגענע חידושים, ס'האט אבער נישט קיין מקור. אז דו וועסט עפענען אלטע סידורים, וועסטו טרעפן ה'ס לרחצה, אן קיין שום חשבון.


איך קען נישט גלייבן אז די אמאליגע יודן האבן סתם געפירקלט ה'ס פאר שוואויל טאג
איך (ווער בין איך?) געב גערעכט פאר הרב פעדער - ואתכם הסליחה
אוועטאר
שלעפשיץ
שר האלף
תגובות: 1427
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך פעברואר 17, 2010 1:32 pm
לאקאציע: ביים רבי'ן אין שלעפשיץ
פארבינד זיך:

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שלעפשיץ »

קרעמער האט געשריבן:געווען געוויסע וועלכע פלעגן נישט מקפיד זיין דערויף, און זיי פלעגן טאקע - און טייל האלטן דאס אן עד היום הזה - נערווירן די נארמאלע מענטשהייט.


"אבער" - איז דע וועג צו גיין, אלזא האסטו ניט קיין ברירה ווארום ניט צו ליינען, וואס........
אוועטאר
קראק-פאט
שר חמש מאות
תגובות: 936
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך סעפטעמבער 14, 2011 11:13 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קראק-פאט »

געלעגער האט געשריבן:דערנאך איז דא כללים וואס אין דעם בין איך נאכנישט אזוי אויסגריבן און הלואי זאל מיר איינער ארויסהעלפן. בדרך כלל: א ווארט וואס ענדיגט זיך מיט א 'מ' און א 'נ' צוזאמען (טאקע למשל די ווארט צוזא'מען') לייגט מען א 'ע' צווישן די 'מ' און די 'נ'. אזוי אויך ווען א 'ק' מין א 'נ' אדער א 'ג' מיט א 'נ' קומען זיך צוזאם לייגט מען א 'ע' אינדערמיט. (למשל געגאנ'גען')


אויב א ן' קומט נאך א ל', מ', נ', נג', אדער נק', לייגט מען אן ע' פאר דעם ן'. ביי ל' איז דער כלל גילטיג נאר אויב דאס אות פאר דעם ל' איז א קאנסאנאנט און נישט קיין וואקאל (א, ו, וי, י, יי, און ע).

ביישפילן וואו מען לייגט אן ע':
ל: האנדלען, וואנדלען, ארטיקלען, הימלען.
מ: קוימען, נעמען, צוזאמען.
נ: וואוינען, ליינען, געשטאנען.
נג: דינגען, זינגען, געגאנגען.
נק: דאנקען, באשאנקען, געטרונקען.

ביישפילן וואו מען לייגט נישט קיין ע':
ל: וואלן, זוילן, היילן, וועלן, שפילן.
די רעשט: אויבן, זיגן, ווארפן, שיסן, קרעכצן, שיקן.

(ס'איז דא נאך עטליכע קאמפליצירטע דעטאלן צו די כללים מיט וואס איך בין נאכנישט אזוי באקאנט.)
אוועטאר
קראק-פאט
שר חמש מאות
תגובות: 936
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך סעפטעמבער 14, 2011 11:13 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קראק-פאט »

אגב, איך בין דעם חוה"מ פסח איבערגעגאנגען רוב פון דעם שפראך פארום, און זייער אסאך כללים קען מען טרעפן דערין צעזייעט און צעשפרייט. קרעמער האט געמאכט א מפתח דערפון וואס מען קען טרעפן אויפ'ן הויפט בלאט פון דעם פארום.

דא איז א שיינע תגובה פון יקתואיל, וואס גייט איבער פילע פון די פשוט'ע כללים.
שרייב תגובה

צוריק צו “שפראך, גראמאטיק און דקדוק”