בס״ד
ליכטיגע דורות
ס׳איז טאקע שפעט, פארשידענע מניעות האבן פארשווערט, אבער פטור בלא כלום אי אפשר. מ׳ברויך טאקע א שכוח געבן פאר אפאר ניקס וואס האבן געמאכט זיכער אז מען זאל אוועקלייגן צייט אויסצוהערן דעם אלבום… עס האט געלוינט.
פארוואס איז נאך אזוינס נישט געווען? מען מאכט סידיס אויף דאס און אויף יענץ אבער פונעם עיקר האט מען פארגעסן. פונעם עשה טוב איז דא איבער׳ן קאפ אבער פונעם סור מרע איז כמעט נישט פארהאן כאטש וואס ס׳איז די מערסטע אויפן קאפ פון יעדן איד, ווארום, די יצר פרובירט יעדע רגע פון טאג אונז צו מכשיל זיין און ברענגט אויף אונז נסיונות צומאל אומדערטרעגליכע וואס אלמלא הקדוש ברוך הוא׳ס הילף וואלט מען אים נישט געקענט בייקומען. ביי א איד איז מלחמת היצר די עיקר באשעפטיגונג. פשוטער פון פשוט. מען ספראוועט זיך טאג טעגליך מיט כל מיני נסיונות שונים ומשונים אבער מען רירט נישט צו דעם טאפיק. אז דער גוי איז זיך משתמש מיטן כח הנגינה דירעקט אויף אומווערדיגע תוכן מוזן מיר מאכן קאנטער ניגונים וואס זאל ווייזן ווי זיך צו שטארקן דערויף, חלילה נישט פארשוועמט צו ווערן פונעם דמיון וואס שפירט צומאל אמת׳ער ווי רעאליטעט.
די קוראזשפולע נישט קאריערע מוזיקאנטן אונטער דעם אלבום ברויכן באערט ווערן מיט די העכסטע אויסצייכענונגען. זיי האבן אריינגעלייגט בלוט און שווייס און נישט געשפארט קיין צייט און געלט אלס בלויז למען כבוד שמו יתברך. וואס קען זיין שענער. וואויל איז דער וואס האט געהאט א חלק אין דעם מנחת ביכורים פארן טאטן אין הימל.
די אידן דא האבן זיך געקליגט. אלבום קויפערס אין אלגעמיין וועלן האבן ווייניג געדולד צו שטיין איבערגעבויגן און אויסהערן א קנאפע קוואליטי אלבום וואס פראקלימירט א מעסעדזש וואס געווענטליך מיינט מען אז מען האט שוין ארויס סייווי. ממה נפשך, דער וואס האט נישט ווייסט דאך פארוואס ער האט נישט, און דער וואס האט יא וועט דאך נישט קויפן דעם אלבום… זענען די אידן געגאנגען און משקיע געווען כוחות און געלט אז די אלבום און אירע לידער זאלן זיין געשמאק צום אויער כדי מען זאל עס וועלן איבערהערן און איבערהערן און אינאיינוועגס עררייכן דעם ציל פונעם אלבום; באקומען די נויטיגע דאזע חיזוק זיך צו האלטן שטארק קעגן די נסיונות הדור. אשרי להם.
דאס איז נישט קיין אדווערטייזמענט אלבום, און אויך נישט קיין אלבום וואס א יחיד וויל ארויסגעבן צו מיטטיילן זיין ארט מיט די וועלט. דאס איז א מוסר אלבום מיט אן איין איינציגן ציל להרבות כבוד שמים. דאס ברויך מען קויפן. דער וואס קאפיעט, איז א שטיקל שרץ וסידי בידו. אפי׳ ער וועט טאקע כאפן אן התעוררות דא דארט, האלט ער אבער צוריק די פראדוצירער פון ארויסגעבן א קומענדיגן. מיטן צוריקהאלטן די נישטיגע פאר טאלער וואס ס׳פארלאנגט זיך פון יעדע נארמאלע בר נש, ברענגט ער אונטער דעם פראיעקט וואס איז נאך אין די ווינדלען. ווי איך פארשטיי פונעם בוקלעט איז דאס נאר א התחלה צו א סעריע בעניני נסיונות הדור.
דאס איז איז די מערסט תוכנ׳דיגע אלבום פון יאר. די אווערד איז טאקע געגעבן געווארן אדר צייט אבער איך גלייב נישט אז דעם טיטל וועט אוועקנעמען ווערן ביז סוף יאר.
עניוועי, געגאנגען.
1. חבלי משיחטעמע: וועמענס געדאנק איז אז דער חבל איז חבלי משיח? געניאל. אין די הקדמה צום ניגון שטייט נישט אז דאס האט ר׳ אלימלך אויך געזאגט.
אינטערסאנט אז מען האט דא געשמאלצן די פסוק פון ׳בחבלי אדם אמשכם׳, וואס איז בעצם א פאזעטיווע שטריק, צום אויספרובירונג שטריק פון וואס ר״ר אלימלך זי״ע האט גערעדט.
גראמען: מיין איך אז די ערשטע צוויי שורות האבן געזאלט גראמען. נישט ׳אויסדרוקן׳ און דערנאך ׳פלאגן׳. ס׳נעמט אוועק די ׳פלאו׳ פון די ניגון.
מוזיק: הייבט זיך אן מיט א הערליכע גרינבערגער הקדמה שטיקל באגלייט מיט אן עלעקטריק גיטאר וואס וויינט אריין און ווערט אויסגעקוועטשט צום מאקסימום. דאן קומט גאר א געשמאקע אינטרא! זייער געלונגען. נישט סתם געשאסן. די קווייער איז פיין.
גאר א געשמאקע ניגון! א נחת אויסצוהערן. א שיינע דריטע פאל. שטימט גאר גוט מיטן אינטרא. פשוט א שיינע ניגון. סאליד.
די הארמאניס פון די קווייער דארט פון הינטען ביי די דריטע פאל איז עפעס מאסיוו.
גאר געשמאקע מוזיק. די מוזיק לעבט אריין. געשמאקע שטיקלעך מיטן טראמפעט דורכאויס.
2. עקיבה׳לעס בריווטעמע: אוי ס׳ציפט. עס שניידט אין זיבעטן ריפ. אזוי געניאל ארויסגעברענגט די חורבן וואס א כלי איז ביכולת צו מאכן צווישן טאטע און זוהן. א כיטרע געדאנק אז די בריוו איז געשריבן אויף למפרע. אזוי ענדיגט זיך עס פאזיטיוו. אז נישט וועט מען ברויכן נאכן אפזינגען דעם בריוול פארציילן אז דערנאך האט די טאטע עס אויפגעגעבן וכו׳ און סתם צולייגן איבריגע קערעקטערס.
גראמען: וואס איז פשט אז אינמיטן רעדן בלשון נסתר רעדט מען לשון נוכח? ׳ער קומט אהיים׳ דאן ׳וועל איך׳ און דאן צוריק ׳ער באמערקט׳.
די פאראגראפן ״לכבוד מיין טייערע טאטי״ און ״ס׳האט צובראכן מיין הארץ״ זענען די מערסט געלונגענע.
די ליניע ׳ער האט א טאטע א געטרייעלע, ווייל ער האט נישט די כלי׳, איז אביסל צו שארף.
מוזיק: די מוזיק קומט אריין קלאר! אן איידעלע פידעלע און פיאנא באגלייט מיט דעם נשמה׳דיגן הארפ און דערנאך דעם טשעלא. הערליכע אינטרא.
פשיהא די פיאנא מאכט מאסיווע שטיקלעך! איך הער אויס אן וויסן ווער ארראנדזשירט וואס. נאר דערנאך בליק איך אין בוקלעט. כ׳ווייס נישט ווער האט דאס ארראנדזשירט אבער טעלענט איט איז.
מעו הערט אז די זינגער איז נישט קיין קאריערע זינגער אדערווייל. דארף נאך אביסל קאנפידענץ. ער האט אבער א הערליכע שטימע און איבערהויפט הארץ און געשמאקע קוועטשעס.
די מוזיק ברענגט נייע דיימענשעס אין הויעכן פאל. מיט די דיפרינט ביעט און די לאאפס (Loops) אין הינטערגרינד. די קאורדס זענען אזוי דיפרענט. די בעיס קומט אריין געוואלדיג. כ׳האב הנאה דערפון ווייל דאס איז שוין א באקאנטע ניגון און מיט די מוזיק ווערט עס באלד ווי ניי. דא ליגט א באנטש ארבעט. wow, די ביעטס פון 5:47 א״וו שפאצירן ארום אזוי אויף די 16׳נער נאטן און האלטן זיך נישט צום פשוטן בעללעד. נעקסט לעוועל בעיס. און די סינטיסייזער וואס מען קען קוים הערן אין לינקן אויער ביי 6:04 געוואלדיג שבגעוואלדיג. די בעיס פארציילט צוזאמען מיט לייפער׳ן צום סוף ״ביי די שכוח טאטי פון דיין עקיבה׳לע״.
ביי 3:38 איז צו שטארק די טונינג.
3. פארדינטטעמע: ס׳איז אזוי געשמאק אראפגעלייגט דעם גאנצן טרעק אז אפי׳ מען הערט עס צען מאל קען מען עס הערן נאכאמאל.
גראמען: wow! מושלם. אזוי געשמאק צו לעזן די ליניעס. מערסט געלונגענע גראם: ׳דורכ׳ן אויסהארכן׳.
מוזיק: געשמאק… גאנץ מאדערן מט די אריינגעדעכצער און סאונד עפפעקטס. ליפא׳דיג.
איז די ניגון נישט א פרייליך? זייער קריעטיוו וואס מען טוט מיט דעם לידל.
ער זינגט פיין כאטש אויך נישט קיין קאריערע זינגער. ער זינגט מיט באקציין. פיינע דיינעמיקס אויך. ער פארציילט די מעשה דורכ׳ן זינגען.
די מוזיק איז געוואלדיג! די פרענטש הארנס, די סעקסעפאן, א מחי׳. מוראדיגע מוזיק. דערמאנט מיר פון הערשי גינזבורג ווי ער פארציילט די מעשה מיט די מוזיק מיטן טוישן די ביעטס און די אינסטרומענטן ליניעס. געוואלדיגע השקעה. די מוזיק איז צו באלעקן.
4. גערוישן אין הימלטעמע: אזוי הערליך און אידישלעך. א שטיק חיזוק פארן נסיונות געפלאגטן איד זיך צו דערהאלטן אין עולם השפל. די פזמון איז לעכטיג. ׳ווען ס׳פאלט דיר א טרער, זיך צוריק צו האלטן איז דיר שווער׳. מורא׳דיג.
גראמען: די ווערטער וואלטן געקענט ווערן אביסעלע בעסער געזעצט אויב שטרעבט מען צו פערפעקציעניזם.
ביי דעם שטיקל ׳עס איז פאר קיינעם קיין סוד׳ ענדיגט ער ׳מיטצוהאלטן דו וועסט וועלן׳. פארוואס שרייבט מען נישט ׳מיטצוהאלטן יעדער וועט וועלן׳? אזוי פארפארט מען נישט פון נסתר צו נוכח.
מוזיק: די וויזניצע קוועטש ביי ׳אור׳ ממש אנהייב פעלט נישט אויס. (אזוי ווי ביי 4:40 דורך די קווייער)
מען האט גענוצט א פאפ פילטער? די פ׳ פון ׳אראפ׳ ביי 48: איז צו לופטיג.
׳דוקא ווען אין הערצעלע ס׳ציהט׳ איז גאר גוט אראפגעזינגען. בכלל זינגט ער דא הערליך.
אביסל צו שטייט די ניגון. קומט אביסל שנעלער דוכט זיך.
עניוועי געשמאק צו הערן. שיין און איידל אררעינדזשט. ביי 1:51 שרייט די קווייער אביסל טו מאטש. די פידעלעך ארבעטן אריין כדבעי. די איסטוועסט ראנס… א הערליכע אררעינדזשמענט. ספעציעל די דראמס.
וואס איז די סאונד עפפעקט ביי 2:34?
אוי די לייפער זינגט דאך מיט אזא נשמה. יחיד בדורינו.
5. ניו יארק 5680טעמע: גאנץ אן אויסגעדראשענע צושטעל דאס צוגלייכן די נסיון פון שמירת שבת צו טעכנעלאגיע. די בעלי דרשנים האבן דאס שוין אויסגענוצט. אבער איין פאראגראף האט מיר געכאפט. ׳אוי, מיר אלע דיינע חבירים׳ וכו׳ ווי ער לייגט אראפ אז ׳בעצם איז מען נישט מחלל שבת׳ איז א נייע דערהער. (כאטש איך ווייס נישט אויב דאס איז קראנט).
כ׳האב הנאה ווי ער דערמאנט ניטאמאל טעכנעלאגיע… ווייל ס׳איז פארשטענדליך דער מכוון.
גראמען: די ווערטער זענען גאר גוט געזעצט! גאר גוטע תוכנ׳דיגע ליניעס. בעסטע גראמען: זעטן, מאנהעטן. הארט, בחרת. wow.
מוזיק: אהה הייבט זיך אן אזוי נאסטאלדזשיק מיטן פייפערל. הערליך.
די באסעווע ארץ ישראל׳דיגע אקצענט און שטימע איז עפעס פרעמד… נאך 4 אמעריקאנע טרעקס. ער זינגט אבער גוט פול מיט נשמה און תמימות׳דיגע ענערגיע.
די מוזיק איז ווידער געוואלדיג! ספעציעל פון 1:38…
ביי 2:46 די אראבישע פערטעל נאט פידעלע…
די קווייער קומט אויך אריין ספעציעל קלאר. ממש פראפעסיאנאל. מער ווי די פאריגע טרעק.
6. דער גאסטטעמע: זייער געניאל דער געדאנק פון געסט… ס׳ליגט אסאך פארכמאנישקייט אין צוזאפלעכטן ביידע נושאים.
גראמען: שיינע קריעטיווע ליניעס. בעסטע גראם: פארטעמט פרעמד.
מוזיק: חיים יצחק איבערראשט אויף דעם סידי! די אינטרא איז געוואלדיג.
די וואקאלן אין אנהייב האבן צו פיל דילעי. צו מערקבאר. די פיאנא איז אביסל שארף און נישט דיינעמיק. ווי איינער קלאפט מיט די זעלבע וועלאסיטי דורכאויס. אביסל צו הויעך כלפי די וואקאלן.
די מוזיק איז פיין און קאלירפול. איך שפיר דא ווי די ארראנדזשירער איז מער פריי צו טוהן וואס אים געפעלט. וואס הייסט? ס׳איז גאר געשמאק צו זיין א חתונה שפילער, ווייל דאן קען מען ארויסקלאפן אלע מינע אררעינדזשמענטס און הארמאניס וואס עס פאלט נאר ביי אנע זארג ווייל עס איז נישט אפעציעל. משא״כ ווען מען אררעינדזשט א ניגון איז מען אין א געוויסן זין מוגבל צו די קאמפאזיציע און מ׳ברויך עס באדינען ווי א קעניג. דא,וויבאלד די ניגון איז שוין א באקאנטע, שפילט זיך די ארראנדזשירער ארום דערמיט און לייגט צו קאליר פון אלע זייטן… כיד הד׳ הטובה עליו. טוישט ביעטס, אררעינדזשט אינטערסאנטע ריטעם אינסטרומענטן, קאורדס, סייד עפעקטס, ס׳טוט זיך. גייט צו מיט א לייכטקייט. ס׳איז געשמאק אויסצוהערן.
די קאורד ביי 2:56…
וואס איז די גראגער ביי 3:20? אויסצומעקן המנ׳נען?
פיין די וואקאלן ביי 4:42 ווי ער באגלייט די קאורד.
די יונגל זינגט מוראדיג.
7. גוט מארגןטעמע: צוקער! ס׳שפירט ווי דער וואס האט געשריבן די ליניעס האט אמאל פארמאגט אזאנס… ח״ו איך בין נישט חושד… אבער אזוי גוט אראפצולייגן? ׳והגית זיין מקיים׳, ׳ער זיצט ביי א שיעור פארקויפט ער׳… אייזענע ליניעס.
גראמען: די ווערטער זענען געזעצט עפעס נישט נארמאל גוט. בעסטע גראמען: אדמו״ר, לייד מיר. טאטי, זייט, דו. Wow!
שארפסטע ליניע: ׳מיין רבי האט געזאגט דו וועסט זיך פרייען׳.
הנאה געהאט ווי ער טוישט פון טייערע יונגערמאן צו הייליגע יונגערמאן.
מוזיק: גוט גוט… וואס איז די גרודער וואס מען הערט אנהייב? איך מיין ווי אזוי ווייסט יעדער אז דאס איז נאטאפיקאציע קלאנגען? מוז מען זאגן וויבאלד אמאל איז געווען אזא דערהער ווי א כלי אין א בית המדרש, האט דער גאנצן עולם זיך באקענט מיט דעם טרויעריג בארימטע גרודער׳ל וואס רופט אויס כי לי בני ישראל עבדים און האלט פארשקלאפט בעלי בתים מיט אן אומגעהויערע צוואנג אזש אפי׳ אינמיטן שמונה עשרה איז ער נומער1 ליידער.
די אינטרא איז נעקסט לעוועל… די סאונד עפפעקטס שטימען גענוי אויפן ביעט… די סטרינגס אין אינטרא איז נישט פערטיג.
ווידעראמאל צופיל עפפעקטס אויף די וואקאלן.
די קווייער איז געוואלדיג! די קאורד ביי 2:54 איז צום פינטל. בכלל באגלייטן זיי גאר גוט די קאורדס.
גאנץ מאדערנע מוזיק און שטיקעס… ווידער ליפא׳דיג.
ביי 4:50 ״יא ס׳איז זייער שיין״… טריקן ווי א באקסער. גוד דזשאב.
דא איז דא געוואלדיגע שטיקער מוזיק.
בום! די ווינדואס קאמפיוטער ענדע… נאך א סערפרייז.
8. דער וואונדערליכע חתונהטעמע: די מוסר השכל שרייט פון אזויפיל ווינקלען. א רירנדע עמאציאנאלע געשיכטע. די וואונדערליכע חתונה. פשוטו כמשמעו.
גראמען: לאו דוקא חידושים און גראמען אבער גאר גוטע ליניעס בעטעמט און גרינג אויסצוהערן.
מוזיק: א קלאסישע שיינע אינטרא. די ניגון איז גאר א געפילישער מיינאר ניגון. די ניגון רעדט פאר זיך גאר אסאך. דא פעלט נישט מער ווי גאנץ גוטע ווערטער צו שטורעמען הערצער. אבער דא איז אויך דא געוואלדיגע ליניעס. בינאזאם ברענגען זיי אראפ דעם דאך.
וואו! די הארמאני פון קינד אויפן ערוואקסענעם איז עמאציאנאל!
פשיהא, מען טוישט די ניגון אינמיטן צום הערליכן חשוף פון אלי לאופער. אזוי שיין!
ביי 4:11 וואלט מען געדארפט די וואקאלן א טראפעלע בעסער טונען.
די מוזיק האט נישט קיינע שטיקעס און גלעקלעך אבער באגלייט די ניגון געשמאק.
ער זינגט הערליך דער פייערווערקער. פול מיט הארץ און א שיינע קאלעראטור שטימע. דעם קינד׳ס קול בלענדט עפעס אויסנאם מיט חיים מרדכ׳ס זיידענע ווארעמע שטימע.
ביי 3:33 איז די וואקאלן וואקעלדיג.
9. געצוואונגענע שליחותטעמע: קוריאז… דער טעלעפאן רעדט. א גוטער געדאנק צו קומען פון אן אנדערע פערספעקטיוו. ער ברענגט גאר שטארק ארויס די נסיון און אז בעצם מיינט מען נישט קיין שלעכטס. ער גייט אריבער אלע סגולות ווי צו ווייזן אז דער איד באזיצט עמערס יראת שמים אבער דאך שלעפט אים דאס צוריק. גאר אן אינטערסאנטן טיפן ניגון.
גראמען: די עצם ליניעס דא זענען סאמטינג ספעשיל! מער ווי די גראמען.
מוזיק: די מוזיק אויף דעם סידי איז בכלל נישט אויף די יאנטשי זייט… ווי מען וואלט ערווארטעט פון א סידי ווי די ציל איז די מעסעדזש און נישט די מוזיק. עס איז באלד אויף די אנדערע זייט ספעקטרום. עלעקטראנישע קולות מיט סייד עפפעקטס… געשמאק.
די קאורדס מיטן גיטאר איז נעקסט לעוועל! די ריטעם איז מורא׳דיג! אוי דעם סנעיר.
די דראמס זענען פון היכל הנגינה.
די סטרינגס קומען אריין קלאר.
די יונגל סאלא איז קריסטאל.
חיים מאיר פליגמאן קומט אריין פול מיט הארץ. ביי 5:09 ברויך מען צופוצן די וואקאלן.
ביי 7:06… אייזן.
10. ליכטיגע דורותטעמע: ווי פאסיג אז די אלבום ענדיגט זיך מיט אזא ניגון. נאך אלעס וואס מען האט געהערט ברויך מען א תפילה טאן צום קל חי צו האלטן זיך און די דורות ערליך און ריין.
גראמען: די גראמען זענען זייער פשוטע ס׳זאל זיין נאכזינגבאר. כל הכבוד. אז נישט ווערט עס צו קאמפליצירט נאכצוזינגען ספעציעל פאר די יונגערע.
מוזיק: די ניגון איז געבויעט שטאנדהאפטיג. א גוטע געביידע. ביים ערשטן מאל האב איך נישט געזען דעם בריליאנט אין הויעכן פאל, אבער די טעם איז געקומען מיטן איבערהערן. א הארציגע איידעלע סאלידע מעלאדיע. די חידוש פון די ניגון איז די תנועה אויף ארויף פון שיהא זרעי אין ערשטן פאל. עס טייטשט אזוי גוט די ווערטער. מען נוצט עס טאקע אין אינטרא. ער האט זיך גע׳עפענט די הערצעלע דעמאלטס. די הויעכע פאל איז אויך איין שטיק הארץ. טאקע נישט די נייעסטע תנועות, אבער עס שלענגעלט זיך הערליך.
די מוזיק איז וואויל. באגלייט די ניגון באלד ווי לאופער.
דוד לייפער! כ׳ווייס נישט וואס איז גרעסער. זיין השתפכות הנפש ביים זינגען אדער זיין גין גאלד קול׳עכל.
יענקי דסקל קומט אויך אריין מיט שטיקער פון זיין וויזניצע הארץ.
…….
נישט געראכטן אויף אזאנס! אן הייליגע אלבום. מ׳שפירט אויטענטישע ׳פארצייטישע׳ אידישע תוכן דורכאויס דעם אלבום. מ׳שפירט יראת אלוקים.
דא ליגט אויסערגעווענליכע כשרונות. ארויסצוברענגען נאר איין א טעמע, און נאכאלץ עס באווייזן צו האלטן אויפן נישט בארינג זייט, איז טאלאנט.
מען נעמט ארום דעם נסיון פון אלע ווינקלען.
דאס וועט בלייבן ביי מיר אינדערהיים פאר יארן צו קומען בס״ד. מיינע דורות זאלן דאס איינזאפן פון יונגווייז אן צו זיין קאמפס גרייט ווען די נסיון קומט אונטער.
יישר כוחכם!
