אידישע וועלט פארומס

32]
ביי יעדע זאך וואס קען זיך פארשלעפן, מאך איך א 'דעד-ליין' ווען דאס מוז ווערן געמאכט, ביי הוק און ביי קרוק. אזוי יאגט מען אן אינעם לענגערן צייט, צו טון אסאך גוטע זאכן.

31]
ביי יעדע צווייפל, ווען מ'ווייסט נישט וואס אויסצוקלויבן צו אפמאכן, מאך איך א ליסטע פון מעלות וחסרונות פון ביידע אפציעס, און לויט דעם זע איך וואס לוינט זיך מער; אדער די מערהייט אדער די ווערד צו פארלוסט וואס וועגט איבער.

ס'געפלויגן גלאזערנע פלעשער פונעם ישיבה דאך, און דער משגיח פארשט אויס א בחור; ווען האסטו דאס לעצטע מאל געהאלטן א גלאזערנע באטל..
נעכטן.
וואס האסטו געטון מיט דעם?
געטרונקען סאדע וואסער..

אלע האבן מיטגעהאלטן ווי שמולי כאפט א פראסק פונעם מנהל, וואס שרייעט אויף עהם; דו האסט געזאגט פאר'ן לאנטש רבי אז ער איז א גראבער?.. פופציג מאל זאלסטו שרייבן 'איך וועל מער נישט זאגן ליגענט..

וואס איז דאס אז ענק גייען מיט'ן גארטל אויף די לענדן.. פרעגט א מאדערנער ראביי דעם חסידישער ראש ישיבה, עטס קוקטס מיר אויס ווי א פסול'ע ספר תורה.. מיט'ן גארטל געבינדן אינדרויסן. קען זיין, זאגט דער ראש ישיבה, אז אונז דארף מען נאך פאר'רעכטן, דערפאר גייען מיר מיט'ן גארטל אינדערויסן, אבער ווי אייך מיט'ן קו...

די פאליציי פארשט ווער ס'האט געווארפן שניי באליס אויף די טעקסיס. און אלע אויבער-חכמים חנפ'ן זיך מיט'ן פאליציי, אבער ברוך האט זיך געגלוסט מאכן פון עהם שפאס. זאגט ער עהם. אפיסער, דו זעסט דעם שטיינדל? דאס לייגן די בחורים אריין אינעם שניי באלי ס'זאל גוט פליען.. געב עס טאקע אהער, וועל איך מאכן פינגערפרינט...

מיכל איז פריש געזונט משוגע, און ס'זעט זיך נישט אן אויף עהם קיין יארן.
וואס איז מיט דיר מעכל, אז דיר האט נישט געכאפט די מיטעלע יארן קריזיס..?
אההה.. איך האב גענומען די וואקסינען באצייטנס.. זאגט ער.

זיבן טאמאטעס און און דריי איגערקעס, און א האלבער ספרדישער ציבל און א ווייס שטיק רעטעכ'ל, און געציל איז נאכנישט פארטיג.
מה העבודה הזאת לכם.. פרעגן עהם די שכנים צום פרישטאג מיל, אזא עבודה פאר צובייס צום פת שחרית?
יא, זאגט געציל, איך עס מיך גוט אן א פרישטיג, צו האבן כח צו עסן נאכטמאל..

דער אלטער יודל גייט אין גאס און רעדט צו זיך אליינס, און אז מ'פרעגט עהם צו וועמען ער רעדט, זאגט ער; ובלכתך בדרך איז א מצוה דאורייתא..
און אזוי פארקאכטערהייט, האט ער זיך איבערגע'קוטשקעט..
און אז ער הייבט זיך אויף, זאגן עהם די פארבייגער; יעצט האט איר מקיים געווען ובשכבך ובקומך..

אברומי לויפט אויף גאסן און אויף טרעדמילס, ער מאכט איבונגען און עסט שטרוי מיט וואסער, אבער פארלירט נישט גארנישט.. האט עהם דער דאקטאר אויסגעפרעגט זיין סדר היום אין דעטאלן, קומט אויס קלאר, אז ער לויפט טאקע יעדן טאג א שעה צופרי און א שעה ביינאכט, אבער פארגעסט נישט מיטצונעמען א זעקל 'דייעט קיכעלעך' און א...

ענדליך איז שוין דא זופ, האב איך נאר א גאפל ביים האנט - יוראפעיש יודישער ווערטל כ'בין אנטלאפן פון די רעגן, און כ'האב אריינגעטרויטן אינעם אפלויף - מאראקאנער יודישער אויסדרוק די מאסקיטא האט געביסן דעם לייב, און בארימט זיך; לייבן בלוט פלוסט אין מיר - אנאנים יעדע קאפשטיק איז אביסל פאר'ריקט, אבער נישט יע...

מ'איז פארלוירן, מ'זוכט און מ'זוכט.. וואו טרעפט מען דאס גליק? איינער זוכט אין ביזנעס, און איינער זוכט אין פיליזאפיע, און אסאך זוכן עס אין פארגעניגן. ס'איז א פארלוירענקייט, מ'זוכט און מ'זוכט, און מ'כאפט זיך נישט אז עס ליגט דיר די גלעזער אויפ'ן שפיץ נאז.. און ווי ביי די מן אין מדבר, זענען געווען וואס ה...

כ'האב געהערט היינט א אויסדרוק פונעם הייליגער ראפשיצער זיין גרויסע זכות זאל אויף אונז אלע מגין זיין. די גאר קלוגע זענען כופרים, די גאר פיינע ליגן אין זנות, און די גאר פרומע זענען רשעים; דער וואס איז קלוג פיין און פרום, אה, דאס איז א צדיק! דעס האט א ערענסטע מקור? יא! איך ווייס ניט די מקור, און איך בי...

פארוואס איז א נול רונדעכיג? ווייל מיט גארנישט קען מען נישט זיצן - אנאנעם ס'בעסער צו געבן איידער נעמען, אבער ליידער ארבעט עס דערווייל נאר לגבי פעטש - אנאנים דער בעדער איז נישט ריין, און דער מוכר ספרים איז נישט קיין למדן - אלט יודישער אויסדרוק ביי שלום בית, מאכט מען זיך צופרידן מיט א כזית - אלט יודיש...

א האלב לעבן דערלייגט א מענטש מיט'ן ווארטן אויפ'ן צוקונפט, און די אנדערע העלפט, מיט'ן וויינען אויפ'ן פארגאנגענהייט - אנאנים ווען נישט דער ארימאן פראדוצירט שפייז, וואלט דער רייכער געגעסן געלט - אנאנים ווען דער לייב פארעלטערט זיך, לאכן פון עהם די יונגע מאלפעס - יודען אין ליביע וועסט נישט וויסן ווי א ג...

מעכל וואס איז שוין ווידער אז דו באקלאגסט דיך? וואס הייסט, איך דארף חתונה מאכן, און ס'נישטא קיין ליידיגע דעיט'ס.. מיינע צייטן איז אזאנס נישט געווען. אזוי? נישטא קיין דעיט'ס געבליבן פאר חתונות? ניין.. אויף חתונה מאכן האב איך שוין לאנג א טאג... איך מיין צו זאגן, א ליידיגע טאג פאר'ן מגבית.. לצורך הוצאות...

ר' זיידל וויאזוי שפירט איר? פרעגן עהם די יונגעלייט אין שטיבל, און ער ענטפערט מיט זיין אויסגעקראכענע מויל פון ציינער. ווי אויסגעמוטשעט בין איך.. ווי שווער איז דאס מיר.. עטץ יונגעלייט פראבירטס נאר פאר פינעף מינוט צוגיין אזוי איינגעבויגן מיט אזא טיפע הויקער, און נאך שלעפן מיט זיך א שטעקן און אפאר אפענע...

דער אוטאבאס קומט צו רייטן, און פארט אריבער דעם סטאנציע, כאטש אז דארט שטייט א עלטערע מענטש, וואס צייגט מיט'ן שטעקן זיך אפצושטעלן. דעם יונגער יאסל האט אפגעמאכט צו לייגן דעם דרייווער אין פלאץ, און ער פליעט נאך דעם באס מיט זיין ביציקל, און שטעלט זיך אין פארענט, צייגענדיג; לאז ארויף דעם אלטן מענטש!!! און...

פראביר נישט אויסצולערנען א שוויין - שיין זינגן, ווייל ס'איז א שאד די צייט, און דאס וועסט נאר אויפרעגן דעם שוויין.. - מארק טוועין

זיין גליקליך מיינט נישט, אנצוקומען צום ציל, נאר הנאה האבן פון אלעס אונטערוועגנס - איוואן טורגענעוו דאס וואס א מענטש טראכט וועגן זיך, דאס איז גענוי זיין צוקונפט - הענרי טאָראַו דער קריטיקער וועט טרעפן חסרונות אויך אין גן עדן - הענרי טאָראַו טו דיך אן ווי א שלעפער, און שטעל אקעגן דיר א דאלי אנגעטון ע...

דער ליידיגער פוסטאק האט נישט ליב צו לערנען, נאר יענעם צו לערנען - מאריא פון עשנבאך אז ס'וועט רעגענען צוקערלעך, וועט דער אפטימיסט האלטן שיסלען, און דער פעסימיסט א שירעם - חנניא רייכמאן'ס זאמלונג שיינקייט אן טאלאנט איז אויך א מתנה, ווייל ווער ערווארט פון א בלום צו קענען זינגען - חנניא רייכמאן'ס זאמלו...

יעצט איז די פופציגסטער יאר, וואס דער ראש הקהל - זושא - געוואונט זיין אמט, אלץ קהילה פארשטייער אין די רעגירונג אינסטאנצן. און לכבוד דעם האט מען עהם פון אלבאני און וואשינגטאן געשאנקן מיט גרויס פאראד, א 'גאלדענעם האמערל'!! ווי א סימבאל פון 'געזעץ און סדר'. אבער שפעטער - בין כסא לעשור, האט דער ניו-יארקע...

דער חזן ישעי' האט אראפגעלייגט א יום-טוב'דיגע מעריב, אהא נישט סתם; די 'וידבר משההההההה' האט ער געגארגעלט ממש ביז'ן לעצטן אטעם, אז ער האט כמעט פארלוירן זיין באלאנס. נאכן דאווענען – ווי נאטורליך – קומט זיך די פידבעק ווי מ'זאגט אנשטאט צו באצאלן אפאר חלות.. און יודל פון די יונגע מתפללים לויפט באלד צו צו ...

אלץ פארגלוסט זיך פאר די יונגע חברה אין א שנייאיגער טאג, צו ווארפן סנאו-באלס. אבער היינט ווען דער אלטער משה קארפענטער איז געלאפן צו מנחה, און פארקירט זיין ארבעטס-טרעקל פארענט פונעם ישיבה, האט פונקט א שטיק שניי געלאנדעט אויף זיין פנים – גלייך פונעם הויעכן לעקטער שטאנג. - אבער ער דרייעט זיך אויס מיט זי...

yid האט געשריבן:

וואס עפעס? האט געשריבן:דער קומט אריין זייער קלאר! שכוח

בין איך זייער נייגעריג ווי אלט איר זענט, בדרך אגב קענט איר שרייבן אן עצה אקעגען נייגעריקייט

Just pray to Hashem

די מאמע פלעגט זאגן; אז איינער פרעגט דיך צופיל פראגעס, פרעג עהם נאר צוריק איין פראגעלע, און געווענליך די סארט לייט, וועלן דאן נעלם ווערן כעוף הפורח מכלוב.